OSO. Tijdschrift voor Surinaamse Taalkunde, Letterkunde en Geschiedenis. Jaargang 5

[p. 85]

Reacties en berichten van lezers

Over de tolk Oey-Kiem-Seng

Naar aanleiding van de bijlage ‘De tolk Oey Kim Sing’ in OSO 4/2: 178, 179, gevoegd bij het artikel van Humphrey E. Lamur en Jean A. Vriezen ‘Chinese kontraktanten in Suriname’, kan nog het volgende worden opgemerkt.

In de brief d.d. 24 november 1853 no. 1683/339 van de Gouverneur Jhr J.G.O.S. von Schmidt auf Altenstadt aan de Minister van Koloniën, is opgenomen de verklaring waarin ‘Oey-Kimsing, suikerplanter, oud 24 jaren, zegt in de binnenlanden van Batavia riet te hebben geplant.’ (A.R.A.).

Aan het eind van de contractsperiode berichtte de Gouverneur C.P. Schimpt op 2 oktober 1856, no. 1235/294, aan de Minister van Koloniën dat drie Chinezen, onder wie Oey-Kimsing, zich na een desbetreffend voorstel van de plaatselijke administratie bereid hadden verklaard om nog één à twee jaren als hoofd- dan wel onderopzichter werkzaam te blijven tot de komst van de volgende groep Chinese immigranten (die van 1858). Oey-Kimsing zou in zijn functie van onderopzichter f 50,- per maand verdienen. (A.R.A.).

Uit de Resolutie van de Gouverneur der Kolonie Suriname R.F. van Lansberge d.d. 5 september 1866 no. 9 (zie Man A Hing, 1982) blijkt tenslotte dat Oey-Kiem-Seng op 9 augustus 1866 is overleden en in zijn functie van tolk is opgevolgd door Tjien-Awat. (Centraal Archief van Suriname, Paramaribo)

De naam Oey-Kiem-Seng kan in de stukken ook worden aangetroffen als: Oey-Kimseng, Oey-Kim-Seng of Oey-Kinsing. De naam is nog weer anders gespeld in de overlijdensakte (te Paramaribo, in het Register van overlijden van het jaar 1866, folio 754), waarin ook de leeftijd anders is aangegeven. De akte vermeldt dat op donderdag 9 augustus 1866 in de Kolonie Suriname is overleden Oey-Kim-Ting, ongehuwd, oud ‘naar gissing drie en Veertig jaren’, van beroep ‘Chinesche Tolk’.

Literatuur

A.R.A.: Archief Ministerie van Koloniën d.d. 20 januari 1854 na. 11 en 24 november 1856 no. 3.

Man A Hing, W.L. 1982. Overzicht van de invoer van Chinese contractarbeiders in Suriname / Overview of the importation of Chinese contractlaborers into Suriname. Mededelingen der Surinaamse Musea, 36: 36-51.

W.L. Man A Hing

[p. 86]

[p. 87]

Surinaamse muziek en dans

Aan het Etnomusicologisch Centrum ‘Jaap Kunst’ van de Universiteit van Amsterdam wordt een project getiteld ‘Surinaamse muziek en dans, een inventarisatie-onderzoek’ uitgevoerd. Kontaktpersoon is Dr. E.L. Heins.

Beschrijving

Het doel van dit project is tweeledig: het systematisch verzamelen en ordenen van verspreide gegevens over muziek en dans in Suriname, alsook het toegankelijk maken van bit basismateriaal t.b.v. verder wetenschappelijk en para-wetenschappelijk onderzoek, lesprogramma's van muziekscholen, repertoire-samenstellingen van muziek- en dansgezelschappen, en museale aktiviteiten. Tot de doelgroep behoren voorts individuele leden van de Surinaamse gemeenschap in Nederland.

Aanleiding en kader

Het onderhavige project beoogt een bijdrage te leveren aan de beantwoording van vanuit de samenleving veel gehoorde vragen als ‘Wat is Surinaamse muziek? Wat is de geschiedenis en de culturele positie van de Surinaamse muziek? Hoe ontwikkelt de Surinaamse muziek zich tegenwoorbig verder in Nederland?’

Veelal hebben deze en soortgelijke vragen te maken met de processen van etnische identiteitsvorming bij Surinamers als etnische groep in Nederland, met de daarmee gepaard gaande toenemende belangstelling in de eigen geschiedenis en cultuur. Met name muziek speelt hierin een belangrijke rol, niet alleen als expressie- en belevingsmiddel, maar juist ook als ‘cultural marker’. Omdat deze functie(s) van muziek in het doorsnee maatschappij-wetenschappelijk onderzoek door verschillende oorzaken slechts een marginale aandacht krijgen toebedeeld, kan het onderhavige project wellicht in een lacune voorzien. Er wordt mee gepoogd de kennis van de geschiedenis en de verschijningsvormen der (eigen Surinaamse) muziektradities te vermeerderen en daarmee de maatschappelijke emancipatie der Surinamers in Nederland, vooral bij de tweede generatie, te bevorderen.

Methoden

Het project omvat een omvangrijk historisch bronnenonderzoek naar:

a. gepubliceerde etnografieën, reisbeschrijvingen, verslagen, rapporten, catalogi, romans, liedboeken, alsmede ongepubliceerde manuscripten vanaf de 17e eeuw;

b. ikonografische bronnen: foto's, tekeningen, schilderijen, films;

c. geluidsopnamen: wascylinders, grammofoonplaten, tapes;

d. artefacten: voorwerpen in musea, zoals muziekinstrumenten en dansattributen.

Om praktische redenen is de te bestrijken tijdsperiode gelimiteerd tot 1955.

Dit primaire bronnenonderzoek zal worden aangevuld met mondelinge informatie van Surinaamse zegslieden in Nederland.

[p. 88]

Werkwijzen

a. In Nederlandse archieven en bibliotheken wordt gezocht naar het relevante bronnenmateriaal (bijv. bladzijden of hoofdstukken uit boeken), dat vervolgens wordt gefotokopieerd, gebundeld en opgeborgen. Foto's, zowel uit de publikaties als de eigen foto's van museumvoorwerpen, worden eveneens gebundeld opgeborgen. De huidige omvang van het bestand is 6000 blz. geschreven tekst en 450 foto's. De volledige set muziekopnamen van Herskovits (ca. 20 banden, 1934) is het project reeds toegezegd.

b. Om deze collectie toegankelijk en voor derden beschikbaar en raadpleegbaar te maken zijn er registers van trefwoorden ontworpen die als sleutel dienen om thematisch toegang tot het materiaal te krijgen. Deze registers zijn geautomatiseerd.

c. Het gehele schriftelijke bestand wordt op microfiches overgezet en zal in een zestal openbare muziekbibliotheken in Nederland worden ondergebracht. Eén exemplaar hiervan is bestemd voor Suriname.

Dit is de eerste fase van het project die nu haar voltooiing nadert. Het is grotendeels gesubsidieerd door het Ministerie van W.V.C. en wordt ondersteund door het ECJK waar het is ondergebracht. De supervisie berust bij Dr. E.L. Heins, als etnomusicoloog verbonden aan het ECJK. Het eigenlijke onderzoek wordt uitgevoerd door de etnomusicologen Drs. J. IJzermans en Drs. C. Gieben.

Zodra het bestand opengesteld kan worden begint de tweede fase: die van het publiceren van deelonderzoeken. Voor 1986 is een artikel gepland van J. IJzermans over de geschiedenis van Surinaamse muziekinstrumenten. In dit verband kunnen ook reeds twee doctoraalscripties vermeld worden over resp. kaseko (auteur: B. Bouquet, afgesloten) en soesa/banja (M. Nieuwenhuizen).

Het project wordt begeleid door een ministeriële commissie waarin ook leden van de Surinaamse bevolkingsgroep zitting hebben.

E.L. Heins