De Oranje-tiranny of de gruwelen gepleegd door en onder de Prinsen van Oranje

[p. 113]

Elfde Saamenspraak

vader

Willem de Vierde overleed den 22 October 1751. − De Staaten van Holland, ten deezen tyde vergaderd zynde, beslooten terstond, in gevolg de schikkingen, in 't jaar 1747 op de opvolging in de Stadhouderlyke waardigheid gemaakt, om twintig Heeren uit het midden hunner vergadering, beneffens den Raadpensionaris Stein te benoemen, om der Princesse weduwe Anna, den rouw te beklaagen, en haare Koninglyke Hoogheid den Eed af te neemen, als Gouvernante en Voogdesse van den minderjaarigen Willem den Vyfden, Prins van Oranje en Nassauw, en Erfstadhouder van Holland.

zoon.

Deeze was immers de Zoon van Willem den Vierden?

vader.

En gebooren den 8 Maart 1748

zoon.

En hoe gedroeg zig deeze Gouvernante?

vader.

Even zo als men van een Engelsche Prinses verwagten moest, en overeenkomstig de begeerten en belangen van het Ryk van Engeland. Elk weet, hoe zeer zy onzen Koophandel ten prooi der Roofzugt

[p. 114]

haarer Landgenooten liet. Om slegts een staaltje te geeven. Onze Koopluiden om de noodige bescherming hunner weerlooze Koopvaardyschepen verzoekende, had zy de onbeschaamdheid, om door haar Secretaris Larrey, almede een vreemdeling, te laaten antwoorden. Dat het voor haar een Point d'honneur was geworden in geen Equipagie van Oorlogschepen te bewilligen, zonder eene vermeerdering van Landmagt.

zoon.

En waartoe die vermeerdering?

vader.

Enkel en alleen, ten einde haar Vader, den Koning van Engeland te kunnen bystaan, en om ons alweder in te wikkelen in eenen Oorlog met Frankryk, dat ons alle gewenschte voordeelen, in 't stuk van den Koophandel toestond.

zoon.

Was zy lang Gouvernante?

vader.

De weldadige Hemel bezorgde, dat zy in 't begin 1759 ter aarde besteld werd.

zoon.

En hoe ging het toen verder?

vader.

Geduurende de minderjaarigheid van Willem den Vyfden, beruste het bestuur in handen van de Staaten Generaal, of liever in die van den Hertog Louis van Brunswyk, die door Willem de Vierde, toen deeze het einde zyns leevens voelde naderen,

[p. 115]

uit Duitschland herwaards ontbooden was, om de belangen van zyn Huis waarteneemen.

zoon.

Dit is immers die Hertog, die door zyne verraaderlyke handelwyze den vloek der Natie zig op den hals haalde; en die als de oorzaak van de tegenwoordige Rampen, het Land moest ruimen?

vader.

Het was dezelfde. Deeze Leermeester slaagde volmaakt in den last, die men hem opgedraagen had. Het kind, want Willem de Vyfde, bleef ten opzigte zyner verstandlyke vermoogens, altoos een kind, kon hy wel geene wysheid instorten, evenwel had hy zyn hart, beter tot deugd en eerbaarheid kunnen vormen. Hy boezemde zyn Pupil alle boosheid en Heerschzugt in, die men behoefde om een vry Volk slaaf te maaken, en een Gemeenebest omtekeeren. God echter voorzag daar in, dat by deeze schadelyke hoedaanigheeden, de onontbeerlyke loosheid niet gevonden werd.