Opwaartsche Wegen. Jaargang 16

[p. 373]

L.Ch. Mori.
Houten kruisen

het aanplakbiljet
van een anti-oorlogsfilm.

Wij durven dit niet weten, dat zij er nog zijn.
Diep, tusschen de wortels, wormen, in den verwoelden grond:
Legers achtergelaten mannen, die de pijn
Van geslachten barende moeders uitleden om nun mond,
In hun verschrikte leden en lijf en door hun bloed,
Dat 't snel uitgebroken bevuilde vocht werd,
Tot 't zwart werd en bij de randen gekoekt.

Dit bleef nog van hun vruchtdragend land: geen bloei
Met peppels en een zomerwei, maar een land
Dat door den dood geraakt werd in zijn groei.
Een als een boerenvaalt bijeengesmeten land,
Gescheurd, geknakt, doorbroken en door dood bedekt.
Alleen bleef hier één luitenant, de oogen verschrikt,
Boven, in 't draad als een grauwe haas verstrikt
En zijn armen als houten aan 't lijf gestrekt.
Hij kon een stille vergeten stroopop zijn.

Boven nog licht - waarom groeit er een kruis
Over de leege landen heen, waar zelfs geen huis
De lijven meer schut? Dit is het goede licht,
De weerschijn van een lijden, eeuwen her,
In deze landen met duizenden opgericht:
Elke soldaat een kruis of 's nachts een ster.

[p. 374]

 

Heeft deze maker zóó 't landschap beleefd of zóó gevoeld,

 

Dat hij de kruisen trok - niet als ivoor of goud,

 

Maar bevende - een lijdend worstelend hout

 

Uit elk diep hart, dat nòg de aarde doorwoelt?

 

 

 

Hij boeit ons allen 't meeste, die reusachtig zwart

 

Tegen den hemel, in honderd oogen neervalt en de hart-

 

Pijn naar zijn gezicht gestuwd voelt en verliest zijn lijf.

 

Met bei zijn armen boven 't hoofd, of hij ze aan den hemel stut:

 

Zie, menschen, dat ik hier eindeloos vallen blijf

 

Naar het begin van alle vleesch terug - mijn God,

 

Verstaat Gij mij van hier, van deze reclamezuil? Beschut

 

Mij dan, ik val terug, ik val in U terug en vrij

 

Gelaten, was ik 't ontbonden zijn nooit zoo nabij,

 

Als op den rand van dezen kuil, aardwonde, trechter en graf!

 

 

 

De prent, in deze straat, met een soldaat erop -

 

Wie vraagt er ooit nog welke mensch hij was?

 

Voor dezen tijd werd hij De Eeuwige Vlam,

 

De grauwe uniformfiguur, die massa's in zijn ban

 

Van doodgaan samentrok.