Opwaartsche Wegen. Jaargang 10

[p. 103]

Kroniek.

Heren 'in 't zuur.

Vier nummers van ‘Forum’ zijn er nu verschenen. De avant-garde der Nederlandse letteren is er niet interessanter op geworden, sinds De Vrije Bladen ophielden een tijdschrift te zijn. Het is er kort en goed gezegd een stomvervelende boel. De niet meer jonge heren Du Perron en Ter Braak volgen het voorbeeld van zoveel niet meer jonge juffrouwen: zij worden hoe langer hoe zuurder. Wie gedacht mocht hebben dat er een beetje frissere wind zou gaan waaien, nadat alle grootheden van de dag door het vernietigende woord ‘epigoon’ afgeslacht waren, vindt zich bedrogen. Afbreken bleek ook hier gemakkeliker dan opbouwen en het roepen om een ‘kerel’ gemakkeliker dan zelf een kerel te zijn. Nee, dan was Marsman toch nog wat anders dan deze schrale mannetjes van '30. Je zou je bepaald gaan schamen tegenover het buitenland over zo'n ‘leidend’ tijdschrift (om ook eens het stijlmiddeltje te gebruiken waarmee sinds Busken Huet alle critici hebben getracht hun provinciaal publiek te overdonderen).

Het enige lichtpunt in de lusteloze tragedie, die op dit Forum wordt vertoond, is dat ook Maurice Roelants in de redaktie zit. Hoe deze fijne geest in dat wonderlike gezelschap is terechtgekomen, is een raadsel. Maar Roelants is in ieder geval een figuur, waar vernieuwende kracht van uit kan gaan. Voor ‘Het leven dat wij droomden’ geef je de hele zuurkraam van de heren Du Perron en Ter Braak graag kado.

K.H.

W.A.P. Smit in stemmen des tijds.

Dr. W.A.P. Smit heeft op zich genomen in Stemmen des Tijds een poëziekroniek te verzorgen. In zijn eerste kroniek in het Aprilnummer bespreekt hij de houding van onze redaktie tegenover de jonge Chr. poëzie, waarbij hij naast de redaktie van Opwaartsche Wegen gaat staan.

v. H.

Officiele voorlichting.

Wat in het ‘Handbook’ namens onze regering aan het buitenland wordt meegedeeld over onze literatuur en kunst, is zo buitengewoon krankzinnig, dat het niet te verwonderen is, dat Greshoff stof vindt voor meer dan vier kolommen ergernis en spot. Niemand is beter dan Greshoff geschikt om het kriebelige gevoel, dat bij ons allen opkomt bij een dergelike officiele behandeling onder woorden te brengen. Greshoff hanteert met virtuositeit het pathos der verontwaardiging en de geestvolle spottoon. We willen er daarom slechts een enkel woord bij voegen, nl. dat ook wij het ongepermitteerd vinden in een beknopt overzicht, waar voor Arthur van Schendel en Aart v.d. Leeuw geen plaats is, een plaats te forceren voor Q.A. de Ridder, Johanna Breevoort, Nellie van Kol. Er zijn in het handboek nog veel meer onbelangrijke schrijvers genoemd. Ik noem deze, omdat het me toeschijnt dat deze aan het ministerie bekend waren ‘vanwege de christelikheid’ van hun werk. En ik wil er even op wijzen, dat de betekenis of de ontwikkeling van onze eigen kunst er helemaal niet mee gebaat wordt, wanneer kunstmatig onbelangrijk werk naar voren geschoven wordt. Dr. Baeke is (gelukkig!) ook in onze kringen volslagen onbekend.

v. H.

[p. 104]

Afrikaanse kroniek.

Onze lezers vinden in dit nummer de eerste Afrikaanse kroniek afgedrukt. Al de uitgevers van Afrikaanse boeken verleenden voor dit artikel hun medewerking - op één na. De firma van Schaik te Pretoria weigerde voor dit doel present-exemplaren te zenden.

Nu heeft genoemde firma het volste recht om strict zakelik te blijven en te zeggen: wat ik van mijn uitgaven in Nederland verkoop, is zo miniem, dat ik er geen recensie-exemplaren voor over heb. Maar daarmee steekt zijn houding toch wel zeer af bij die van al de andere Afrikaanse uitgevers, die vermoedelik ook het idëele motief van de bevordering van het contact tussen Nederland en Zuid-Afrika even lieten meespreken, van Nederlandse uitgevers als de Wereldbibliotheek en Meulenhoff, die bij de inrichting van het Nederlands Cultuurhistories Instituut te Pretoria een flinke verzameling van hun uitgaven - eenvoudig cadeau deden! De tegenstelling spreekt nog duideliker, wanneer we weten, dat er onder de aangeschreven uitgevers die wel hun medewerking verleenden, een was van Engels-Afrikaanse oorsprong, terwijl het hoofd van de firma van Schaik - Nederlander van geboorte is!

Ondertussen heeft de onwil van genoemde firma tot gevolg, dat onze kroniek niet geheel volledig is. Tenzij het een biezonder belangrik boek geldt, worden de uitgaven van de firma van Schaik er voorlopig niet in besproken. We twijfelen niet, of onze lezers zullen, nu ze de feiten kennen, deze houding onzerzijds kunnen billiken.

J.H.

Vrijdag 19 April promoveerde te Leiden tot doctor in de letteren onze eindredacteur, de heer J. van Ham. Wij wenschen hem met het bereiken van het einddoel zijner universitaire studiën van harte geluk. We mogen zeker nog veel van zijn wetenschappelijke werkzaamheid verwachten, als we ons realiseeren, dat hij zijn proefschrift heeft geschreven tusschen zijn werk als leeraar en zijn functie van eindredacteur van ons blad door. Floreat!

Red.