Opwaartsche Wegen. Jaargang 8

[p. 362]

Roel Houwink
door J. van Ham.

Strophen en andere Gedichten door Roel Houwink.¹⁾

Is het toevallig, dat Roel Houwink in zijn laatste bundel zijn dichterpseudo losgelaten heeft? Ik geloof, dat Houwink zich te veel voor elk van zijn woorden en daden verantwoordelik voelt, om dat te mogen veronderstellen.

Deze introductie tot de bundel Strophen is niet neergeschreven om de ganse dichterlike werkzaamheid van Houwink na te pluizen, met het gevaar de verandering van H. van Elro tot Roel Houwink tot een grote literaire en geestelike omkeer te forceren. Wel wil ik op enkele facta wijzen die enigszins als symptomaties mogen gelden.

De aarzelende huivering waarmee van Elro tegenover het leven stond, is geworden tot de huiverende eerbied waarmee Roel Houwink tegenover de Eeuwige staat. Het aarzelend geluid dat van Elro wel eens als zwakheid is verweten - al was het meestal kiese schroom - heeft zijn uiterlik van hulpeloosheid verloren, nu hij niet meer steun zoekt bij zichzelf.

De soberheid van zijn vorm heeft in zijn Strophen zo'n naakte eerlikheid bereikt, dat in deze eenvoud het diepste geheim klaar kon worden gezegd.

We vinden als in vroegere bundels hier Maria en Magdalena terug, die zo'n belangrijke plaats innemen in het werk van de dichter, maar de tegenstelling tussen beide figuren die van Nie (Opw. Wegen IV) er toe bracht in die beiden de polen van Houwink's leven te zien, is nu verzacht. Er is slechts gebleven een grote vertedering om beide vrouwen, die, wat Maria betreft, gevoerd heeft tot een vers van blije verwondering van grote schoonheid in de annunciatie (pag. 11) en wat Magdalena aangaat tot een vers van allesvergevende liefde (St. Franciscus en de deerne, 41, 42).

1) W.L. & J. Brusse N.V. Rotterdam. MCMXXX.

[p. 363]

Is Houwink dan aan de gespletenheid voorbij? Zijn we dat ooit geheel hier in dit leven? Een leven zonder konflikt, zonder strijd, zonder worsteling met het eigen ik, een leven van de strengste zelfkastijding kan het ons niet geven. En de angst, de huivering om zich geheel te geven, Houwink is er nog niet aan voorbij. Maar het is niet meer de karakteristiek van zijn persoon. Hij weet de weg en hij gaat die ook, maar hij gaat die weg niet zonder angst, op een enkele plaats wil hij zelfs terug, hij wil een kind blijven, niet verder groeien, want hij weet het te goed dan moet hij aan zich zelf voorbij, zichzelf verliezen en het lijkt hem te zwaar. Maar als hij niet meer weet waarheen, dan weet hij de plaats waar troost te zoeken is; uit de strikken van de dood weet hij zich vrijgemaakt (31-33)¹⁾.

Meer dan één van de jongeren leeft Roel Houwink zijn leven bewust; dat mag soms misschien remmend werken op de spontaniteit van zijn werk; het geeft er aan de andere kant een reële waarde aan. En een winst waar wij met stille schroom ons met de dichter in verheugen.

1) Hetzelfde in Tusschen de tijden (pag. 37-40).