Onze Stam. Jaargang 1913

[p. 61]

Boekbeoordeelingen.

Jules Douday: La Mer Et Les Poètes Anglais. - Paris, Hachette, 1912.

Een mooi boek, dat ons een kenmerk der Engelsche dichters vertoont, namelijk hunne voorliefde voor het domein, waar Engeland steeds zal zijn ‘queen of the seas’. Het in XVIII hoofdstukken verdeelde werk schetst ons de Engelsche dichters Chaucer, Spenser, Shakespeare in ‘The Tempest’, in ‘The Merchant of Venice’, Milton, Falconer, Wordsworth, Byron, Shelley, Tennyson in Enoch Arden, Kipling, Stevenson en Swinburne. De eerste dichters worstelen nog met eene wijsbegeerte, die hunne oogen sluit voor het oneindige en hun het raadsel des bestaans niet oplost.

De tweede reeks werkt onder den invloed van denkers, die de redenen bevroeden van de afwisssling der seizoenen; en de derde reeks verheerlijkt de leviathans in ijzer en staal. De beoordeeling van Byron lijkt me stelselmatig; dezes gemaakte breedsprakigheid klinkt mij toe als die der Eeuwigheid, als eene goddelijke trompet; zeker, Shelley is fijner, en zijne beschouwingen over het zeeschoon zijn rijker aan bijzonderheden, maar Byron kan daar niet onder lijden. Dit boekwerk verdient eene eereplaats bij de beste en breedst opgezette studiën van wereldletterkundigen- en anglistischen klank, als ook Taine er wist op te vatten voor zijne letterhistorie.

F.V.

René Declercq: Het Rootland, met platen naar teekeningen en schilderijen van Modest Huys. - Uitgever, Houdmont-Carbonez, Brugge. - Nr. 181 Uitg. van het Davidsfonds.

Het boek, log en zwaar, met kleine letter gedrukt op tame-

[p. 62]

lijk goed papier, zoodat de lezing maar gedeeltelijk aangenaam is, behandelt de Leiestreek, zooals De Vlasgaard van hem en Sevens en de roman van Streuvels het ook deden.

Vele personen wemelen om de handeling - te veel, en het lijkt een roman van Dickens of van een Amerikaan daardoor. De feiten worden niet steeds geschetst, soms bloot genoteerd als in een dagblad. Er zijn ook te veel onbeduidende gebeurtenissen, die niets bijbrengen tot de hoofddaadzaken. Daarentegen komen enkele beschrijvingen, die gunstig afsteken op die mengelwerkliteratuur, namelijk de beschrijving van het wieden, de schets van het scherminkelen, de treffende wedergave van de typhusziekte. Enkele stukken als die, waar de vadervreugde in doorstraalt, zijn maar paraphrasen van zekere van De Clercq's bekende gedichten over dezelfde onderwerpen. De geleefde brokken zijn de schoonste: wie den Dichter kent, raadt allicht, dat de eerste man van Roos, welke sterft aan zenuwzinking, de vrouw is van den schrijver, en dat de de tweede man van Roos niemand anders is dan de schrijver zelf, die ten tweeden male huwde. (Verg. afl. I, 1913, Bespreking van Uit de Diepten). Het werk is in boersche taal geschreven (verg. vertijperen= verhuizen! - lijvelijk=gestadig); daarentegen komen drie zuivere brokken, welke gunstig afsteken op de dorperheid van de rest. Schrijver helderde door voetnotas zijne verregaande provincialismen op.

Wij dwepen niet met zijn boek en verkiezen verreweg den dichter van Gedichten, van vele Liederen en van Toortsen.

F.V.

[p. 63]

Ottokar Stauf von der Mark: Victor Hugo, Eine Würdigung. - Ernst Elsner, Verlag Pankow, Berlin.

Deze met eene beeldtenis versierde studie, is in levendigen, schilderachtigen stijl geschreven en behandelt den dichter in algemeene bijzonderheden, zet hem vast in de omraming van Frankrijks romantiek, brengt een huldegroet aan den epischen en lyrischen schrijver, toont den opgang van den dramaticus, die door opgeschroefdheid wel soms moest onderdoen en hierdoor menig stuk moest zien vallen, al blijft zijn meesterschap over zijne omgeving recht; S. schetst verder den verteller van zoo menig fantastich verhaal en eindigt met eene ware verheerlijking des dichters, die z.i. zal blijven lichten aan den letterhemel van 't Europa der XIX^e eeuw.

F.V.

L. Verbrugghe: Schelpen der Noordzee, 1912.

Einde van verleden jaar, gaf onze stadgenoot eene woordenlijst uit van de benamingen der schelpen, die kunnen worden gevonden langs onze kust. Het boekje beantwoordt voorwaar aan eene noodzakelijkheid, ook verwondert het ons niet, dat het veel bijval geniet. De liefhebbers van schelpen zijn talrijk; vooral bij het onderwijzend persooneel moet zulk een boekje welkom zijn, om aan die nieuwsgierige vraagsteertjes van kinderen telkens het juiste antwoord te geven op het ‘En dit, Mevrouw, wat is het voor eene schelp?’ De deelnemers aan de vacantieschool zullen dus eenen vertrouwbare gids hebben gevonden om te kunnen een naampje hechten op ieder schelpsoort. En ook de vreemdelingen, die slenteren over het strand, zullen aan ‘Mütterchen’ of ‘Mother dear’ kunnen vragen wat voor een schelpje ze hebben opgeraapt en weggeborgen in een korfje of tinnen emmerken. Het Duitsche juffertje zal

[p. 64]

misschien wel eens meesmuilen over eene onnauwkeurige schrijfwijze, want L.V. heeft het Duitsch veel minder onder de knie dan het Engelsch en vooral dan de andere twee nationale talen zooals het overigens ten overvloede blijkt uit de enkele regelen Duitsch, die het boekje inleiden. Doch het practisch nut van 't werkske blijft in globo ongedeerd, want diensten zal 't bewijzen en niet het minst door zijne fraaie en goed gelijkende afbeeldingen van der weekdieren langwerpige of doosvormige verlaten woonhuisjes.

F.V.

Arnold Sauwen: De Stille Delling. - Vlaamsche Boekhandel (Lod. Opdebeek). 1912.

De veel te luie Arnold Sauwen! riep Pol de Mont eens uit. En inderdaad! maar nu heeft hij zijne ineerherstelling bewerkt. Daar zijn vijf rubrieken, waarvan de vier eerste worden ingeruimd aan de vier jaargetijden. - Het laatste gedeelte bestaat uit gedichten gewijd Aan de Maas. Onder de beste poëzie, vermelden wij De Eik, die een waardig tegenhanger is van René De Clercq's; ook De Oogstwagen is een prachtig stuk, waarvan wij tot staving de laatste terzine aanhalen:

‘En statig rolt de kar, terwijl de zweepslag stijgt,
het trekkend tweespan na, dat in de tramen hijgt,
de hooggewelfde poort in, als een zegewagen.’

Vele landschappen dwingen bewondering af. Ook de taal is zeer rijk, want zonder in dialect te vervallen, wendt de Dichter vormen aan als ‘bongerd’ voor ‘boomgaard’, ‘karen’ voor liefjes ‘en zekere limburgsch kleurende woorden, die verdienen burgerrecht te verkrijgen. A. Sauwen is een dergenen, die met Stinissen, Lambrechts, Maas, Brans en Prenau bijwijlen aantoonen, dat de taalbeoefening van een Van Veldeke zich met de kleurenschakeering van een Van Eyck heeft weten te versmelten.

Oostende, 1913.

F.V.