Onze Stam. Jaargang 1913

[p. 22]

Boekbeoordeelingen.

René De Clercq: Uit de diepten. Amsterdam, S. v. Looy.

Deze bundel van den destijds zoo joligen De Clercq, is als een schrijn doffe, zwarte kralen. Maar er zijn er onder, die wel vaak de kleur aannemen van tijloozen of van donkerrood zwarte bloedtranen. De toon is treurig, de taal gepolijst, de stijl vaag, maar edel en glad. Het lijkt een drieluik met drie beelden van den dichter: het eerste toont hem terneergedrukt door zijn wee, maar de hand reikend aan zijne nieuwe bruid; in het tweede leent hij het oor aan de lokstemmen, die buiten van levenslust brommen; en het derde toovert ons den zanger, die zich voelt herleven in dichter- en menschenheil. Onsterfelijk schoone verzen als wanneer hij ziet:

‘Zijn stage tranen grootsch vermannend in de grotten
Van zijn bedekt gemoed’.

Wat moet hij ook bitter geschreid hebben, die snikt:
‘......Pijl op pijl
Gericht naar hoofd en hart! Die nagelen, die roede
En rozelooze doorn!
Gescheurd de feestgewaden van mijn wordend heil!
Hier stijft het floers der rouw, daar wappervlagt de woede;
Dat 's nare nacht gevolgd op rooden dag van toorn.
O beeldenbaaierd, schoone wereld omgewenteld!’

In het tweede deel, geeft dit kleine gedicht ‘Frissche Morgen’ het best de stemming van overgang terug:

[p. 23]

 

‘Frissche morgen,

 

Zacht geruisch,

 

Uit de zorgen

 

Groent uw huis.

 

 

 

Over schaduw

 

Stroomt het licht

 

Als genade u

 

Voor 't gezicht.

 

 

 

Goudblaan wieglen

 

Uit 't geboomt,

 

Vijvers spieglen,

 

Wat gij droomt’.

In Verrijzenis geeft ons de dichter de bezielde synthesis van zijn kunst, door een overzicht van zijn jubelen om zoete liefde, van zijn neuriën van levensvolle volksdeuntjes, van sociale hekelingen, en hij eindigt met heel en al het bestaan te zegenen als volgt:

‘Vol van een schoonheid die wekt en veredelt,
Midden het waaien van beuk en olm,
Wijd ik der schoonheid op groenende outeren,
't Eigen schoon dat de smart kwam louteren,
Noch de gril die voor dartelen vedelt,
Noch de baatzucht, die gunstekens bedelt,
Noch de nijd die wroet in molm
Mogen de heilige hoogten beklauteren,
Waar in het klare stijgt de verklaarde,
Voelt het leven als arbeid en loon,
Stralend bestraald, omvattend omvangen,
Aadmend in zegen en lovend in zangen....’

[p. 24]

Dat hier vooral in dit laatste deel, een dichter ‘ersten Ranges’ aan 't woord is, zal iedereen beamen, alhoewel de kunst wel hier en daar schemerlicht als in Dante's ‘Il Inferno’; en de taalaristocratie van een Shelley of een Keats roept een vlaamschen Perk te binnen, maar men droogt tevreden de tranen af, omdat de levenshymnus opnieuw opvlamt uit de grootsche ziel van de Clercq, doortrokken van onomkoopbare gedachtensterkte en buitengewone vormenbeheersching. De van de Woestijnsche nevelachtigheid hier en daar merkbaar heeft het perkiaansch en dantesk gemoed van de Clercq evenwel vertroebeld en aan zijne kunst geen voordeel bijgebracht. De persoonlijkheid van onzen Poeët ligt overigens elders, al zal deze bundel ongaarne gemist worden als een nuttig document bij de studie van een Meester.

F.V.

Het Geluk Rijk te zijn, operet in 3 bedrijven, door Fr. Vanden Weghe.

In den tooneelboekhandel A. Deraedt-Verhoye, te Rousselare, verscheen het libretto van dit werk, dat heel verdienstelijk is opgemaakt, met aldien het trouw den roman van Conscience Volgt.

Over de muziek kunnen wij geen oordeel vellen, daar we ze niet eens voor oogen kregen; doch, indien ze, in verdiensten aan het libretto beantwoordt, mogen wij gerust aan Het Geluk Rijk te zijn grooten bijval verzekeren, bij elke verzorgde opvoering.

De rolverdeeling telt zes mannen- en vier vrouwenrollen, waarvan twee van kleine gehalte, en is gemakkelijk opvoerbaar.

De Weergalm, tooneelblad, Brussel.