Onze Stam. Jaargang 1911

Belgische Opschriften.

Voor een tiental jaren is er een belangrijke beweging ontstaan, wat aangaat de grafschriften, allerhande geestelijke en wereldlijke opschriften, jaartallen, enz... m.e.w. voor alles wat de epigraphie van ver of bij aanbelangt.

In 1870 reeds, gaf de academie van Berlijn vooral, den eersten stoot. Noemen wij (onder de ouderen) als uitmuntende geschiedschrijvers en oudheidkenners: d'Hooghe van Brugge; - Kanonik Hellin, wiens handschriften berusten in de koninklijke bibliotheek te Brussel (fonds Goethals); - de Gailliard's, van Brugge; - de schrijvers over de grafschriften van West- en Oost-Vlaanderen, van de provincie Antwerpen; de verzameling van de Roovere; - J.A. Rombaut, voor Brabant; - Kanonik de Calonne, en m.a., die onvergankelijke werken hebben nagelaten.

In deze laatste jaren treffen wij specialisten aan, die op een zeer nauwkeurige wijze, blijven bij de plaats zelf, hetgeen ten anderen meer practisch is, daar zij in een monographie de plaatselijke epigraphie versmelten.

‘Hoe gaarne klampt het hart
Aan d'eigen toren niet!’

Noemen wij: de Prelle de la Nieppe, schrijver der opschriften van Nijvel; - de Lalieux de la Roque, die ons deze van Feluy-Arquenne doet kennen, enz... Doch het werk, dat naar onze meening, voor het belangrijkste, het meest methodische mag

[p. 197]

doorgaan is ongetwijfeld datgene hetwelk voor titel draagt: Epigraphie du Hainaut - Ville d'Ath. Dit werk, dat voor familieopzoekingen en plaatselijke geschiedenis van zulk belang is, komt van een geleerde, den heer Jules Dewert, leeraar en geschiedschrijver te Ath. Het boek in 8⁰ werd gedrukt in 1910 te Bergen, bij Dequesne-Masquillier. Het geeft ons opschriften van kerken, grafsteenen, klokken, kloosters, belangrijke voorwerpen, als kelken, beelden enz..; ook deze van openbare plaatsen en gebouwen: marktplaats, stadhuis, atheneum, middelbare school, hospitalen, poorten; ook huizen van bijzonderen, brouwerijen, enz...

Fijn gegraveerde familiewapens verhoogen nog de waarde van het werk. De terminologie is volkomen juist. Al deze opschriften brengen onvoorwaardelijk hun deel aan in de algemeene folklore.

Dat zulk werk van onschatbaar nut is, lijdt geen twijfel. Het verdient gelezen en dikwijls geraadpleegd te worden. Ook ware het te wenschen, dat het voorbeeld van den heer Dewert veel navolgers vonde, en dat zoo, iedere gemeente, hoe klein ook, haar plaatselijke epigraphie bezate.

Het is dus noodig, die belangrijke richting een krachtigen stoot te geven. Wij, liefhebbers van opschriftkunde, wij zijn het, die het werk van onze voorgangers moeten volledigen. Komen wij er ten strengste tegen op, b.v. de kerkvloeren nog met oude grafsteenen te laten beleggen. Delven wij deze op, die nog van waarde zijn; herstellen wij zoo goed mogelijk die kostbare familie-herinneringen, bij middel van de oude parochieregisters.

Wij bezitten heden een maatschappij, bestaande uit geschiedschrijvers, oudheidkundigen en geleerden, en voor titel dragend: ‘Nos petites archives’. Met zulke elementen, met het archief van pastorijen, stadhuizen, kloosters en sommige bijzonderen, zou het voorwaar niet moeilijk vallen, onzen wensch, hierboven geuit, tot werkelijkheid te brengen. In ieder geval nochtans, past het, zich te wenden tot den Bewaarder van het Staatsarchief der provincie.

Wij, voor West-Vlaanderen, hebben het geluk, in Baron van Zuylen van Nyevelt van der Haar, te Brugge, een man te vinden, zoo dienstvaardig als geleerd.

Ghistel 1911.

Robert de Beaucourt de Noortvelde.