Onze Stam. Jaargang 1910

Het Eiland Madeira

De ontdekking van Madeira dagteekent van het jaar 1419, en werd gedaan door eenige spaansche kolonisten van het eiland Porto-Santo.

De Engelsche beweren natuurlijk, dat het eiland door hunne landgenooten het eerst bezocht werd.

Een romantisch verhaal, mij door eenige der voornaamste inwoners van het eiland gedaan, spreekt echter van de ontdekking, als hebbende plaats gehad in 1344.

Twee beminden, wier namen mij ontsnapt zijn, gevlucht met een schip uit hun vaderland, werden hierheen gedreven door den storm en door de bemanning geland, waarna het schip weder vertrok.

Er is eenig verschil in het verhaal, doch slechts, wat het jaartal en de bijzonderheden aangaat.

Er is echter groote waarschijnlijkheid voor de waarheid, want een priester heeft mij verhaald, dat in de tegenwoordige kleine kerk van Machico, een plaatsje gelegen aan de oostkust van het eiland, een stuk van het kruis bewaard wordt, gevonden op hun graf, bij de herontdekking in 1419.

Madeira is van volkanischen oorsprong, ofschoon er maar een enkel overblijfsel van een krater bestaat op den berg St-Antonio, 1700 meters hoog, nabij Machico.

De hoogste top is de Pico Ruivo ongeveer 2000 meters en zichtbaar in klaar weder op omstreeks 70 zeemijlen.

Het eerste gezicht van Madeira doet niet denken aan de wondervolle schoonheden, die men later te zien krijgt. Men merkte niets dan eene kale gebroken rots, maar toen wij dicht bijkwamen, werden de groene plekken, opklimmende tot de hoogste toppen, zichtbaar.

Wij zagen nu de huizen zoo wit als sneeuw met hunne schoon-

[p. 216]

beplante terrassen en de baaien of liever baaitjes tusschen de rotsen, met een dorpje in den achtergrond, waar rijkbegroeide valleien zachtjes toeslopen.

Daar groeit alles, wat Europa en de warme luchtstreken kunnen opleveren.

De Mirt, de Geranium, de Roos, het Viooltje spruiten langs alle kanten en in overvloed.

Het weder gedurende ons verblijf, was behagelijk; de lucht, o, die diepblauwe lucht zoo vlekkeloos, dat men gelooft, dat zij nooit door een wolkje besmet is geweest, en eene helderheid in den dampkring zoo doorschijnend, dat men denkt, dat elk voorwerp eene bijzondere kleur bezit.

De nachten zijn heerlijk, zacht en balsemend en de lucht beladen met geuren.

Het klimaat is zeer goed en valt bijzonder in den smaak van een vreemdeling; het is de bijzonderste natuurlijke onderscheiding van Madeira, dat het bijna altijd zomer is; de thermometer blijft geheel het jaar tusschen 64^o Fahrenheit het laagste, en 75^o het hoogste.

Rond 4 uur, kwamen wij ten anker in de baai van Funchall op 55 vademen diepte met 105 vademen ketting, Loo Rots (eene versterkte rots, die de haven beschermt) peilende Noorden ten Oosten; het fort Santiago zijnde in het Noord Oosten en het Reads hotel in Noord Noord Westen.

Wij lagen te ver van den wal en hadden met dezelfde peilingen tot in 30 à 50 vademen moeten komen maar werden bedrogen door den man van het lood, die 25 vademen uitgalmde.

Reeds denzelfden avond trokken de Commandant, een officier en de professoren aan den wal, de eerste om zijn bezoek af te leggen, eetwaren en water te bestellen, de anderen voor hun vermaak.

Eenige oogenblikken nadien, vernamen wij door de brieven, die ons aan boord gebracht werden, dat de geliefde moeder van een leerling (welke later een van de braafste, gehoorzaamste en oppassendste jongens bleek), doodelijk ziek was; later is zij overleden, volgens een bericht.

Niemand durfde deze treurige tijding aan dezen jongen scheepskameraad bekend maken; geheel de bemanning nam oprecht deel in het verdriet van dezen jongeling, en het was aandoenlijk, om

[p. 217]

zien, hoe zijne kameraden en zelfs de minderen wedijverden, om hem door allerlei kleine oplettendheden aangenaam te zijn.

Daar Funchall eene opene haven is van Oost langs het Zuiden naar het West Zuid-Westen, stelde ik eene goed bemande ankerwacht op: Een onderofficier op het halfdek met twee matrozen vóór; één op den bak en één bij de hand. Geheel deze wacht werd elke twee uren afgelost.

Ieder van de officieren kreeg ook zijne bepaalde uren, waarop hij kon geroepen worden; hij moest zich dus gedurende dezen tijd gekleed in zijne kamer houden.

Des anderdaags, om half zes, werd overal gewaakt d.w.z. werden de matrozen, leerlingen, onderofficieren en een officier gewekt en om 6 uur ving de arbeid aan. Het tekhout en de verf werden afgewasschen, het dek en de lokalen flink geschrobd.

Om 8 uur was het vlaggenparade en daarna ontbijt.

Na dezen maaltijd, zetten de matrozen het vóórwant aan en de leerlingen onder toezicht van een officier, deden hetzelfde met het groot- en kruiswant.

Ook werden de tanken opgevuld met frisch water, aangevoerd door eene waterboot.

's Namiddags, gingen de cadetten onder toezicht van hunnen oppasser en de bakboordswacht van de bemanning aan wal passagieren. Wij, dekofficieren, uitgenomen deze van de wacht, en de professoren, gingen ook een toertje maken.

Het eerste wat ik te zien kreeg als ik aan wal stapte, was een in lompen gehulde straatmuziekant, die dapper de Marseillaise op eene viool begon te krassen, toen hij ons ontwaarde.

Voor hem was Frankrijk en België dus één en hetzelfde land. Behalve de ‘Entrada da Cidada’ en de ‘Rua do Aljube’ de eerste komende van het strand, de andere loopende evenwijdig met de kust, zijn de straten van Funchall nauw, zonder stoepen ee paadjes, ons voorkomende als straatjes zonder einde, draaiende in alle richtingen.

Deze bekrompenheid brengt echter geen ongemak aan, daar zij wel gesteend zijn en ook, omdat er geen voertuigen met wielen zijn.

Alles gaat per slede: deze dienende voor het vervoer van personen hebben den vorm van eenen grooten ijsbak met eene tent overdekt en worden voortgetrokken door twee ossen. Er zijn

[p. 218]

twee begeleiders, waarvan de oudste gewapend is met een stok voorzien van een haak; nu en dan grijpt hij daarmede eene smeerlap en werpt deze behendig onder de slede; de andere, een jongen, loopt vlak voor de beesten en is voorzien van een soort ossenstaart, waarmede hij, geloof ik, de vliegen afweert, want ik heb hem er anders niets mede zien doen. Nu en dan geeft hij een luiden gil, welke de dieren voor eenige minuten opwekt. De slede, welke dient voor het vervoeren van goederen heet ‘Côrca de bois’, is langwerpig, nauw en laag, wordt ook getrokken door beesten en heeft ook twee voerlieden.

Eerst gingen wij de hoogte op met de ‘Elevador de Monte’, eenen bergspoorweg. Dat was een aangename rit maar het gaf ons weinig tijd, de natuur te bewonderen. Wij stapten af aan een hotel, waar wij ons gingen verfrisschen op het terras; de heer Consul Bianci liet ons de schoonheden van het omliggende waardeeren.

De terugreis ging per ‘Carro de Monte’ dat is eene slede, die van zelf den berg afdaalt in snelle vaart, behendig bestuurd door twee jongelingen, die achterop post vatten. Dat sturen geschiedt bij middel van twee touwen aan den voorkant der slede vastgemaakt en wordt doelmatig gemaakt doordat nu en dan, volgens behoefte, de een of andere stuurman van de slede springt en zich laat voorttrekken; hierdoor zwenkt het voertuig natuurlijk naar zijnen kant. Dat dalen was zoo aangenaam, dat ik dien achtermiddag spijt had, eersten officier te zijn; als ik jongen ware geweest, zou ik den dag doorgebracht hebben met op- en afvaren van dezen berg.

De stad doortrekkende, kwamen wij aan eene brug liggende over de ‘Ribeira de Santa Luzia’; deze Ribeira was ingesloten door twee hooge muren maar water was er niet veel, nauwelijks genoeg om eenige vrouwen toe te laten, hun linnen erin te wasschen.

Een weinig later traden wij eenen winkel binnen, waar men kantwerk van Madeira verkocht, en waar menige ‘Milreis’ van zakken veranderden. Als ooit een vijand aan mij vraagt waar eens met zijne vrouw naartoe te reizen, zend ik hen naar Funchall, dan ben ik zeker, dat hij er met eene platte beurs van terugkomt; zulke bekoorlijke nietigheden dienstig voor de dames stelt men daar te koop! Vandaar trokken wij met onze inkoopen aan boord om te

[p. 219]

avondmalen; iedereen was tegenwoordig en scheen voldaan van zijn uitstapje.

Om 8 uur, werd de ankerwacht, zooals den vorigen nacht, opgezet.

Den volgenden dag, dus Dinsdag den 28 Februari, na den noodigen arbeid volbracht te hebben, werden de officieren en kadetten in twee groepen verdeeld, om zoodoende twee uitnoodigingen te kunnen beantwoorden, daar ons verblijf van korten duur zou zijn.

De kommandant, drie professoren en twintig kadetten waren de uitgenoodigden van Mevrouw en Mijnheer Bianci en hunne achtbare, vriendelijke familieleden; de tweede officier, de doktor, eenige kadetten en schrijver begaven zich naar de woonplaats van den Heer Baron Van Beneden, een Belg, die hier gehuisvest is. Stuurboordswacht van de bemanning ging ook aan wal.

Wij huurden dadelijk twee sleden, en nu ging men langzaam de hoogte op, schertsende over ons voertuig en zich vermakende met al het eigenaardige, dat wij te zien kregen.

Zoo hobbelden wij door het stadje en kwamen voorbij een klein park. Wat het echter aan grootte miste, werd vergoed door zijne schoonheid.

Het was dicht bezaaid met allerlei uitheemsche boomen wier zwaar beladen, nederhangende kruinen een heerlijk, koel toevluchtsoord tegen de brandende zon uitmaakten. Kleine, nauwe wegeltjes van geelachtige aarde kronkelden tusschen de boomen; een waren doolhof uitmakende, terwijl rijk begroeide grasperken deze omzoomden.

Wij hadden allen onze blikken gericht op dat heerlijk schouwspel, toen eensklaps twee in het wit gekleede mannen uit het boschje stapten, die eene hangmat droegen waarin behagelijk eene jonge schoone dame lag te droomen. De hangmat hing aan een zwaren stok, die rustte op de linkerschouders van de dragers; die in hunne rechterhand een soort alpenstok hielden.

De vervoerde persoon was van een afdak voorzien van gekleurde gordijnen beschuttend tegen de zonnestralen.

‘Nu zijn wij pas in Madeira’, zeide den doktor ‘nu zullen wij de gewoonten van het land zien, want voegde hij er bij, alle portugeesche schoonen laten zich op deze manier vervoeren’.

(Wordt voortgezet).

K^t Cornellie.