Onze Stam. Jaargang 1907

[p. 217]

[Nummer 8]

Aan boord van de ‘de Smet de Naeyer’.

Eindelijk was de dag van het vertrek aangebroken!

Wij, dekofficieren, begonnen er waarlijk naar te verlangen.

De buitengewone drukte en 't gewoel veroorzaakt door die honderden en honderden bezoekers begon ons waarlijk lastig te zijn.

Wat de eene stond schoon was gemaakt, was een oogenblik nadien niet meer te herkennen.

Aan werken viel niet te denken: de cadetten werden, elke minuut, door familieleden, vrienden en kennissen tot zich geroepen; tenauwernood konden, wanneer een zekere strengheid werd uitgeoefend, de meest noodzakelijke reinigheidswerken uitgevoerd worden.

Zulks duurde nu drie dagen. Maar nu was het klaar!

Neen! nog niet geheel en al.

Wanneer ik om acht uur aan boord stapte, lag het dek eenen halven voet onder de sneeuw. Rap dus alleman aan het werk om dat op te ruimen.

‘Timmerman, peilen en luikkleederen nazien.’

‘Bootsman, zien of het loopend tuig klaar is, brassen inscheren, anker losmaken, sleeptros onder het luik halen, roer nazien, loodlijn aan dek bij de hand leggen, enz. enz’.

Rond 9 uur, kwamen er nog twee lichte sparren voor het schip, die nog moesten bescheept worden.

Op die manier ging de tijd snel om, en was het tien uur geworden. Reeds waren er talrijke bezoekers aan boord, een half uur later was het dek letterlijk overstroomd. In dichte drommen, gingen de toeschouwers van voor naar achter in het tus-

[p. 218]

schendek, langs de kamers van de dekofficieren, in de mess van de officieren, overal, overal waren er bezoekers.

Wanneer om twaalf uur iedereen aan wal moest, waren de gangen en de dekken letterlijk in een slijkpoel veranderd.

Weder geheel de bemanning aan den arbeid, dan gauw middagmalen en uniform aandoen, om de komst van den Heer Minister Graaf de Smet de Naeyer af te wachten.

Het Zeemanskollegie had, zooals naar loffelijke gewoonte, de zaken goed gedaan. Het anker in natuurlijke bloemen was prachtvol. Hunne sleepboot lag langzij vol bevlagd; de goedheid van het comiteit jegens mijne familieleden was oprecht.

Rond drie uren kwamen de plaatselijke overheden aan boord en een weinig later ook de Heer Minister van Financiën.

In het tuschendek wenschte de Heer GOUVERNEUR Cogels welkom aan de overheden; vervolgens deed hij met ontroerde stem uitschijnen, dat de betreurde Graaf d'Ursel de eigenlijke uitvinder van het gedacht was, een schoolschip te scheppen, nadien deed hij guitig eene zinspeling op de stelselmatige afkeuring eigen aan de Belgen. Na den Heer Graaf de Smet de Naeyer bedankt te hebben voor zijne hooge bescherming wenschte de voorzitter van de Association Maritime Belge eene goede reis en eene gelukkige terugkomst aan de geheele bemanning.

M^r de eerste Minister het woord voerend, neemt deel in den lof toegezwaaid aan den Heer Graaf d'Ursel, wenscht ook geluk aan de onderneming en meldt dat onze Commandant Fourcault ridder van het Leopoldsorde benoemd is, nieuws, dat op een daverende toejuiching onthaald wordt.

Mijnheer Schwenn neemt hierop het woord, voornamelijk gericht aan de leerlingen, en ofschoon zijne raadgevingen goed gemeend en noodig waren, vielen zij alles behalve in den smaak van de jonge gasten. Hij drukte de hoop uit, dat de leerlingen zich voorbeeldig zouden gedragen, niet alleen aan boord, maar ook aan land, in den vreemde, opdat de vreemdeling zoude kunnen zeggen:

‘Het zijn de leerlingen van het Belgisch Schoolschip’.

Ware zijn raad door allen gevolgd geworden zooals het be-

[p. 219]

taamt, dan zoude in Madeira en in Valparaiso, na ons vertrek uit Funchall, minder reden bestaan hebben om streng tegenover hen op te treden als noodzakelijk gemaakt werd.

Wanneer deze officieële toespraken gedaan waren, werden de bloedverwanten der cadetten nogmaals aan boord toegelaten tot 4 1/2 uur, wanneer de scheepsklokken het oogenblik van vertrek aankondigden.

Rond vijf uur, werd het schip van wal getrokken door de sleepboot van den Staat. De diepgang van het schip was op dit oogenblik 21 voet 3 duim voor en 22 voet 6 duim achter.

Op de daverende vaarwelwenschen en hurahs van de toeschouwers, welke in dichte hoopen de Scheldekaaien van af de Ponton tot aan Austruweel bezet hielden, werd luidruchtig door de bemanning geantwoord.

Een groot gedeelte van de jongens, die reeds t'huis waren in de masten, klommen in het want en zetten zich te paard op de groote, en begijn raas om vandaar nog eens te groeten en te wuiven met hunne petten.

Diegenen, die van de rivier, dit grootsch schouwspel hebben kunnen aanstaren, zullen het nooit vergeten.

Hoe dikwijls was schrijver dezes reeds van Antwerpen vertrokken, meermalen op reizen, die zoolang en nog langer moesten duren dan deze welke nu begon; nooit echter was hij zoo aangedaan geweest, nooit bij geen vertrek van hetzij welk schip, Red Star Line of Congoboot, bij geen feest hier te lande of in het buitenland had hij zooveel volk bijeen gezien, in zulke eendrachtige stemming verkeerend als bij het 1^ste vertrek van de ‘Comte de Smet de Naeyer.’

Het was grootsch, hartroerend en vereerend.

De voorstanders van het werk hadden hunne taak volbracht en konden fier zijn op den uitslag, zij hadden den dank verdiend en verkregen der Belgische Natie. Het was nu aan ons, officieren, professoren en leerlingen, om het onze bij te brengen, opdat het werk volkomen gelukke.

Het slechte weder, dat den vorigen nacht ingezet had, den geheelen dag, met enkele tusschenpoozen uitgezonderd, voort-

[p. 220]

duurde, verslechtte nog meer tegen den avond. Hierdoor werd door den loods aanbevolen en door den Commandant aangenomen, om in het Willemsrek te gaan ankeren.

Alvorens de ankerwacht te zetten, nam ik de gelegenheid te baat, om nog een appel te doen en noteerde aldus de aanwezigheid van 60 personen: vier dekofficieren, vier professoren, vijf dekonderofficieren, drie bedienden, twee koks, elf matrozen, twee lichtmatrozen, een opzichter, acht-en-twintig leerlingen.

Na geavondmaald te hebben werd er nog een poosje gebabbeld en dan was iedereen blijde, zijne kooi op te zoeken.

Deze eerste nacht aan boord was zeer onaangenaam voor de dekofficieren. Er waaide eene stijve bries uit het Noord-West-ten Noorden; het weder was dik van sneeuw.

Daar wij wisten dat menigeen van het volk ṁeer pintjes gedronken had dan raadzaam was, hielden wij een oog in het zeil en verdeelden den nacht onder ons drieën.

Ik moet hier bijvoegen, dat de bemanning zich voorbeeldig gedroeg, want hier ontbraken de bekoringen en de verleidingen tot drinken niet en toch kon niet bemerkt worden dat hetzij wie ook van voor te veel gedronken had.

's Anderdaags 13 Februari werd iedereen om 6 uur gewekt en werden de noodige toebereidselen tot het vertrek genomen.

Onderwijl werd door sommige cadetten hun logis opgekuischt, anderen geholpen door eene wacht matrozen waschten het dek, terwijl de rest hunner onder bijzonder toezicht van stuurman Wenmackers het loopend tuig klaarden.

De groet aan de vlag had plaats om 8 uur en terstond daarna ging iedereen ontbijten.

Rond 9 uur klaarde het weder op, de sleepboot werd langzij geroepen en kreeg de sleeptros; een goed half uur daarna was het anker opgehieuwd en waren wij op weg naar Vlissingen.

Op bovengenoemde plaats kwam een boot van het Belgisch loodswezen ons een zeeloods brengen en den rivierloods afhalen.

Onder toezicht van eerstgenoemde, vaarden wij nu achtereenvolgens voorbij, de twee vuurtorens van Nieuwersluys, het vuurschip Wielingen en het vuurschip Wandelaar, waar hij afgehaald

[p. 221]

werd door eene boot van eenen Belgischen loodskotter. De sleepboot behield echter den zijne aan boord.

Indien de wind gunstig geweest ware, had de sleepboot ons hier ook moeten loslaten, maar met den wind Zuid West en met het weder licht bedekt, zooals het geval was, konden wij niet aan ons lot overgelaten worden.

In deze omstandigheden vaarden wij den geheelen nacht en den morgen van den 14 Februari. Wij ontmoetten achtereenvolgens de vuurschepen, West-Hinder, Ruytingen, Sandettie, East, Goodwin en South Goodwin maar werden niets van de Fransche kust gewaar.

's Morgens om 7 uur waren wij dwars van South Foreland. Van hier werd koers gezet op Beachy Head West ten Zuiden 1/8 Zuid. De afstand tusschen die twee plaatsen is ongeveer 45 mijlen, de diepte in het vaarwater verandert van 36 tot 24 meters.

Aan de cadetten werd het Ioopende tuig aangewezen, gedurende den geheelen voormiddag, dit liet hun ook de gelegenheid de voorbij te varen plaatsen te zien.

Menige vraag werd dan ook door de jonge gasten gedaan en menigvuldige uitleggingen door de dekofficieren gegeven. Van hier af kregen zij ook hunne beurt om aan het roer en op den uitkijk te gaan onder toezicht van een matroos.

Dit pleziervaren had tot ons allen genoegen en tot veel tijdbesparing nog een dag kunnen voortduren, indien niet een koddig geval hier plotseling een eind aan maakte.

Een matroos afkomstig van Oostende, die een schoonbroeder als machinist aan boord van de sleepboot had, stak het zich in het hoofd, eenige armsignalen met zijn familielid te wisselen, terwijl hij op uitkijk stond.

Het was ongeveer 1 1/2 uur, de Etat-major, behalve een dekofficier, was nog aan tafel. Onze semaphoreman had dus alle kans vrij, om zijn gedacht ten uitvoer te brengen. Ongelukkiglijk voor hem, namen de schipper en de loods van de sleepboot deze armbewegingen als een signaal om te stoppen, hetgeen zij dan ook deden, na eerst het teeken ervan door middel der stoomfluit te hebben gegeven.

[p. 222]

Dit fluiten bracht echter alleman te been en toen de waarheid aan het licht kwam, wisten wij waarlijk niet, welke houding tegen den schuldigen persoon aan te nemen, die met de grootste verbazing en verlegenheid den uitslag zijner familiegenegenheid aanschouwde.

De wind was op dit oogenblik Noord Noord West, zeer licht. Na eenige mondelinge onderhandelingen met de sleepboot, besloot de Kommandant gedane zaken zoo te laten en op onze eigene wieken te vliegen.

De sleeptros werd ingehaald en de sleepboot kwam langzij. Ieder haastte zich dus, de reeds gereedliggende brieven aan den schipper af te geven. Nog een laatst vaarwel, de sleepboot keerde den boeg naar het vaderland, terwijl wij West uit begonnen te zeilen.

Van Beachy Head naar St. Catherine Point op het eiland Wight is de koers ongeveer West Noord West 1/2 West, de afstand is 63 mijlen.

Het zou drie dagen duren, eer wij dat punt voorbij waren.

Inderdaad, nauwelijks hadden wij alle zeilen bijgezet of de wind kromp weder tot West Noord West.

De geheele nacht lagen wij over stuurboordhals dicht bij den wind. Tegen den morgen waren wij in ‘zicht’ en Oost van Cape Barfleur waar het schip gewend werd en nu over bakboordhals bij den wind Noord aanlagen. Deze slag bracht ons op den middag van den 15^de dicht bij de Engelsche kust, omstreeks 40 mijlen westelijker dan de vorige dag.

Op den middag van 16^den Maart, waren wij iets West van Barfleur. De wind had inmiddels langzamerhand toegenomen, hetgeen ons genoodzaakt had, de kleine zeilen op te geven en vast te maken.

De nacht was onaangenaam, verschillende werken moesten onder slagregen volbracht worden.

Er werd viermaal gewend in 24 uren.

Den 17^den Maart op den middag, waren wij bij de Needles, dus ten Westen het eiland Wight; nu hadden wij dus in twee etmalen slechts 40 mijlen west gemaakt, maar hier dient in

[p. 223]

acht genomen te worden, dat gedurende den laatsten dag de wind nog toegenomen had; hij veranderde van Zuid-West naar West Noord-West, er waren somtijds harde buien te doorstaan, die immer vergezeld waren van veel regen; er stond ook eene hooge zee.

Rond twee uren 's nachts, hadden wij al de bramzeilen vastgemaakt.

Drie malen hadden wij het schip gewend.

Des anderdaags 's middags, waren wij in het midden van het Engelsch kanaal. Gedurende de verloopen 24 uren, was de wind onzeker in richting en kracht geweest, hetgeen de oorzaak was dat zeilen gezet werden, die een weinig daarna weder moesten ingenomen worden.

Wij hadden vier malen het schip gewend en waren twee keeren in zicht van Wight en twee keeren in zicht van de Fransche kust geweest.

Van nu af hadden wij werkelijk slecht weder.

 

 

 

L^t Cornellie.