Onze Kunst. Jaargang 7

[p. 140]

Kunstberichten (van onze eigen correspondenten)

Uit Rotterdam

Rotterdamsche kunstkring tentoonstelling van hedendaagsche Hollandsche schilderkunst (12 Juli-12 Augustus)

Waarom deze tentoonstelling een ietwat duffen indruk op me maakte, is me zelf niet duidelijk. Want al is het waar, dat ze niet representatief was, dat dus sommiger werk niet domineerde, zooals het behoorde en relief en schakeering in het geheel bracht, - er waren aan den anderen kant belangrijke en fraaie dingen genoeg, om den beschouwer te boeien. Maar of de matheid van datgene juist, waarvan kracht moest uitgaan, zich als een onzichtbaar waas over alles verspreid had, een zeer helder beeld van onze hedendaagsche kunst gaf deze verzameling niet. Het bleef alles zoo'n beetje op een afstand en de waardeering kan dus ook niet anders dan koel en gereserveerd zijn. Enkele aanteekeningen mogen hier volgen.

Van Allebé een keurlijk, fraai-kleurig portretje; van Bauer een voortreffelijk, rijp Vrouwen figuurtje, naast twee dingen in zijn gewone genre. Mevr. Bisschop-Robertson had een Stilleven met een flesch augurkjes, bijna in hetzelfde gamma als dat, wat zij onlangs op de expositie der Rotterdamsche Schilders had, maar van minder deftige kwaliteit. De Avondstemming van De Bock behoort tot zijn minderwaardig werk. Van Bosboom vier stuks. De kleine Kerk te Trier is wat bruin in de schaduwpartijen, maar schitterend-licht van achtergrond; de Kerk te Delft is voortreffelijk van stofuitdrukking.

Breitner. Wat er van hem aanwezig was bleef beneden zijn beteekenis. Het Kanonschot is het best; in het groote stuk Kaaiwerkers zijn mooie brokken, maar het geheel is niet hecht genoeg. Van Gabriël een Polderlandschap, hetzelfde sujet als in het Museum Boymans, maar veel blanker en zonniger moment; een Sluisje, dat eenigzins uit zijn gewone factuur valt; een fijne Morgennevel (1866), een klein schilderijtje, maar van een aantrekkelijke breedheid. Vincent van Gogh's Landschap (la Charrette bleue) onder den staalblauwen provençaalschen hemel is van een klare koninklijke wijdheid, die toch door weinigen geëvenaard wordt. Bij Hart Nibbrig blijft het procedé zich nog altijd te veel opdringen; de schaduwen zijn zijn zwakke zijde. Van Jozef Israëls een goed Oud Vrouwtje en een vroolijk, blank Spelende kinderen. Een Wachtend Vrouwtje daarentegen zoo groene-zeeperig en oubakken van kleur als ik nog zelden van hem gezien heb; van Isaäc drie goede fijne figuurstukjes, waarvan Bois de Boulogne het bekoorlijkst. Kamerlingh Onnes; het met kleuren volgepropte portret der opdrachtige bejaarde dame kan me niet behagen; beter is het blanke jongensportret.

Jaap Maris. Een Stadsgezicht met zeer discrete kleuren en Badende Vrouwen, waar in donker groen de matte naakten een eigenaardige charme hebben. Van Thijs een prachtige Mannenkop. Willem Maris is met vijf dingen vertegenwoordigd, waarvan het kleine Drielsche Veer het fijnst en zuiverst lijkt. De Koeien in Morgennevel zijn veel te

[p. 141]

bont en blauw. Mauve was voortreffelijk te zien. Een zilverblanke Moestuin van de beste kwaliteit en een Koehoedster in het koren, beide een lust voor de oogen. Van Meiners een paar van zijn voortreffelijke Stillevens, van Albert Neuhuys een Ziek Kind, van David Ovens een Stilleven, dat maar matig is. Geo Poggenbeek met een Koeienlandschap, dat heel dicht bij Mauve staat, maar een nuance gefonceerder is. Tholen's Schokkers op de Zuiderzee is goed werk, maar niet overtuigend; Broek in Waterland van Toorop is rauw van kleur en zwak van stemming.

Verster. De Rozen zijn zeer deftig en schoon van kleur. De Eieren in bakje blijven het uithouden; in de Tomaten schreeuwt het rood toch wat. De Doode Roek is te vlak gehouden en niet sterk van stofuitdrukking. Van Voerman twee merkwaardige, conscientieuse schilderijen, die echter geen van beide geslaagd lijken. Van Weissenbruch diverse goede dingen: een stille Poldervaart met waterlelies onder loodzware buien, een tintelend Korenveld en een soberkleurig Schuin interieur; Wiggers met een goed Maanlandschap en twee onberispelijke, maar zeer onverschillige Stillevens; Witsen met Oude Huizen te Dordrecht, een bekend maar steeds belangwekkend motief. De Oost-Indische Kers van De Zwart is voortreffelijk.

Overigens waren vertegenwoordigd Van Daalhoff, Haverman, Ed. Karsen, Mesdag, de Moor, Van der Valk, over wier werk niets bijzonders op te merken viel.

Kunsthandel Reckers

Eveneens werken van Hollandsche meesters, in wier gezelschap echter een Fantin-Latour geslopen was. Het is een allegaartje, loopende van vlijtig teekenmeesterwerk tot het superieure; over het algemeen echter ordentelijke middelmaat. Een enkele maal een kleine verrassing.

Van de ouderen vallen te vermelden: Gabriël (twee stuks), waarvan éen met sterke blauw-en-witte lucht; Th. de Rock, Weide van Oranje Nassau's Oord, een oude kennis, dien ik met genoegen terug zag; Blommers, Interieur, in zijn even-geoutreerde teekening curieus naar Vincent zweemende. Een goede Albert Neuhuys; Toorop, Haverman, Jozef Israëls geven tot geen bijzondere opmerking aanleiding. Van Isaäc Israëls een pikant Jodinnetje; van Weissenbruch een Interieur, van voorname kleur; van Louis van Soest twee landschapjes, waarvan het kleine Panorama door zijn goed schuivende plans een groote wijdheid heeft. Van Jacob Maris valt een studietje Groenlenvrouw op, met sterke, koele, aan de Franschen herinnerende kleuren. Niet geëxposeerd waren een uitstekende Willem Maris, Koeien in Ochtendnevel, het beste exemplaar van dat genre, dat me in lang onder de oogen is gekomen, blank en zuiver van kleur en zonder die hinderlijke kakelbonte vegen van ultramarijn en paars; een kleine, fijn-aanklinkende Mauve, zilvergrijs en zacht olijfgroen; een helder winderig landschapje van Weissenbruch, enz.

Onder de jongeren: Willy Sluiter, met een studietje, waarin juiste blanke kleuren; Albert Roelofs, Vrouwenfiguurtje in het hosch, van licht wat geschift; Willem Roelofs Jr., Stilleven, wat precieus van kleur; Van Wijngaardt, Landschapje, goed van stemming; Van Voorden, Kinderen in het zand spelend, niet zeer oorspronkelijk, maar fleurig en geestig gedaan; A. van Anrooy, Brugsch Grachtje, fijn-grijs van kleur, al kon de stof wat vaster; Jaap Gidding, groot Stilleven van klaprozen.

Kunsthandel Oldenzeel

Ten derden male: hedendaagsche Hollandsche schilders; de pejoratieve trappen van vergelijking. Er was hier het een en ander, dat beter achterwege gebleven ware. Van wat er dan overschoot, is niet zoo heel veel te zeggen. Ik teekende een stijve Akkeringa Dagjesmenschen aan, niet kwaad van kleur, maar zonder eenige beweeglijkheid. Verder een aardige aquarel van Allebé, Bij den waarzegger, met oppervlakkige maar zeer aangename kleuren, een goeden Apol (Winter) klein formaat, uit zijn vroegen tijd, met een fijnen rozigen ochtendhemel en gave kleuren tegen de sneeuw; een bescheiden, aangenaam schilderijtje. Twee niet-bijzondere

[p. 142]

de Bocks, waartusschen een fraaie warme Poggenbeek met sappige groenen een goed figuur maakte. Jozef Israëls, Visschcr, een krachtige karakterkop; een gedistingeerd aquarelletje van Voerman en een dito van Weissenbruch, twee fijne vluchtigheidjes, die voor de klonterige vervigheid van een paar onaangename buren schadeloos stelden. Van Piet Oyens de schoone Smidse te Doorn en Stadsgezicht, die men niet moede wordt telkens opnieuw te zien.

Museum Boymans

Sinds mijn vorige opgave zijn weer eenige nieuwe aanwinsten te vernielden. Op de expositie van Rotterdamsche schilders in den Kunstkring kochten eenige kunstvrienden het indertijd gemelde werkje van P.C. de Moor Priesteres, ten behoeve van het Museum. Jan Veth schilderde het portret van Burgemeester 's Jacob, dat door den aftredenden titularis aan het Museum werd aangeboden, gelijk de oud-officieren van het opgeheven regiment schutterij deden met het conterfeitsel van hun Oud-kolonel Blankenheym, geschilderd door Haverman; beide schilderijen zijn als specimina van onze hedendaagsche officiëele portretkunst voor de verzameling een belangrijke aanwinst.

Den 15^en Juli 1.1. legde de directeur, de Heer P. Haverkorn van Rijsewijk zijn ambt, dat hij zoovele jaren bekleed heeft, neer en schonk bij die gelegenheid aan het Museum zijn portret, geteekend door Jan Veth en uitstekend gereproduceerd door de firma Emrik en Binger.

Zijn opvolger, de heer F. Schmidt-Degener, den lezers van dit tijdschrift welbekend, heeft bij de aanvaarding van het directeurschap de collectie reeds terstond met twee belangrijke werken kunnen verrijken. In de prentenzaal prijkt thans een kleine teekening van Mantegna, Mercurius met den Pegasus, een studie voor des meesters schilderij Parnassus, in het Louvre; de gever is de Heer P. Cloix, maire van Montigny-sur-Loing. De Hollandsche zeventiend' eeuwsche verzameling is vermeerderd met een Brekelenkam (Gebed voor den maaltijd), een ‘Kleinmeister’, die tot heden ontbrak. Drie personen, man, vrouw en zoon, zitten in een burgerkeuken biddend voor de gedekte tafel; het rood en zwavelgeel van het jak der vrouw, die in het hoogste licht gesteld is, steekt met stillen rijkdom af tegen den fijnen toon van den gewitten achterwand. Enkele accessoires, zooals een paar pannen van rood steengoed op den vloer zijn voortreffelijk geschilderd. Het geheel is van een moeilijk te omschrijven simpel-puriteinsche innigheid. Geschenk van den Heer Kleinberger te Parijs.

R.J.