Onze Kunst. Jaargang 6

Boeken & tijdschriften

Gazette des beaux-arts

Het Augustus nummer bracht een mededeeling van Emile Michel over een uit Brazilië afkomstig portret van Rembrandt's vader. De eigenaar, de heer Dias Carneiro te Rio de Janeiro had Michel's oordeel gevraagd over een door hem aangekocht oud-Hollandsch mansportret. Het vaststellen van den op het portret voorgestelden persoon, leverde geen moeilijkheid op. Dadelijk trof de overeenkomst met de gelaatstrekken van den ouden man, die men uit werken van Rembrandt en Gerard Dou als Rembrandt's vader kent.

Een neteliger vraag was die naar den naam des schilders. Het liefst zou men aan Rembrandt zelf gedacht hebben, maar techniek en koloriet zijn geheel niet in overeenstemming met Rembrandt's werk uit omstreeks 1630. En in dien tijd uiterlijk moet het portret ontstaan zijn, daar Harmen Gerritsz, den 27 April 1630 begraven werd en het portret oogenschijnlijk naar het leven geschilderd moet zijn. De mogelijkheid bestaat natuurlijk, dat het een kopie naar een onbekend werk van Rembrandt is, maar ook dat is niet vast te stellen. Bode, wiens advies door Michel is gevraagd, dacht aan Backer - echter is zijn oordeel slechts op het zien van foto's gegrond. Het origineel kennende zou hij die toeschrijving wellicht niet volhouden. Dr Bredius noemde een overigens onbekend meester I.D.R., van wien hij een 1630 gedateerde studiekop van een ouden man bezit - Michel zelf geeft geen bepaalde meening wie de maker kan zijn.

Wel doet hij enkele mededeelingen van wat hem omtrent de herkomst van dit schilderij bekend is geworden, dat door tijdelijke tentoonstelling in het Mauritshuis thans voor breederen kring toegankelijk werd. De tegenwoordige bezitter kocht het op een veiling te Rio. Vroeger schijnt het behoord

[p. 188]

te hebben aan een afstammeling van een in Pernambuco gevestigd Nederlandsch geslacht, waar het meer dan een eeuw in familie-bezit was.

Het feit dat reeds zoo vroeg Hollandsche schilderijen in Brazilië voorkwamen, is niet zoo vreemd. Het is zeer aannemelijk dat tijdens het bewind van Joan Maurits van Nassau over Brazilië aldaar Hollandsche kunstwerken werden ingevoerd.

Dezelfde aflevering bevat buiten den tekst een lithografie van Toupey naar het portret van Jan van Eyck's vrouw in het Brugsch Museum.

In het September-nummer der Gazette vindt men o.a. een artikel van Seymour de Ricci over een groep werken van Rogier van der Weyden. Het artikel handelt hoofdzakelijk over het portret van een man met een pijl te Antwerpen, dat in 1904 op de tentoonstelling der Fransche primitieven als een werk van Jean Bouquet geboekt stond. De schrijver hier ziet het voor een oude kopie naar Rogier van der Weyden aan. Verder bespreekt hij een schilderij uit het bezit van den heer Adolphe Schloss te Parijs, vermoedelijk een fragment uit de Aanbidding der Wijzen. Ook dit werk meent hij op grond van een uitvoerig betoog aan Rogier te kunnen toeschrijven.

Prof. Henri Hymans bespreekt de tentoonstelling van het Gulden Vlies te Brugge.

The Studio

(15 September) bracht onder meer een opstel van Fernand Khnopff over Alexander Struys.

The Burlington Magazine

In het Augustus-nummer van dit tijdschrift schreef Francis M. Kelly over de Gulden Vlies tentoonstelling. Verder vindt men er een reproductie - met bijschrift door Lionel Gust - naar den nieuwen van Dyck in de National Gallery: het portret van den Marchese Giovanni Battista Cattaneo.

De heer E.J. van Wisselingh te Londen schrijft aan The Burlington, dat de in de bekende uitgave van The Studio over de gebroeders Maris (zomernummer van dit jaar) gereproduceerde werken van Malthys: Een studie (n^o 9) en De Zusters (n^o 30), niet van dezen meester afkomstig zijn. Het is Matthys Maris zelf, die den heer van Wisselingh deze mededeeling deed en hem verzocht daaraan openbaarheid te geven.

Het September-nummer bracht o.a. de voortzetting van Dr Martin's studie over het leven van een Hollandsch schilder in de 17^e eeuw. Ditmaal behandelt de schrijver de wijze waarop een schilder toen zijn werk verkocht. Onder de gebruikelijke korte notities over verschillende kunstwerken is er een over een kopie uit de zestiende eeuw, waarschijnlijk naar den meester van Flémalle en voorstellend de Wraak van Tomyris. Een kopie uit de vijftiende eeuw vermoedelijk naar het zelfde werk werd in het Jahrbuch den Kön. Preuss. Kunstsammlungen door von Tschudi bekend gemaakt en door hem aan den meester van Flémalle toegeschreven.

Een teekening van Rembrandt uit de verzameling van den hertog van Devonshire: huizen en een molen aan een weg, wordt buiten den tekst in lichtdruk weergegeven.

J.C.G.