Onze historie in woord en beeld

[p. 89]

XXII. Onder vreemde heerschappij.
1795-1813.

DE Patriotten waren geen oprechte vaderlanders. Eerst hadden zij Willem V schier van alle macht beroofd. Toen daarop de Pruisen onzen Stadhouder in zijn gezag herstelden, gingen vele Patriotten liever naar Frankrijk, dan zich aan den Prins te onderwerpen. De Franschen wilden in dien tijd van God en Zijn gebod weinig of niets meer weten. Zij riepen, dat alle menschen vrij en gelijk moesten wezen.

Men had vóór dezen standen, rangen,

De menschen waren wijs of dom.

Men had er korten en ook langen

En dik en dun en recht en krom.

Maar nu! Nu zijn ze al te maal

Elkaar gelijk en glad als aal.

Zoo behoorden er, meenden de Franschen, ook geen Vorsten meer te zijn. Ja, zij waren goddeloos genoeg hun goeden Koning Lodewijk XVI op het schavot om het leven te brengen. En konden de Patriotten het met zulke koningsmoordenaars eens worden? O ja, zij verlangden zelfs, dat de Franschen een handje hielpen om Willem V weg te jagen. Nu, dat deden de Fransche broeders gaarne. Zij trokken over de bevroren rivieren ons land binnen en toen daarop onze Stadhouder heenging, geloofde men, dat er een gelukkige tijd voor ons volk zou aanbreken. In alle steden en dorpen werden vrijheidsboomen opgericht.

[p. 90]

Men danste en sprong hand in hand en zong verheugd:

Komt burgers! Geeft elkaar de hand.
De vrijheidsboom staat nu geplant!
Hoezee! Wij allemaal
Zijn broeders, zijn egaal.

De vrijheidsboom.

De pret zou echter niet zoo heel lang duren. 't Bleek al spoedig, de vruchten van den vrijheidsboom bitter waren. De Franschen

[p. 91]

hadden beloofd, ons ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’ te brengen, maar 't leek er niets naar.

Hun vrijheid was maar slavernij;
Hun broederschap een pralerij.
Gelijkheid was er om te vechten.
Zij waren Heeren, wij de knechten.

Na eenige jaren zouden we geheel moeten bukken onder het juk der vreemde heerschappij. De Franschen, die vele oorlogen voerden, hadden een dapper generaal, Napoleon Bonaparte geheeten, welke zich in 1804 de keizerskroon op het hoofd drukte en toen met ijzeren hand regeerde.

Napoleon Bonaparte.

Gij kunt het dien strengen man wel aanzien, dat er met hem

[p. 92]

niet te spotten viel. Toen hij in Frankrijk de baas was, duldde hij niet, dat in Nederland de burgers nog iets te zeggen hadden. Daarom zond hij in 1806 zijn broeder Lodewijk om over ons landje te regeeren.

Deze nieuwbakken Koning werd door ons volk niet bijzonder vriendelijk ontvangen. Al spoedig zag men echter in, dat hij zoo kwaad niet was. Lodewijk was goedhartig van aard en kon geen lijden zien. Toen in 1807 te Leiden vele menschen door het springen van een kruitschip onder het neerstortende puin begraven werden, hielp hij zelf mee om de ongelukkigen te redden en te verzorgen.

Lodewijk Napoleon te Leiden.

Lodewijk was veel te goed voor ons volk naar den zin van den Keizer. Vooral kon Napoleon niet verdragen, dat zijn broer ons toeliet, handel met Engeland te drijven. Daarom dwong hij Lodewijk in 1810 ons land te verlaten. Toen werd ons vaderland bij het Fransche Keizerrijk ingelijfd en hadden we onze vrijheid geheel verloren. Ook onze handel ging teniet, want als onze kooplieden in stilte waagden, nog iets van de Engelschen te koopen, liet Napoleon de koopwaren op een hoop stapelen en verbranden.

[p. 93]

Zoo diep was ons land weggezonken. Zoo laag viel ons volk, dat eens stond aan de spits der natiën en geëerd werd door geheel Europa!

De Engelsche koopwaren verbrand.

Maar ach, waar zijn die gouden dagen?
Geboeid ligt gij verachtlijk neer.
Wie zou zich aan uw redding wagen?
Uw wimpel ziet geen zeeën meer!
Gesloopt zijn uwe vest' en muren.
Afhankelijk van nageburen,
Wordt ge in uw eigen land bespot.
Gewoon aan vreemde taal en zeden,
Beweent ge in uw ontvolkte steden
Uw val en droevig overschot.

Zoo zwaar werden we gestraft, omdat we God hadden verlaten en ondankbaar waren geweest jegens het Huis van Oranje.