Onze historie in woord en beeld

[p. 56]

XII. De Unie en haar Hoofd.
1579-1584.

ONZE Vaderen begrepen, dat zij alle krachten moesten inspannen, om op den duur aan den vijand weerstand te kunnen bieden. Daartoe was het noodig, elkaar trouw bij te staan.

Den 23^sten Januari 1579 komen uit de Nederlandsche gewesten eenige aanzienlijke mannen te Utrecht samen om over den toestand dezer landen te spreken.

De Unie van Utrecht gesloten.

De voornaamste onder hen is Jan van Nassau, eenig overgebleven broeder van den Prins. Graaf Jan weet te bewerken, dat de Noordelijke Provinciën met elkaar een verbond sluiten om gezamenlijk het machtige Spanje te bestrijden.

Graaf Jan vereenigt door den band

Der Unie vijf gewesten

Eu legt den hoeksteen, waarop Nederland

Zijn staatsgebouw zal vesten.

[p. 57]

Later kwamen er nog twee gewesten bij. De vereenigde provinciën

Graaf Jan van Nassau.

kozen tot wapen een rood schild, waarop een gekroonde gouden leeuw

Leew met pijbundel.

stond. Hij hield een zwaard in den rechtervoorpoot; zijn linkerpoot omklemde een bundel, uit zeven pijlen bestaande. De wapenspreuk luidde: Eendracht maakt macht! Wij zagen dus, dat Jan

Wilem van Oraje.

van Nassau de Unie van Utrecht gesloten had. En toch, haar eigenlijk Hoofd was hij niet. Dat was Willem van Oranje, die van den aanvang af den strijd tegen Spanje bestuurd had.

Dat wist Filips van Spanje ook wel. Daarom wilde hij onzen geliefden Prins uit den weg ruimen. Hij beloofde 75000 gulden en brieven van adeldom aan wie zijn geduchten tegenstander op de eene of andere wijze om het leven bracht.

Weldra dagen er personen op, laaghartig genoeg om het bloedgeld te willen verdienen.

[p. 58]

In 1584 zijn er. te Delft, 's-Prinsen woonplaats, wel vijf. Op den 10^den Juli van dat jaar heeft Prins Willem juist zijn middagmaal genuttigd en loopt een trap op om zich naar een ander vertrek te begeven. Nog is hij pas op de tweede trede, of daar springt plotseling uit een duisteren hoek een booswicht te voorschijn, die een pistool op den Vorst afschiet. Oranje is doodelijk getroffen en onder den uitroep: ‘Mijn God! Ontferm U over mij en dit arme volk!’ zinkt hij achterover.

Prins Willem vermoord.

Daar ligt de Hoop van Staat!

wie stuit nu Spanjes woeden?

De handen hangen slap

de held is bleek van schrik:

Wie leeft er, die na hem

ons Neêrland kan behoeden?

Zoo sprak het weerloos volk,

maar Neêrlands God zei: IK!⩽hi>’