Onze Eeuw. Jaargang 16

[p. 474]

Buitenland.

Het groote offensief der Entente werkt thans aan alle zijden. Aan het westfront is zij deze maand een weinig gevorderd, voet voor voet met een overmacht van 6 tegen 1 de Duitschers terugdringend, waarbij door de zware artilleriegevechten wederzijds het ongelukkige gebied aan de Somme meedoogenloos vernield wordt; van een doorbreken der Duitsche liniën is hier geen sprake, alleen van terugdringen. Als dat zoo voortgaat, is geheel het bezette Noord-Frankrijk ten doode opgeschreven, dorp voor dorp, stad voor stad. En op Noord-Frankrijk zou dan België, het zwaar bezochte, moeten volgen, voet voor voet. De ongelukkige bevolking achter de liniën moet hare woonplaatsen verlaten of wordt van daar weggevoerd. Dit laatste geeft aanleiding tot hartverscheurende tooneelen, vooral waar de Duitsche militaire overheid het noodig heeft geacht die bevolking elders aan het werk te zetten tot verkrijging van levensonderhoud of om andere redenen. Men spreekt van een krachtige pauselijke nota over die wegvoering, waaraan van Fransche zijde nog veel minder oorbare motieven worden toegeschreven. Het is niet volkomen duidelijk, wat daar bij Rijssel en Roubaix gebeurt, maar zeker is het, dat het lijden der bevolking er zwaar is. Zou men in Frankrijk en België bereid zijn dit alles te lijden, nog vele maanden lang? want het terugdringen gaat zeer langzaam en absolute vernieling en ontvolking van gansch Noord-Frankrijk en half België staat te wachten, als het zóó voortgaat. Men vergete verder niet, dat de aanvallende partij veel zwaarder verliezen lijdt dan de verdedigende. Zou dan, als eindelijk, na maanden en maanden, misschien de Duitsche legers door de overmacht op eigen gebied zijn teruggedrongen - zou dan wat de aanvaller over heeft nog voldoende zijn om de Duitsche nederlagen te voltooien?! En zou op die wijze dan het ‘groote doel’ bereikt kunnen worden?! Ernstige twijfel is gerechtvaardigd. En als dit zoo is, mag de vraag worden geopperd, of een dergelijke ‘overwinning’ der Entente nog de moeite waard zou zijn, vooral ernstig de vraag, of zij zoo ontzaglijke opofferingen zou verdienen. Die vraag kan niet anders dan ontkennend worden be-

[p. 475]

antwoord. En dan moet wel nu reeds, nu de hoop op het uithongeren, het uitmergelen van Duitschland meer en meer hersenschimmig blijkt, nu de gehoopte ontevredenheid in de Duitsche landen zich blijkbaar beperkt tot kleinen kring, in ieder geval niet tot een gehoopte revolutie leidt, de gedachte weder opkomen: is het niet beter vrede te sluiten op eenigszins aannemelijke voorwaarden, ten minste vredesonderhandelingen aan te knoopen om te zien, of men daartoe komen kan? Nog roept Engeland luide neen en Frankrijk stemt vol hoop in met dien kreet, maar over een paar maanden, als de vreeselijke winter zich weder aankondigt... Alleen een werkelijk doorbreken van de Duitsche liniën door het Engelsch-Fransche massaleger achter de frontlinie, zou afdoende resultaten waarborgen. Maar daarvan is totnogtoe geen sprake. Er is nog geen gat in de Duitsche linie, waardoor de Engelsch-Fransche troepenmassa's achter die linie kunnen stroomen en haar kunnen ‘oprollen’, de Duitsche legers tot onmiddellijken terugtocht op groote schaal kunnen noodzaken. Zoo lang dit niet gebeurt, kan de Entente nog geen victorie roepen, al steken sommige Engelsche en Fransche bladen reeds de trompet der zegepraal. En de Duitschers weten ook veel te goed, wat die zege zou beteekenen, om er zich niet op voor te bereiden, dat pogingen daartoe door Joffre en Haig zullen worden aangewend.

Aan het oostfront scheen het tegenover de Oostenrijkers in Galicië daarop te gaan gelijken. Inderdaad was hier van doorbraak sprake: honderdduizenden gevangenen, groote buit aan allerlei schenen daarop te wijzen; de Oostenrijkers moesten snel naar de Karpathen en naar den kant van Lemberg terug om aan omsingeling op groote schaal te ontkomen. Broesilof en zijn zegevierende scharen namen Brody en Stanislau, bedreigden het groote centrale punt Kovel. Maar Hindenburg kwam aansnellen uit het Noorden, werd tot algemeen opperbevelhebber aangesteld, reorganiseerde het vluchtende Oostenrijksche leger, zette een aantal generaals, zelfs aartshertogen af, en verving ze door Duitsche. Voorloopig stuitte hij reeds de tallooze Russische scharen en de krachtige verdediging om en bij Kovel en aan de Karpathen wijst op wanhopigen tegenstand, waarop wel eens een contra-aanval op de al te snel vooruitgekomen Russen kon volgen, gelijk die vroeger Galicië en Boekowina weder van hen heeft bevrijd. Maar voorloopig drongen de Russen hier ver door.

De Entente hoopte thans weder op medewerking van Roemenië, maar de Roemenen, hoewel blijkbaar aarzelend, wachten nog steeds

[p. 476]

af, voor wie der beide partijen de grillige Mars zich definitief zal verklaren. Zij versmaden het bezit van Zevenburgen geenszins en hopen zelfs op meer, maar zij hebben genoeg van de onbaatzuchtigheid der Russen ondervonden om niet voorzichtig te zijn en zij denken aan den tegenslag van verleden jaar. Zij denken evenmin aan een doorlaten van Russische strijdkrachten door de Dobroedsja naar Bulgarije, wat hen onmiddellijk met de Centralen op de wester-, noorder- en zuidgrens in conflict zou brengen.

Op den Balkan begint juist eindelijk het offensief bij Saloniki maar... het gaat er van de Bulgaren, Turken en Duitschers uit, blijkbaar om de Entente te voorkomen. Voorloopig schijnt hier de kans voor de Centralen goed te staan, al is Griekenland, hoewel morrend over den dwang der Entente, evenmin geneigd de Centralen te helpen. Ook in Mesopotamië, Perzië en Armenië staat hunne zaak niet wanhopig, integendeel: de Engelschen zijn ernstig beducht voor den afloop der nieuwe expeditie in Mesopotamië, van waar alle berichten sinds dagen ontbreken; in Perzië versloegen de de Turken de Russen, die zelfs aan de oostgrens van het veroverde Armenië nadeelen ondervonden. De Turken ondernamen weder een poging tegen Egypte, die echter voorloopig afgeslagen werd, en zij begonnen met succes de opgestane Arabieren te bevechten.

Daarentegen drongen de Italianen eindelijk Görz binnen aan de Isonzo, waar het overal begonnen offensief den Oostenrijkers belette een krachtig leger tot afwering der onstuimige Italiaansche overmacht te vormen. Maar verder kwamen zij voorloopig niet, evenmin als in Trentino, waar de Oostenrijkers ook verdedigend optreden.

Overzien wij het gansche gevechtsterrein, dan zien wij, dat de aan alle kanten tegelijk besprongen Centralen - door die gelijktijdige aanvallen belet om hunne troepen van het eene front naar het andere te voeren - nog allesbehalve overwonnen zijn, wel langzaam terugwijken in Europa, het sterkst in Galicië, maar in Azië krachtig stand houden. Onze blik wendt zich naar Afrika, waar de Boerengeneraals(!) Smuts en Van Deventer het Britsche imperialisme in het uitgestrekte Oost-Afrika - laatst overgebleven der Duitsche koloniën - onder groote bezwaren definitief helpen vestigen en de kleine Duitsche legermacht zich wanhopig verdedigt tegen de overmacht, die ook hier haar in het nauw brengt: een strijd, waarvan het einde weldra te voorzien is. Dan zal geheel Zuid- en Midden-Afrika in hoofdzaak rood gekleurd zijn en Rhodes' ideaal verwezenlijkt, met de hulp der Boeren.... De schim van Krüger heft droevig

[p. 477]

waarschuwend den vinger. Botha's politiek schijnt de zegepraal te bevechten maar ten koste van veel wat den Boeren lief is en hunne traditie bevatte.

Geen nieuws uit het verre Oosten. Wel uit het Westen. Het kleine Denemarken heeft zich genoodzaakt gezien gehoor te geven aan de vriendelijke en royale aanbieding van de Vereenigde Staten, die zich willen ontfermen over de verwaarloosde Deensche Antillen. Die brave, onbaatzuchtige Amerikanen toch! Wel verzet zich een groot deel der Denen zelf, maar de bewoners der Deensche koloniën hebben er vrede meê om Amerikanen te worden en de Deensche regeering liet verstaan, dat Amerika desnoods met geweld zou kunnen nemen wat het goedschiks wil betalen. Een kleine waarschuwing ook voor ons, voor ons Curaçao, dat zoo verlokkelijk ligt vóór het Panama-kanaal. Ook met Mexico is de regeering der Vereenigde Staten nog niet geheel in het reine, maar wat daar eigenlijk op het oogenblik voorvalt is ook al bedenkelijk mysterieus.

En de laatste berichten wijzen weder op een actie der Duitsche vloot, die voor maanden verlamd heette, in de Noordzee! Niet minder dan zestig groote en kleine Duitsche bodems vertoonden zich plotseling weder bij de Doggersbank, ja vernielden bij de Engelsche kust een paar Engelsche oorlogsschepen. Een nieuwe zeeslag in aantocht? Zoo werd een oogenblik gedacht. Maar de Duitsche vloot is alweder in de havens terug zonder de Engelsche gezien te hebben en de Duitsche en Engelsche ‘waarheden’ - ‘officieele mededeelingen’ heeten de laatste plechtig voor de goê gemeente, die er vlijtig op staat te staren - spreken van een getorpedeerd en gezonken slagschip aan beide zijden, van gezonken duikbooten. Dat is al meer gebeurd, als wij ons meenen te herinneren.

B.