Onze Eeuw. Jaargang 16

[p. 159]

Buitenland.

In dit overzicht dienen, wat den wereldoorlog betreft, twee gebeurtenissen op den voorgrond te staan: de zeeslag bij Esjberg en het Russische offensief in Galicië en de Boekowina. De tragische dood van lord Kitchener bij den aanvang van zijn voorgenomen tocht naar Rusland is voor Engeland een zware slag geweest en heeft pijnlijke herinneringen gewekt aan Zuid-Afrika, waar zijn vreeselijke ‘vrouwenkampen’ zijn naam voor eeuwig met zwarte kool in de annalen opgeteekend hebben: een groot, zij het ombarmhartig krijgsman was hij ongetwijfeld, een groot organisator ook. De toegefelijke houding van Griekenland tegenover de Bulgaarsche troepen in Oost-Macedonië, beantwoord met scherpe bedreigingen van de zijde der Entente, schijnt eindelijk eenige klaarheid te willen brengen in de Balkanzaken door het gedwongen partij-kiezen in den weldra te wachten strijd bij Saloniki, waar Servische, Engelsche en Fransche troepen - een half millioen man, zegt men - zijn opeengehoopt. De Entente deed ten slotte Griekenland berusten in een jegens haar ‘welwillende neutraliteit’ in naam, die weder doet zien, hoe de welbeminde kleine staten varen in den strijd der groote; Griekenland is dus thans aan de Entente overgeleverd en berust met ergernis in de nationale schande, tenzij de Russische inval in Galicië den ganschen toestand wijzigt en Roemenië, evenals Griekenland totnogtoe aarzelend neutraal, het zwaard doet trekken. Cui bons?

Over den zeeslag bij Esjberg dan is het laatste woord nog niet gezegd maar zooveel is wel duidelijk geworden, dat de Engelsche verliezen aanzienlijk zwaarder zijn geweest dan de Duitsche. Van Engelsche zijde wordt wel vergoelijkend aangevoerd, dat aanvankelijk alleen de Engelsche voorhoede het spits heeft moeten afbijten en daarbij wel zwaar heeft geleden maar dat de Duitsche vloot aanstonds voor de snel naderende Engelsche hoofdmacht van admiraal Jellicoe naar hare havens is gevlucht; dat de Duitsche verliezen voor de veel kleinere Duitsche zeemacht zwaarder te dragen zijn; dat ook de Engelsche vloot dapper heeft gestreden. Dit alles toegegeven, de eerste, ook door de Engelsche admiraliteit

[p. 160]

gewekte indruk, dat de slag voor de jonge Duitsche vloot, hoe zwaar gehavend ook, een succes is geweest, blijft in het algemeen als juist te handhaven. Dat de Duitschers voor de overmacht zijn geweken, is natuurlijk en verstandig geweest en van een ‘schitterende overwinning’ kan dan ook aan hun kant niet gewaagd worden, wel van een belangrijk succes. Dat de Duitschers behalve den aanval op Beatty nog een verder doel gehad hebben zooals de Engelschen beweren - doorbreken van de Engelsche linie met eenige snelle kruisers om de heldendaden van de Möwe en de Emden te hernieuwen - is niet waarschijnlijk: zulk een doorbreken zou onmiddellijk alleen een groote drijfjacht op die enkele kruisers veroorzaakt hebben en de uitslag van die jacht is geen oogenblik twijfelachtig, het doorbreken zou dus zoo goed als doelloos geweest zijn. Maar al het water van de met bloed gekleurde zee kan niet afwasschen, dat de Engelsche verliezen aanzienlijk zwaarder zijn geweest dan de Duitsche, al blijken ook deze niet zoo laag als aanvankelijk kon gemeend worden. De hulde aan admiraal Scheer en de zijnen is dan ook welverdiend, die aan Beatty zelf ook.

Daartegenover staat dan het onmiskenbare succes der Russen in Galicië, waar zij het Oostenrijksche front hebben ingedrukt, Czernowitz hebben bemachtigd en over de Sereth verder naar de Karpathen trachten voort te dringen: de herhaling van grootvorst Nicolaas' aanval, die in de Karpathen en bij Przemysl werd gestuit. Het zou voorbarig zijn te voorspellen, dat deze tweede inval onder generaal Broesilof beter zal afloopen dan de eerste, maar dat de nederlaag der Oostenrijkers zwaar geweest is en hunne verliezen aan mannen en materieel buitengemeen ernstig, mag wel worden vastgesteld. Alweder is het de artillerie geweest, die ditmaal de Russen zoover heeft gebracht; de laatste berichten wijzen er echter op, dat de Oostenrijkers op hun nieuw achterwaartsch front voor de Karpathen stand houden en de Duitsche hulp van het Noorden uit de Russen in hunnen opmarsch bedreigt. Wij dienen af te wachten, wat ten slotte uit dat alles voortkomt. Voorloopig hebben de Russen succes gehad en dit moet èn in den Balkan èn op den strijd aan de Isonzo en vooral in Tirol invloed hebben. De op hun eigen terrein teruggeworpen Italianen bieden daar den Oostenrijkers inmiddels dapperen tegenstand en de Russische successen zullen deze laatsten voorloopig nog wel van Verona en Venetië afhouden, want het oostelijke front eischt versterking. De laatste berichten spreken van een opstand tegen de Turken in Arabië, waar Mekka, Dsjeddeh en Taïf, dat is de weg der bedevaartgangers reeds ver-

[p. 161]

loren moeten zijn. Engelsche invloed is hier niet te miskennen evenals de Duitsche in het nog steeds onrustige Ierland. Ook in Mesopotamië wisten de Engelschen de Schüten in beweging te brengen. Dat kan erg worden.

Bij dat alles verdwijnen de vredesgeruchten voorloopig weder in rook. Tot het najaar? Het is in ieder geval te verwachten, dat van beide kanten nogmaals met taaie vasthoudendheid dezen zomer zal worden gestreden. Bij Verdun, bij Yperen gaat de eindelooze strijd weder voort; wel vorderen de Duitschers langzaam aan bij Verdun en slagen zij erin de Engelschen aan de Belgische grens telkens terug te dringen, maar aanzienlijk zijn de winsten hier niet. Al blijft de economische toestand in Duitschland ernstig, van toegeven ten gevolge van uitputting is daar noch in Oostenrijk sprake en de oogst belooft goed te zijn, beter dan in het vorige en daaraan voorafgaande jaar. Ook van Engelsche en Fransche zijde geeft men thans toe, dat de hoop op uithongering van Duitschland en Oostenrijk ijdel is en men alleen nog kan spreken van schaarschheid en ondervoeding, wat trouwens ook zekere mate van succes mag genoemd worden, als gevolg der steeds scherpere blokkade.

En van vredesaandrang uit de Vereenigde Staten is voorloopig niets meer te verwachten, nu de Duitsche duikbooten-oorlog blijkbaar minder streng wordt gevoerd dan een paar maanden geleden, als men tenminste mag afgaan op de sterk verminderende berichten omtrent vernielde en gezonken schepen. Bovendien president Wilson staat aan den vooravond der presidentsverkiezing, die in de Vereenigde Staten aller aandacht pleegt bezig te houden. En eindelijk, de verwikkelingen met Mexico worden van zeer ernstigen aard, nu het Amerikaansche expeditie-corps, uitgezonden tot bestraffing van Villa, op zijn weg den tegenstand van alle Mexicanen, ook die van de regeering van Carranza, ontmoet, ja in groote ongelegenheid verkeert. Er wordt reeds bij de grens gevochten en Amerika maakt zich gereed voor een ernstigen oorlog met Mexico, dat zijn nationaliteit bedreigd voelt.

En zoo naderen wij den tweeden verjaardag van den wereldoorlog, zonder dat er ernstig sprake is van een einde aan de razernij der volkeren. De bittere haat vertoont nog niet de minste sporen van afkoeling en droevig zien wij op de vernieling en verwoesting, op den ondergang van milioenen menschen in ons zwaar bezocht werelddeel, op de onvergoedbare schade aan de beschaving der wereld, aan hare stoffelijke en geestelijke belangen.

B.