Onze Eeuw. Jaargang 13

[p. 313]

Buitenland.

De Turken hebben dan toch in de slimme politiek van afwachten een bron van groot voordeel gevonden. Zij hebben eerst in den oorlog al hoop gehad op oneenigheden tusschen de Balkanbondgenooten en al hun best gedaan om de reeds tusschen dezen ontstane verschillen aan te wakkeren ten einde de bondgenooten van elkander te scheiden. Dat is toen niet gelukt en het gelukte daarentegen zonder groote onderlinge ruzies den Turk neer te werpen.

Maar de vredesonderhandelingen werden zoo lang mogelijk gerekt, blijkbaar van Turksche zijde altijd met ditzelfde doel. En toen eindelijk Bulgarije, onvoorzichtig en overmoedig, den ‘Macedonischen’ oorlog ontketende en het van alle kanten in het nauw gebracht werd, sprongen de Turken - zonder de mogendheden, o schande, te raadplegen - plotseling Thracië binnen, hernamen Adrianopel en stelden zich in het bezit van Oost-Thracië, terwijl de Bulgaren, uitgeput als ze waren, niets meer vermochten tegen de benden van Enver-bei en de wederom in actie gekomen Turksche legers. Zoo konden zij Bulgarije noodzaken om oostelijk Thracië met Adrianopel weder op te geven en dit deel van het verloren gebied werd wederom in glorie bij het Turksche rijk ingelijfd, dat plechtig het heftig betreurde Adrianopel in bezit nam. Om de vredesvoorwaarden van Londen gaf toch niemand meer! Ditzelfde spelletje tracht Turkije nu te spelen tegenover Griekenland en blijkbaar ook in Albanië, misschien later tegenover Servië dan ook nog in het schijnbaar voor altijd verloren Macedonië.

Maar Griekenland, door machtige beschermers gesteund, zal zijn nieuw bezit aan de noordkust der Egeïsche zee wel behouden, en van Albanië kan niemand iets zeggen bij de verwarde toestanden, die daar nog heerschen, al is het niet volstrekt onmogelijk, dat de Porte er ten slotte nog suzereiniteitsrechten zal weten te verwerven. Wat de eilanden betreft, zal het wel hierop uitloopen, dat Turkije op grond van dezelfde prachtig gevonden argumenten, die bij Adrianopel een rol speelden, eenige belangrijke eilanden zal behouden:

[p. 314]

Lemnos, Samothrace, Lesbos, Chios, Samos en Rhodos liggen zóó dicht aan de Aziatische kust, dat zij broodnoodig zijn voor de verdediging en de rust van die streek gelijk Adrianopel het was voor Stamboel zelf. En zoo zal de Turksche diplomatie nog heel wat hebben teruggewonnen van de zware verliezen in den grooten Balkanoorlog m.a.w. de Oostersche kwestie zal nog lange jaren brandende blijven, want het is niet denkbaar, dat Bulgarije en Griekenland deze jongste oplossing voor definitief zullen aanzien. En zullen onze Nederlandsche officieren de Albaneesche gendarmerie in opdracht der mogendheden te reorganizeeren krijgen? Een gemakkelijke taak is dat niet te midden van dat woeste volkje, dat den Montenegrijnen in onhandelbaarheid weinig toegeeft. Het is in ieder geval een eervolle maar zeker ook een levensgevaarlijke taak, die onzen officieren daar wacht...als zij er lust in hebben! Met de Serviërs hebben zij er niet meer te rekenen, nu Oostenrijk dezen te kennen heeft gegeven, dat het geen enkel stuk van het Albaneesch gebied mocht bezetten tot onderdrukking van den van daar uit begonnen opstand in Nieuw-Servië.

Terwijl de Balkan nog steeds in gisting verkeert en de Roemeensche voogd de hem door Europa opgedragen taak van toezicht op wat daar gebeurt met de meeste voorzichtigheid ten uitvoer brengt, rommelt de oorlogsdonder ook nog in Mexico. In China, waar Joeantsjikai nu wettig gekozen president geworden is van de door de mogendheden eindelijk erkende Chineesche Republiek, heeft de blijkbaar door Japan moreel (en werkdadig?) gesteunde opstand van het Zuiden een einde genomen met de verovering van Nanking door de Noordelijken en schijnt thans voorloopig van een verdere oplossing van den alouden staat geen sprake meer zoolang de krachtige Joeantsjikai als president - of keizer, als hij wil - het heft in handen houdt. Van het voortbestaan van Mexico als onafhankelijken staat kan men zoo zeker niet zijn: de onvervaarde president Huerta is er zelfs niet voor teruggedeinsd om het geheele parlement gevangen te zetten en den afgezant van president Wilson, die hem voor de zooveelste maal aanmaande een geregelde presidentskeuze uit te lokken en zelf zijn post neder te leggen, te trotseeren in weerwil van alle dreigementen der groote Unie. De hevige opstanden in Mexico, tot in de hoofdstad zelve, brengen Huerta niet van zijn stuk en hij blijkt volstrekt niet van plan om voor Felix Diaz, den neef van Porfirio, de vlag te strijken, terwijl de niet zoo heel goed gewapende Unie blijkbaar nog terugschrikt voor een Mexiaansch avontuur, waarvan de afloop totnogtoe proble-

[p. 315]

matisch mag heeten, tenzij men mocht rekenen op den durf en het geluk van een Cortez. Zelfs als Huerta eens plotseling ‘verdwijnen’ mocht - en zoo iets is in Mexico wel meer gebeurd! - is het volstrekt niet zeker, of de Mexicanen, die vanouds weinig op de Unie gesteld zijn, hare inmenging zouden dulden. Overigens moge men zich herinneren, dat de Monroe-leer wel de bemoeizucht van Europeanen in Noord- en Zuid-Amerika uitsluit maar volstrekt niet die van de Amerikanen zelf; er zijn zelfs kwaadaardige denkers, die het er voor houden, dat die leer ten bate der Unie is opgesteld! De brave Jonathan schudt over zulk een zwart vermoeden zijn steeds dichter besterden hoed maar de buitenstaanders denken er het hunne van, gedachtig aan Cuba en aan menig ander ondersteld Yankee-plannetje in verband met het nu weldra te openen Panamakanaal. Zal ons Curaçao daardoor dan eindelijk weder een rol gaan spelen in het wereldverkeer? Men mag erop rekenen en het maakt zich gereed om voorloopig aan de eerste eischen van dat verkeer te voldoen en zoo de kans niet te laten glippen. Wie weet?

Frankrijk geniet van de gezegende binnenlandsche rust in de maanden, waarin het parlement niet zetelt. Wel verluidt van intriges, die worden voorbereid, van pogingen om het oude radico-socialistische bloc te herstellen, waarvoor onlangs een congres te Pau samenkwam onder leiding van Caillaux, maar de tijd schijnt voor deze richting niet gunstig. Intusschen maakt Frankrijk zijn positie in de wereld steviger. Hierbij is de tact en het persoonlijk aanzien van Poincaré de groote factor. Hij doet tochten door Frankrijk, die, naar men zegt, in 1914 door bezoeken aan Algiers en Marokko zullen gevolgd worden. Het is opmerkelijk, hoe hij, met zijn gemalin en flink gevolg in auto's de provincies rondtrekkend, de harten weet te winnen - hij, de zoon van Lotharingen, ook in het zoo anders geaarde Zuiden - en overal het gepaste woord vindt. In den omgang met de vorsten, die hij ontvangt of bezoekt, kan men dezelfde diplomatische fijnheid bewonderen. Koning Konstantijn van Griekenland, die te Berlijn zijn mond voorbij gepraat had door het Duitsche leger als model en leerschool te prijzen, waaraan zijn troepen de zege dankten, kreeg te Parijs geen lesjes te hooren, maar alleen de verzekering der onwankelbare sympathie van Frankrijk in de Grieksche natie; de Grieksche regeering haastte zich vriendschappelijke betuigingen te doen en de koning moest, vrij verlegen, wel zelf herinneren aan de diensten door de Fransche militaire missie onder generaal Eydoux aan zijn land bewezen. Met den koning van

[p. 316]

Spanje viel geen misverstand uit den weg te ruimen, maar wel voorzichtig en beslist een bondgenootschap of een ‘entente’ voor te bereiden, waarvan de vruchten niet slechts in samenwerking in Marokko moeten blijken, maar ook in goede verstandhouding in de Middellandsche zee tusschen Engeland, Frankrijk en Spanje.

Ook in de Levant geeft Frankrijk nog niet zijn beschavingsrol op; al is hierbij het groote bezwaar, dat die rol aan het beschavingswerk der geestelijke orden en aan de bescherming der Christenen gebonden is, waarvan het onverzoenlijke anti-clericalisme afkeerig is. Straks komen zij weer samen in de kamer: de anti-clericalen, anti-militaristen, anti-aristokraten. Zullen zij de politiek van orde en herstel in 't Binnenland, van bevestiging der wereldpositie van Frankrijk vermogen te verzwakken? Het is te vreezen, dat zij geen haar beter zijn dan hunne natuurgenooten elders, die hunne kracht vinden in het tooverwoord ‘anti’, dekmantel voor heel wat aspiraties en heel wat ongerechtigheden.

Onder die anti-'s komt voor de zooveelste maal ook de Duitsche kroonprins zich scharen. Hij is bepaald anti-Bethmann en vindt de wijze, waarop zijn zwager in de familie gekomen is, glad verkeerd. Moest de Welf niet plechtig afzien van Hannover? Prins Ernst August en zijn vader dachten er anders over: erkenning van den actueelen toestand, dàt wilden zij, maar geen absolute verloochening van de oude Welfen-aanspraken, geen opgeven van de in Hannover nog sterke, trouwe Welfenpartij en hare idealen, Keizer Wilhelm laat echter niet met zich spotten. De kroonprins bleef uitgesloten van de nationale feesten ter eere van den Volkenslag en de onthulling van het Leipziger monstermonument: het zal nog lang duren voor hij zijn lief Potsdamsch paleisje, dat daar nu verlaten aan het water ligt in een atmosfeer van stille eenzaamheid en verbanningsgeur, terug mag zien.