Wat hier gezegd werd van de oude Groningsche en Friesche dorpskerken geldt evenzeer van de Limburgsche als te Lemiers, van de Geldersche als te Persingen, van de Hollandsche als te Poortugaal, van de Overijsselsche als te Weerselo, van de Zeeuwsche als te 's Heer Arendskerke, van de Drentsche - och, van al onze mooie, oude dorpskerken.
Want mooie nieuwe - ja, daar zijn er in massa gebouwd. ‘Maar die zijn meerendeels van geringe kunstwaarde en staan, ondanks haar soms zeer pompeuse afmetingen, verre ten achter bij de eenvoudigste kerkgebouwtjes der vorige eeuwen. Zij missen karakter; zij spreken niet als deze tot het gemoed, maar wekken trots hun vele versieringen en vaak meerdere torens, een indruk van geestelijke armoede.’ (bl. XIV).
Zien die ‘vele versieringen’ en ‘meerdere torens’ speciaal op de nieuwe Roomsche Kerken ten plattelande, de Gereformeerde Kerken zijn trots hun gewilden eenvoud of soms hun opzichtig meegaan met hun tijd, helaas, niet beter. En het kon anders. Onze Hervormde Kerk heeft in de zeventiende eeuw prachtige dorpskerken gebouwd, die ons nadrukkelijk herinneren dat we heusch niet terug behoeven te gaan naar de middeleeuwen, maar dat onze kerkelijke kunst moet spreken tot onzen tijd, zich moet aanpassen bij onze cultuur. De schrijver geeft daarvan als voorbeelden die van Woubrugge en Oudshoorn. Mij staat voor den geest het prachtige kerkje van den Burgh op Schouwen, hier niet vermeld; mijn lezers denken misschien aan andere, hier ook niet genoemd.
Doch die dan misschien opgenomen worden in den aanstaanden tweeden druk.
Want dit boekje moet in veler handen zijn, en elke kerkvoogdij en elke pastorie moet het zich aanschaffen, al was 't misschien alleen om te zien dat ze veel rijker zijn dan ze dachten.
G.F.H.
Voorts zijn door de redactie ter aankondiging ontvangen de navolgende boekwerken:
J.A. Simons - Mees. Van hoogten en vlakten. Tooneelspel in drie bedrijven. (Tooneel-Bibliotheek). |
|
Ritmeester van Lit (vertaling van P.C. Hoynck van Papendrecht). De Slag van Waterloo. Gids voor Panorama en Slagveld. |