Onze Eeuw. Jaargang 13

[p. 475]

Buitenland.

De definitieve vredesoorkonde blijft nog steeds uit, maar de oorlog is geëindigd: er wordt niet meer gestreden, de Turksche troepen zoowel als die der bondgenooten verlaten hare stellingen en gaan naar huis terug. Een zonderling hybridische toestand, te verklaren uit het tegenstribbelen van Turkije tegen den eisch eener oorlogsschatting, waarop de bondgenooten blijven staan, en... uit de oneenigheden tusschen deze laatsten over de verdeeling van den buit in land en volk. Montenegro heeft met verbeten woede Skoetari opgegeven, dat nu door de mogendheden voorloopig in bewaring genomen is, totdat de Albaneesche kwestie beslist zal zijn. Die kwestie is behalve die van de grens ten zuiden en ten noorden, naar Griekenland en Montenegro toe, ook die van den toekomstigen heerscher van Albanië. De kansen op een onder Turkije's suzereiniteit geplaatst vorstendom van den voormaligen handlanger van sultan Abdoel Hamid, Essad pasja, die bij de overgave van Skoetari een zoo dubbelzinnige rol speelde, schijnen te dalen; ook de hertog van Montpensier treedt op den achtergrond; men noemt allerlei Europeesche prinsen o.a. den prins van Wied, kleinzoon van onzen prins Frederik, wiens eigen naam ook eenmaal in het Griekenland van 1830 ernstig genoemd is. Het overleg tusschen de mogendheden zal hier moeten beslissen. Maar er is meer. Bulgarije en Roemenië zijn het nu eens over afstand van grondgebied aan den Donau. Griekenland en Bulgarije daarentegen twisten ernstig over Saloniki en omgeving en Servië stelt zich daarbij naast Griekenland tegenover de op den Balkan de leidende rol begeerende Bulgaren. Het kwam zelfs tot een bloedigen slag tusschen Grieken en Bulgaren maar de door alarmisten in de pers reeds aangekondigde oorlog tusschen de bondgenooten bleef nog uit. Een en ander gaf

[p. 476]

Oostenrijk-Hongarije aanleiding om de reeds aangevangen demobilisatie in langzamer tempo te doen plaats hebben. Inderdaad spant het nog op den Balkan en kunnen de diplomaten nog allerminst naar huis gaan. Maar de kans op een Europeeschen oorlog over de Balkankwestie neemt toch dagelijks af. De sultan denkt ernstig over verplaatsing van zijn wankelenden zetel naar Damascus, Aleppo of Konia ten einde Aziatisch Turkije beter onder bedwang te houden en de ook hier aanwezige beginselen van afval te onderdrukken.

En tusschen de mogendheden zelf is het botertje tot den boom, terwijl men elkander vriendelijk tegemoet komt. Het van China afgescheiden Groot-Mongolië, met Oerga tot hoofdstad, verheft zich onder Russisch protectoraat tot een onafhankelijken staat en Japan laat dat toe. De Chineesche republiek tracht met succès zich te handhaven tegenover ernstige onlusten in het zuiden, veroorzaakt door de teleurgestelde stichters zelven der republiek. Engeland heeft door de thans definitieve bemachtiging van Koweit, bij overeenkomst met het geplukte Turkije, een ruim voldoend tegenwicht ontvangen aan de Perzische golf tegen den Duitschen Bagdad-spoorweg met Bassora als eindpunt. Spanje toonde door de reis van zijn sympathieken jongen koning naar Parijs zijne geneigdheid om op goeden voet te blijven met het machtige Frankrijk, bezitter van Afrika's noordkust. Men spreekt zelfs van aansluiting van Spanje bij den bond tusschen Frankrijk en Engeland ten einde het land der hidalgo's, dat zich zoo lang wantrouwend ter zijde hield, meerderen invloed te verzekeren op de dingen van Europa, nu het zich eenigszins hersteld heeft van het verlies zijner laatste koloniën in Azië en Amerika, treurig overblijfsel eener wereldmacht. Italië waakt jaloersch voor zijn belangen in de Adriatische zee zoowel als in het oostelijke bekken der Middellandsche, let op het zich zoo aanzienlijk uitbreidende Griekenland, dat de traditiën der Byzantijnsche keizers de zijne noemt en de kroon van keizer Konstantijn niet te goed acht voor zijn jongen gelijknamigen koning, wien de monniken van Athos die kroon hebben aangeboden. Tevens gaat Italië voort met zijn eindeloozen strijd om het Libysche woestijnzand, altijd onder zware opoffering van troepen en geld voortdringend naar de Sahara en de grenzen van Egypte en Soedan En Rusland waakt en wacht, wacht op zijn tijd, op den rijpenden oogst in den Balkan, aan Bosporus en Dardanellen, in Klein-Azië; wie den tijd heeft, heeft geduld en het reuzenrijk heeft altijd den tijd voor zich gehad, oostersch

[p. 477]

als het in den grond der zaak toch is en blijft onder het Europeesche vernis.

Buiten den Balkan is het in Europa alles peis en vree. De plannen voor fortenbouw te Vlissingen, die een paar jaren geleden zooveel stormen verwekten, gaan nu voorloopig zonder commentaar voort; wèl een bewijs, dat de spanning verminderd is tusschen Engeland en Duitschland. Men maakt zich over en weder minder zenuwachtig over alles wat er voorvalt. Men mag nog in Engeland waarschuwend praten over de mogelijkheid, dat Duitsche eigenaars beschikking zouden kunnen krijgen over haventerreinen aan de Maas; men mag aan Duitsche zijde welgemeende pogingen doen om duidelijk te maken, dat een volkomen onafhankelijk Nederland geen gevaar oplevert voor de Duitsche belangen, integendeel, en dat dus een Duitsch Noordzeekanaal - gesteld al, dat het te maken was - volkomen overbodig, zelfs nadeelig zou zijn; de tegenstelling tusschen de overmachtige zeemogendheid en den machtigen, ook ter zee machtigen, landstaat is er niet scherper op geworden, dank zij de pogingen van diplomaten en kooplieden, fabrikanten en professoren om aan te toonen, dat die tegenstelling in beider belang toch eigenlijk niet zoo scherp behoort te zijn en dikwijls kunstmatig is aangescherpt, ook door de naar winst begeerige Krupps en Thyssens, op wier bedenkelijke manoeuvres door Liebknecht en zijn sociaal-democraten een schril licht is geworpen, al is dit licht niet al te zuiver van kleur.

Tusschen Duitschland en Frankrijk blijkt de stemming ook nog niet zoo scherp als de felle elementen aan beide zijden wel zouden wenschen. Men ziet elkander wantrouwend aan, tracht op alle gebeurlijkheden voorbereid te zijn door wederzijdsche wapening tot de tanden, ergert zich over op wederzijdsch gebied onverwachts neerploffende vliegmachines, van Fransche zijde over aangekondigde maatregelen tegen de franschgezinde pers in het Rijksland, maar ondanks al dergelijke wrijvingen denkt niemand aan erger, ten minste niet voor het oogenblik.

Zoo zullen wij dan toch de opening van het Vredespaleis dezen nazomer in vrede kunnen vieren, maar dan toch altijd met zorgvuldig droog gehouden kruit, nog steeds den besten waarborg voor een duurzamen vrede gebleken.