Onze Eeuw. Jaargang 12

[p. 305]

Buitenland.

Eindelijk bestaat er uitzicht, dat Turkije het hoofd zal buigen en Tripoli zal opgeven. De binnenlandsche toestand van het Turksche rijk gaat er zoo bedenkelijk uitzien, dat de hardnekkige Porte, haar lijdelijk geduld verliezend, neiging tot toegeven vertoont. Niet alleen de roerige Albaneezen zijn weder in vollen opstand maar het leger, het veelgeprezen Turksche leger met zijn spreekwoordelijke tucht, dat hen moest onderwerpen, lijdt zeer door onophoudelijke desertie en algemeen gebrek aan tucht; ministers van oorlog en marine zijn bijna niet te vinden, daar de drukkende tirannie der Jacobijnschgezinde Jong-Turken alle gezag in het leger ondermijnt; Moekthar Gazi heeft zich niet dan met veel moeite laten bewegen het grootvizierschap met de verplichting tot het vormen van een ‘groot’ ministerie op zich te nemen; allerwege vertoonen zich teekenen van oplossing, van anarchie en de troon des Sultans staat te waggelen, terwijl de als energiek bekende troonopvolger door de thans leidende partij niet gewild wordt. En te midden van dat alles bedreigen de Italianen aanhoudend de Dardanellen en brengen den dapperen opperbevelhebber in Tripoli, den populairen Enver-bei, zware slagen toe. Wat zal het einde zijn? Zou de dag des oordeels over het Turkenrijk in Europa aangebroken zijn? Of zou het b.v. Engeland nog eens gelukken den ‘zieken man’ wat op te knappen? Van zijn herstel is bijna geen sprake meer: het Turksche Rijk, reeds zoo lang afgebrokkeld, dreigt uiteen te vallen in een aantal kleine Staten. En wie zal dan te Konstantinopel regeeren? De Bulgarentsaar van Fransch-Duitsche familie berekent reeds zijn kansen: groot diplomaat en energiek regent, zal hij misschien den ouden Bulgaarschen droom in vervulling mogen brengen; een Albaneesch, een Macedonisch vorstendom zal dan de staalkaart op het Balkanschiereiland voltooien; Griekenland zal zijn geduldig wachten beloond zien met Kreta en misschien nog eenige kleinere eilanden. Maar vóór het zoover gekomen is, zal er nog meer moeten gebeuren. De ontreddering der Jong-Turksche

[p. 306]

administratie zal niet zonder chaotische verschijnselen voltooid worden; zelfs Abdoel-Hamid heeft te Saloniki nog niet allen moed verloren en de troonopvolger Joessoef Izeddin is ook niet de man om het erfdeel zijner vaderen zonder strijd op te geven, evenmin als Enver-bei om goedschiks Tripoli en Barka aan de Italianen te gunnen zonder zijn Arabieren en Turken tot een laatsten woesten kamp voor de Halve Maan op te roepen.

Een woeste kamp was ook de laatste periode van den strijd tusschen Taft en Roosevelt te Chicago, meer een wild indianenen negergevecht dan een fatsoenlijke (maar zijn er zulke?) verkiezingsstrijd: scheldwoorden, bokspartijen, oorverdoovend geschreeuw, geloei zelfs, ten slotte een algemeen gevecht van ontzinde kiezers. Zegeningen der democratie! De minst goede figuur heeft wel Teddy geslagen met zijn smaadredenen tegen de ‘dievenbende’ onder leiding van zijn ouden vriend en mededinger. Men kan zich voorstellen, dat zijn vroegere medeleiders van volken en Staten zich een weinig geschaamd hebben over deze kaaiwerkerswijze van optreden van den man, die hen eenmaal als zijn gelijken mocht toespreken. Zoo erg gaat het zelfs bij de Fransche democratie niet toe. Maar voor Teddy zijn de kansen voorgoed verkeken. Ook zijn nieuwe progressistische partij kan hem er niet bovenop helpen: hij is te diep gedaald en deed het best maar weêr te gaan jagen op nog grover wild in Afrika.

Thans is het de Panama-kwestie, die in Amerika de aandacht trekt. Engeland heeft bij monde van minister Grey geprotesteerd tegen een regeling, die feitelijk de te wachten kolossale scheepvaart door dat kanaal geheel in Noord-Amerikaansche handen zou brengen. De Yankee-regeering heeft even een leelijk gezicht tegen het ‘oude land’ getrokken en niet minder tegen het Haagsche hof, welks onpartijdigheid zelfs betwijfeld werd, maar zal toch ten slotte wel wat moeten doen om aan de Engelsche en andere bezwaren tegemoet te komen. Adhuc sub judice lis est! Ook Nederland mag wel toezien, want ook onze belangen zijn met die kwestie gemoeid, niet het minst die van Curaçao, dat hoopt op betere dagen dan die der laatst verloopen halve eeuw, nu het van een uithoek, van een verloren post een steunpunt aan een drukken verkeersweg wordt.

In Engeland zelf ligt de fameuse transportarbeidersstaking te zieltogen en hare leiders, met den nog fameuseren Ben Tillett aan het hoofd, braken wanhopige verwenschingen uit tegen lord Devonport en zijne patroonsscharen, die zich, door de publieke opinie

[p. 307]

gesteund, met succes verzetten tegen exorbitante eischen. De ellende onder de stakersfamiliën stijgt tot hongersnood, maar met Britsche taaiheid houden de leiders vast, al ontloopen hun allengs al hun medestanders. De Regeering heeft gedaan wat zij kon om de staking te doen eindigen, maar zij kon de leiders van beide kanten niet tot overeenstemming brengen. Zij heeft trouwens haar handen vol met de voorbereiding van het Iersche Home Rule, waarvoor Asquith te Dublin is gekomen, uitgejouwd als gewoonlijk door de dwaze maagden der vrouwenbeweging, de dolzinnige suffragettes, die nu met bijlen en dynamietpatronen op de ministers aanvallen en.... aan den lijve zullen gaan voelen, hoe zeer zij door deze woeste zenuwtrekkingen de toch reeds geringe sympathie der massa gaan verliezen.

De Europeesche vrede blijft onder dat alles vrijwel verzekerd. Tsaar en Keizer met hunne ministers kwamen op de geheimzinnige Finsche Skeren samen en, wat meer zegt, tot algeheele overeenstemming over groote politieke belangen. Men meldt, dat dergelijke bijeenkomsten zooveel nut afwerpen, dat men ze geregeld denkt te houden. Inderdaad schijnt dit thans de goede weg te zijn voor het behoud van den vrede: de volken zelf met hun zenuwachtige volksvertegenwoordigers, hun dikwijls ongegronde opwellingen, hun onredelijke sympathieën en antipathieën moeten niet te veel invloed oefenen op de buitenlandsche verhoudingen maar de regeling daarvan liever overlaten aan de regeerende staatslieden, mits dezen op hunne beurt niet al te zeer onder den invloed staan der democratie om redelijk te werk te kunnen gaan. Democratieën zijn best in een ideëele wereld van niets dan brave menschen, precies zooals de sociaal-democratie voortreffelijk zou werken in een paradijs. Ongelukkig echter is Adam met de zijnen voor altijd uit dat paradijs weggejaagd, niet zonder de schuld van Eva. Laat ons vooral oppassen, dat Eva hem niet opnieuw verleidt tot onbehoorlijke dingen als algemeen en vrouwenstemrecht en dergelijke monstra, tot consequente democratie en dergelijke dwaasheden, die, als vroeger, uitloopen op broedermoord.

Broedermoord als in Portugal, waar het weêr mooi toegaat en men zelfs tegen Spanje, oogluikenden beschermer van de monarchisten, de hand dreigend durft opheffen... zonder ten slotte te durven toeslaan, wat Spanje ook wel weet.