Onze Eeuw. Jaargang 10

[p. 166]

Buitenland.

In de eerste plaats zij in dit overzicht een woord van hartelijke sympathie gewijd aan de groote gebeurtenis, die thans in Zuid-Afrika plaats grijpt: de opening van het eerste parlement van het Vereenigd Zuid-Afrika, van de Zuid-Afrikaansche Unie. Welke herinneringen roept deze gebeurtenis op! Het is waar, dat ook na den teleurstellenden afloop van den oorlog, dien de kleine Boerenrepublieken met het wereldbeheerschende Engeland voerden om haar bestaan, tal van dingen in Zuid-Afrika zijn voorgevallen, die hier te lande een twijfelend hoofdschudden, ja bij velen zekeren weerzin tegen, in ieder geval wanhoop aan de toekomst van het Hollandsche element deden ontstaan. Maar wie met onbevangen blik die dingen beschouwt, wie geneigd is in het algemeen ze te nemen zooals zij zijn en begrip heeft van de moeilijkheden, waarmede de Zuid-Afrikaansche staatslieden, die de leiding van het Hollandsche element op zich hebben genomen, hebben te worstelen; wie gevoel heeft voor de taaie volkskracht, die in enkele jaren zich hersteld heeft na de zware beproevingen, die over de hoofden dezer bevolking zijn heengegaan, die kan en mag niet wanhopen aan de toekomst van Vereenigd Zuid-Afrika, aan de toekomst van het Hollandsche element in de nieuwe natie, die hare geboorte te danken heeft aan de vereeniging van Boer en Brit. Vertrouwend op de leiding van hoogstaande staatslieden als Botha en Smuts, als Steyn en Herzog, als Malan en zoovele anderen, op de medewerking van mannen als De Wet en De la Rey, die allen beter dan wij weten, wat Zuid-Afrika in deze bij vroeger zoo veranderde omstandigheden noodig heeft, moeten wij alle ‘parmantigheid’, waarmede door Nederlanders reeds zooveel in dat land bedorven is, ter zijde laten en tevreden zijn met wat bereikt kan worden. De Kaffer en de Hottentot, die na den oorlog een oogenblik gedacht hebben, dat de Boer in de neer was en toen ook ‘permantig’ gingen worden, hebben met hun fijn gevoel voor meerderheid reeds lang weêr begrepen, dat de taaie Boer weder ‘bovenop’ is. Laat ons niet minder willen zijn dan zij en zien

[p. 167]

wat voor onze oogen ligt. De vlag is een andere dan wij ons vroeger hadden voorgesteld maar de lading is nog altijd van overwegend Hollandsch-Afrikaansche samenstelling. Moge dit laatste zoo blijven en mogen wij leeren inzien, wat onze taak is bij de ontwikkeling der nieuwe jonge natie, die onzen steun begeert, waar zij meent dien noodig te hebben, wat nog niet hetzelfde is als waar wij dien voor hen zouden noodig achten. Maar waar in dezen verschil van opvatting zou kunnen bestaan, neen bestaat, daar moet ons gebrekkig inzicht wijken voor dat der bovengenoemde mannen, moeten wij niet willen geven wat niet wordt begeerd. In dien zin hebben wij in haar zoowel als in ons belang de hand te reiken aan de nieuwe natie, haar van harte onzen gelukwensch te bieden op dit keerpunt der geschiedenis van Zuid-Afrika. De voorteekenen zijn gunstig. Gelukkig zij de vaart, zoo het kan recht door zee, zoo het moet laveerend voor of tegen den wind, zooals het leiders van een volk betaamt.

En een tweede gebeurtenis dient vermeld: het bezoek van het Belgische koningspaar aan onze vorstelijke familie. ‘Oude veeten zijn vergeten’ klinkt het sedert lang reeds van beide kanten. En meer dan dat: er is onder de leidende persoonlijkheden, in de kringen van staatslieden en geleerden, van kooplieden en letterkundigen een duidelijk streven naar samenwerking, naar toenadering tusschen België en Nederland op allerlei gebied. Men gevoelt, dat wij beiden behoefte hebben aan die toenadering, aan die samenwerking, dat ons beider toekomst daarvan afhangt. Nog blijft er veel te doen over op dit gebied, maar de grondslagen zijn gelegd en het veel betoaste ideaal van de grondleggers onzer Nederlandsche taal-, neen stamcongressen is op weg naar de verwezenlijking. Daartoe echter is noodig, dat niet alleen de hoogere kringen maar ook de lagere, dat de gansche bevolking van beide rijken mededoe aan de veel besproken toenadering, dat de Hollander de hand reike aan den Belg. Hoe kan dit beter worden ingeleid dan door de hartelijke handreiking van de beide koninklijke familiën, vertegenwoordigend niet de kringen van welken aard ook maar de bevolkingen zelve. Al moge dan volgens de strenge regelen van het ‘protocol’ bij de officieele ontmoeting een woord Fransch gesproken worden, dat hindert niet. De ontmoeting zelve is de hoofdzaak en wij verheugen ons in deze ontmoeting der beide familieën in de hoofdstad van het Rijk als in een symbool van de innige, nieuwe, vrijwillige samenwerking, die in de plaats komt

[p. 168]

treden voor de kunstmatige samenvoeging van eertijds. Ééne natie kunnen wij niet zijn, omdat onze geschiedenis, onze nationale samenstelling, onze geaardheid, onze partikuliere belangen veelzins verschillen, maar wij kunnen en moeten zijn vrienden en bondgenooten, eensgezind waar het noodig is, samenwerkend waar het kan.

Aan den politieken horizon pakken zich in het Oosten de wolken samen. De onrustige Grieken en Cretensen streven nog steeds naar vereeniging, maar de Turken weigeren het groote eiland op te geven en de mogendheden toonen duidelijk, dat zij niet van zins zijn Creta met geweld van Turkije te laten losscheuren, al gunnen zij den Cretensen een ruime mate van zelfbestuur. Griekenland kookt en ziedt van ergernis en de regeering heeft alle moeite natie en leger in toom te houden, vooral nu de Cretensische minister-president Venizelos op zoo ondubbelzinnige wijze de geliefkoosde staatsman van Griekenland is geworden. Zijne vierdubbele verkiezing tot parlementslid kon in ieder geval door Turkije niet worden belet, want hij is een Griek van nationaliteit, maar de verkiezing van Turksche Cretensen tot leden van het Grieksche parlement is ten minste door de Turksche protesten ten eenenmale verhinderd. Zal het tot een oorlog komen? De Turken koopen schepen om hunne verloopen marine te herstellen; de Grieken doen insgelijks, want zij weten wel, dat zij te land niets tegen de Turksche overmacht vermogen: zij hebben het herhaaldelijk aan den lijve ondervonden. Reeds spreekt men van grensgevechten. En wie weet, wat er gebeurt, als er in dezen hoek oorlogsbrand komt! Men spreekt van aansluiting van Turkije bij den Driebond, van geheime Duitsche machinatiën te Constantinopel, Sofia en Boekarest, van geheime Fransch-Engelsche dito te Athene. Men denkt aan Italië's en Rusland's nauwe betrekkingen met Montenegro, met Servië en Bulgarije. In ieder geval is de toestand in het Zuid-Oosten kritiek en kan ieder oogenblik een uitbarsting verwacht worden. Afgezien van alle politiek zijn onze handelsbelangen in het Oosten groot genoeg om met spanning den loop der dingen gade te slaan.

Want deze dingen zijn ernstiger voor ons voorloopig dan de Japansche dreigementen tegenover onze Oost, in enkele Japansche dagbladen geuit. Maar daarop dient toch te worden gelet, want Japan is met de nu voldongen annexatie van Korea allerminst voorgoed tevreden gesteld....