Onze Eeuw. Jaargang 2

[p. 141]

Verzen
Van Dr. J.D. Bierens de Haan.

‘Vader, o zing niet in deez' bange nacht!
Schreeuwende raven vlogen het venster uit
En zwaaien om het huis: ten toren wacht
De wachter, vreezend wat deez' nacht beduidt;
't Geboomte beeft gebeden prevelend;
Een klok uit verten galmt, en regenend
Valt uit doek-strakke luchten een geluid
Als vingers tikkend aan een vensterruit.’

‘Vader Beatus, zing niet in de nacht!’
Van het ziekbed zong hij fluister-zacht:
‘Vliegen de raven om het hooge huis?
Siddert de wachter in de torenkluis?
Galmen de klokken, klokken in de nacht?....
Kaarslichten branden in mijn kamerken
Koorknapen in menigt zich verzamelen.’

‘Vader zing niet in deez' bange nacht!
Zwijg, eer de wind komt stormen... een gedrijf
Uit wilde wolken spoedt! en felle jacht
Van groote vleugelen giert al náderbij!
Een angst vervult heel 't leege luchtverblijf...
Wij wachten Vader en wachtend weenen wij’.

[p. 142]

 

Vader Beatus zong uit diepste nacht:

 

‘Al het licht is om mijn legerstêe;

 

Drijven de wolken al in vleugeljacht?

 

Nadert het groot geluid? van hoogten bracht

 

Een Stem naar binnen-in mij vreugden mêe.

 

Lichte gedachten uit mijn innerlijk

 

Ziel-Verblijden rijzen ten Hemelrijk.’

 

 

 

‘Vader Beatus zing niet niet in dééz' nacht!

 

d' Angsten houden voor 't hooge huis de wacht.

 

Uit het meer klimt overluid gekreun;

 

Wateren zwellen, zwelt het nachtgeween.

 

De wind waait in het huis - 't is stervensnacht!’

 

 

 

Vader Beatus met verwondering

 

Ontroerde daar zijn lichaam liggen bleef

 

Op 't bedleger als een vreemdeling;

 

Maar zijne ziel in nieuw bewegen dreef,

 

Langzamerwijs loswordend wonderbaar

 

Uit de vriendschap van zijn dood lichaam daar.

 

 

 

Vader Beatus zong der geesten naam:

 

‘Op 't bedleger ligt mijn dood lichaam;

 

Mijne ziel nog onbedreven gaat

 

Stijgen uit de nacht als dageraad.

 

Neem mij aan uw licht-omhulde hand

 

Geesten, geesten, waar is het hemelland?’

 

 

 

Toen de geesten gingen (niemand zag

 

Het licht in hunne handen -): van wonderheid

 

Weende Beatus, met stemmen omhoog geleid.

 

Vier raven weken uit, maar regenslag

 

Was muziek van zielen in nieuwen Dag....

 

Maar in het hoog-huis, vreezend in de nacht

 

Hielden zij bang tot droever morgen wacht.

[p. 143]

Haat en wil.

 

Van 't morgenlichten tot in de' avond laat

 

Streed Krijgsheld Wil verwoed met Roover Haat,

 

Streên Haat en Wil ter werving van een Mensch.

 

 

 

Dit was een dag van donder. Heilloos strak

 

Stonden de wolkgevaarten op het vlak

 

Der luchten wachtend met fosforen glans.

 

 

 

En zonder regen viel een donderslag

 

En blixems flitsten door den duistren dag

 

Schichtig als wilde oogen van een god.

 

 

 

Maar Roover Haat in bruingebronst pantsier

 

Zwenkend zijn zwaard met gillend krijgsgetier

 

Dreef aan ten strijde zijn waanzinnig rot.

 

 

 

En Krijgsheld Wil in staalgeglanst kuras,

 

Vast en rechtrijzig op zijn hoog strijdros

 

Zwijgend van kracht met felle lans geveld,

 

 

 

Reed met zijn helden streng in klein getal

 

Maar vaste slagord' aan; en hoorngeschal

 

Klonk van weerszijden over 't Oorlogsveld.

 

 

 

Zie klinkende slagzwaarde' op 't hard metaal

 

Van helmen botsen, lansestooten 't staal

 

Van 't harnas scheuren. Kamp woed! vuur verteer!

 

 

 

En in 't dagdonker schallen regenloos

 

Dreigende donders met schel licht des Doods

 

En zinken helden, vallen horden neer. -

 

 

 

Wee hoe de ziel kermd' uit haar éénzaamheid,

 

Van ver aanschouwend dit geweld van strijd,

 

Van vrees verslagen; machtelooze prijs

[p. 144]

 

Van oorlogsdaden - in haar zielkluis - stil,

 

Wie haar zal werven, Roover Haat of Wil

 

Afwachtend met gebeên devoterwijs.

 

 

 

En smeekt': ‘o God verdoem dien wilden Haat,

 

Die dringt opstandig in gedrang van kwaad

 

En bang benauwen met zijn reedloos rot’ - -

 

 

 

Toen flitst' één stilt' als een onzichtbre pijl

 

Door beide bende' en 't staakt' één wijl, terwijl

 

De zielebede steeg ten troon van God.

 

 

 

En nog flikkerden blixems en een slag

 

Van donder dreunde, toen de ziele lag

 

Geweken en nà stervend in 't gevaar;

 

 

 

En zwaarden klirden, lansen glanste' in 't licht,

 

Kampend verging de dag. Ver in 't gezicht

 

Onder bloed-wolken plaande d'Adelaar.

[p. 145]

Verklaarde morgen.

 

Hemels Verklaring daal nu over mij!

 

Over de bergen nadert weidsch geluid;

 

Gods adem is in milden reuk nabij,

 

Uit blanke luchten regent lieflijkheid.

 

De Morgen beeft, in 't beven nadert... Hij.

 

 

 

Blijft nu, oningewijden weg! hoog staan

 

De boomen hemelwaarts, verroerend niet

 

Hun looverige leden; dat nu 't slaan

 

Van vleugelen niet store - stil! nu vliet

 

't Waaien des Geestes in zanggolven aan.

 

 

 

Vrees niet te zeer mijn ziel! in zilverbeek

 

Ruist Gods geheimnis - deze waan is schoon,

 

Als lichte morgen aan de kimme bleek

 

Uit goud verrijzend; dit is d' eeuwge toon!

 

De Heemlen zingen in 't gezang der beek!

 

 

 

En 't zingt in mij met stem van God: 't is goed

 

Te leven aan Mijn hemelsche fontein,

 

Die altijd springt: met opgeheven moed

 

En hooge vreugd zal begenadigd zijn,

 

Wie Mij in vroegte van den Morge' ontmoet!

 

 

 

Blijf o Verklaring! Hoor hoe 'k zwijg! - Nu seint

 

De torenklok in 't dal des daags gerucht:

 

De Mensch ontwaakt - de heil'ge stilte kwijnt.

 

Zie: wolken rijzen rechtop in de lucht...

 

De stil aanbeden Geest van God verdwijnt.