Onze Eeuw. Jaargang 1

[p. 174]

Onze Leestafel.

‘Finnländische Rundschau. Vierteljahrsschrift für das geistige, soziale und politische Leben Finnlands. Unter Mitwirkung in-und ausländischer Gelehrter und Schriftsteller herausgegeben von Ernst Brausewetter. Leipzig, Duncker & Humblot. 1901. I.’

Het is een schouwspel zonder vóorbeeld, dat Finland tegenwoordig ons te zien geeft: het schouwspel van een volk, dat, door eene overmacht gekneveld, vóorshands uitsluitend zich verdedigt, maar dan ook onvermoeid, met wapenen des geestes. Eerst hebben zijne leidslieden, zoover dat in een twistgeding als tusschen hun' groothertog en zijne Finsche onderdanen mogelijk was, de rechtsvraag onderworpen aan een onpartijdig en zaakkundig tribunaal. De stukken van het geding werden bijéengebracht en toegezonden aan een tal van rechtsgeleerden in alle landen van ons werelddeel, met het verzoek, daarop te goeder trouw te willen uitspraak doen. Behoudens slechts eene enkele uitzondering - Professor Rehm te Erlangen - was het éenparige verdict: veroordeeling van Rusland. Te nauwernood is dat proces gedaan, of weêr eene andere onderneming wordt op het touw gezet. Een driemaandelijksch tijdschrift zal in het Duitsch de Westerlingen op de hoogte houden van wat de beschaving waard is, waartegen aan de Newa de synode der orthodoxe kerk met eenige generaals en hooge bureau-beambten samenspant. De ondernemers hopen tegelijk het strijdmiddel voor de bedreigde onafhankelijkheid van het groothertogdom dienstbaar te maken aan versterking van het besef, dat de individualiteit van ieder levensvatbaar volk, hoe klein, een heilig goed is te achten.

Als hier ook Nederland's belangstelling en steun voor die ‘Finnländische Rundschau’ wordt gevraagd, geschiedt het vooral met een beroep op het laatstelijk genoemde doel. Ook ons klinkt uit de bladen van dat tijdschrift een ‘tua res agitur’ (‘het geldt

[p. 175]

Uw belang’) tegemoet, waarvoor wij wel zullen doen, de ooren niet te sluiten. Daarenboven: de inhoud dezer eerste aflevering mag gezien worden. Zij opent met het aangrijpend mooie volkslied, dat Runeberg voor Finland dichtte. Wat volgt, is grootendeels door vreemden bijgedragen. Een ongenoemde (kennelijk een Fin) en dan een Nederlander, die ook vroeger over Finland schreef, verspreiden licht over den stand van het conflict. De beroemde hoogleeraar te Jena, Rudolph Eucken, pleit, fijn en diep, gelijk het zijn aard is, voor de beteekenis der kleine volkeren. Eene thans weêr actueele episode uit de geschiedenis des groothertogdoms, de strijd der stenden met Zakrevsky, den tweeden Russischen gouverneur, wordt levendig geteekend door een' jong Duitsch geschiedvorscher Fritz Arnheim. Een Parijzenaar met veel zin voor kunst, Julien Leclercq, waardeert de schilderstukken en de voorwerpen van kunstnijverheid, die Finland inzond op de wereldkermis aan de Seine. Een jonge dichter eindelijk, Juhani Aho, in wien de woede en smart over het onrecht, dat zijn land geschiedt, voor het eerst een' ader der satire aan het licht bracht van ongewone onstuimigheid en ‘verve’, wordt door den Uitgever zijn' lezers voorgesteld.

Dus hoeft dan Finlands ‘Rundschau’ niet om gunst te bedelen ter wille van de sympathie, die het Finsche volk verdient. Zij brengt (moge het ook hier aan velen zijn) een' schat van kennis, en opwekkende gedachten bovenal.

V.