Ontmoeting. Jaargang 14

[p. 225]

C. Ouboter
Fragment

Een feest, iets om blij van te worden, nee dat was het nog niet. Eerder een opluchting. Zo'n provinciestad is nog tamelijk groot, ook al heb je Amsterdam achter de rug. De schrik bij het raadplegen van de advertentiekolom. Al is er dan woningschaarste, wat een aanbod. En op geen van de aardig lijkende en van afkortingen stotterende omschrijvingen kun je aan. Zelfs de zon het grootste deel van de dag blijkt een toneelzonnetje te zijn. Toneelknecht kon je beter zeggen. Blijft achter de coulissen. Doodmoe word je van alle bezoeken en alle verhalen. En dan eindelijk dit: een behoorlijke kamer, terwijl de hospita geen bezwaar heeft tegen verwijdering van enkele centrale meubelstukken. Hospita zelf vrij nuchter, zeker niet praatziek, niet zo halerig en bedisselerig als die lieden meestal zijn. In 't begin lijkt het op een fabel. Een klein aapje komt ten slotte uit de mouw. Mevrouw Alers kan niet tegen alleen zijn. Man pas gestorven, groot huis en dan, nee niet de gebruikelijke melige verzuchtingen over eenzaamheid - weet een verpleegster daar al niet genoeg van? - maar een zakelijke typering: iedere vrouw heeft een jonge-meisjes-gril over gehouden, ik ook, àls er maar iemand mèt me in huis is, 't kan in een andere kamer zijn, dan ben ik al gerust. Lien heeft bij dit verhaal begrijpend geknikt en bliksemsnel de konsekwenties afgezocht. Verplicht om zoveel mogelijk thuis te zijn, tegen b.v. het voordeel van een tientje minder huur? Maar mevrouw Alers eiste of suggereerde niets, even later veegde ze ieder vermoeden in die richting zelfs weg door de opmerking: maar vrijheid blijheid, u kunt gaan en staan waar u wilt. Jonge vrouwen moeten zichzelf zijn. En - wat een fabel, een unicum in de hospita-wereld is - zelfs werd er niet over mannelijk bezoek gesproken. Als er alleen maar iemand is... Dat bijna peinzend uitgesproken zinnetje was bij Lien blijven haken. Haar beroep had haar onsentimenteel gemaakt, koel in haar oordeel over mensen. Vrouwen denken toch al nuchter over elkaar, op het argwanende af. Door alle tegenslag die ze had ondervonden was zij bijna bijterig in haar oordeel over sexegenoten geworden. Ieder klein theater meende ze te doorzien. Vooral op poezeligheid en de daarbij behorende intrigues was ze getraind geraakt. Maar hier viel niets te ontmaskeren of te ontrafelen. De eerste weken waren zo makkelijk en neutraal geweest als stadsleidingwater. Op de duur had Lien bewondering gekregen voor de niets eisende en niet opdringende houding van deze merkwaardige vrouw.

Vriendelijkheid, maar geen confidenties. Een enkele attentie, maar niet in een raam gezet waardoor je je gevangen gaat voelen. Bijna iets, dat je echt christelijk zou noemen, hoewel ieder spoor, tekst of kruis en de krant op de mat, ontbrak. Hoeft ook helemaal niet. Je vindt ze dikwijls meer er buiten

[p. 226]

dan er in. En zo zat ze hier nu al meer dan 3 maanden op deze kamer met eigen keuken en toch eigenlijk wel naar haar zin. Een beetje onwaarschijnlijk. De nieuwe baan, wat administratie in het stadsziekenhuis, viel niet tegen. De cursus voor de wijk viel tot op heden niet zwaar. Zou 't eindelijk van een leien dakje gaan? De eerste uitkering van verzekering na 4 jaar procederen. Meer zou, móést volgen. Na al die jaren saggerijn, eindelijk wat zon, toneelzonnetje, een beetje bleek en kunstmatig, 't zonnetje van de advertenties. Maar mét dat dat zonnetje komt, komt er iets van melancholie. 't Is ook beginnen te herfsten. Maar daar ligt het niet aan. Alstjeblieft geen volksgeloof. Waar melancholie vandaan komt, weet je niet. Dat is het em' juist.

Lien, zojuist thuis gekomen uit haar niet zware dienst, de hele avond vóór zich, nog niet wetend hoe ze die vullen zou, wipte met haar stoel en bleef nog even meegeven met die lauwe stroom van al maar denken. Saggerijn, zwaarmoedigheid. Eerst er niet tegen op kunnen, het ongeluk, de invaliditeit, 't gevecht met de automobilist en de verzekeringsmensen en nu, opeens, keert het tij en 't lijkt wel, alsof ze aan dat vleugje voorspoed niet wennen kan.

Is het wel de voorspoed die haar dwars zit? Poeh 't mag wat, een paar honderd gulden, een redelijke kamer, 'n saaie baan en nog altijd cursus lopen, terwijl je tegen de 40 gaat. Het onuitstaanbaar ras docenten. Voorspoed. Barst. Nou geen catechismus-meditatie, Zondag negen of tien. Eerst thee zetten, vanavond maar geen koffie.

Toen, opeens, terwijl ze liep, viel het haar op, dat ze alleen was. Niet alleen in de kamer, dat was ze altijd, alleen in huis. Dat merk je als je loopt. Mevrouw Alers was weggegaan en zou pas morgen terugkomen. Ze had het 's morgens aangekondigd, zo terloops en Lien had het even terloops in zich opgenomen. Bezoek aan een vriendin buiten de stad.

Alleen zijn is net zo iets als water of koude lucht. Zolang je stil zit, merk je er niets van. Als je opstaat, in beweging komt, begint het te leven, 't drukt even tegen je huid. Maar ze is verpleegster, heeft bij stervenden gestaan, mensen meegemaakt als ze down en ziek waren. Ze heeft een afkeer van spiritisten en Steiner-mensen. Ze maakte een beweging met haar bovenlijf alsof ze aan een gesprek een eind maakte. Zo heeft ze vaak gedaan bij omslachtige verhalen van patiënten.

Er werd gebeld. Bellen kun je wel op 10 manieren. Dit was de elfde manier. Ritmisch als een morsesein: lang, kort en nog iets van heel kort, een druppel geluid.

Haar beweging - ze liep, om de thee - stokte, deinde. Resoluut was ze bij de deuropener, elfenbeenkleurig knopje, korte stoot, tegenhanger van de nadrukkelijke bel.

Portalen zijn licht of donker, altijd ongunstig. Dit was donker, terwijl Lien bovenaan in 't licht stond. Klein theater dat vooral niet te lang duren

[p. 227]

mocht. In een oogwenk was ze beneden. Nog staande op de tweede tree was ze in een voordelige positie tegenover de vreemde - wonderlijk theatraal woord - een man, niet groot van stuk, ook niet breed, een beetje onbeholpen, maar wat het meest onbeholpen, ja ongegeneerd was, hij hield zijn hoed op z'n hoofd, dat daardoor in de schaduw bleef. Nu moest ze eigenlijk lager staan, dan kon ze onder de hoed komen, desnoods met haar hand. Heer, wie bent u?

Of mevrouw Alers thuis was. Dat speet hem. Hij had haar zo graag gesproken, nog vanavond.

Iets te indringend het verlangen, te meer daar de ogen in de schaduw bleven. Lien nam dat alles zo intens in zich op, dat ze haar woorden te weinig controleerde. Nee, Mevrouw Alers was niet thuis en kwam vanavond ook niet thuis. Pas morgen.

De ander nam deze korte mededeling aarzelend op, alsof hij tijd nam om de nieuwe situatie te overwegen. 't Was toch wel een wonderlijk onhandig mens, een lomperd, een stommerd of misschien alleen maar een verlegen manneke? Maar hoe kon dat kereltje zo bellen? Zo onwaarschijnlijk? Zie je, dat zijn nu dingen die niet kloppen. Een lichte druk in haar maagstreek verraste haar, toen ze met een nauwelijks beleefde plichtpleging de deur achter de ander sloot.

Nee ze hield niet van groot en niet van klein theater, niet van uit het leven gegrepen. Daar grijp je niets, hoogstens grijpt het je zelf, zodat je de lust vergaat er iets van na te vertellen. Boven gekomen bonsde haar hart meer dan gewoonlijk en ze kon niet uitmaken of ze te snel geklommen was of dat haar te binnen schoot dat nu iemand en wel het sujet van zoëven wìst dat ze vannacht alleen thuis was.