Ontmoeting. Jaargang 14

[p. 105]

Nora Petit
-

Het was nooit zijn bedoeling geweest om hier terug te komen. Hij had met alles en iedereen willen afrekenen, finaal, definitief. Zijn linkerhand lag krampachtig op zijn knie, een vreemd zelfstandig beest. Op de tafel een blocnote waarop nog maar enkele zinnen. Ongeveer zo moest het toch geweest zijn, dacht hij, geluidloos las hij het over:

‘zijn gezicht was grauw als het water dat tegen het bruggehoofd stompte. Er stompte iets in zijn hoofd. Hij hoestte hol, de hoest van een fabrieksfluit. Het water liet een gebroken spiegelbeeld zien, een armzalig gezicht, nog jong, het haar een beetje verward. Wel een intelligent gezicht. Hij vroeg zich af wat voor iemand dat was, waar de man onder de waterspiegel aan leed. Geen depressie tenminste niet wat men onder een depressie verstaat. Hij verontschuldigde zich tegen zijn andere ik en zag diens gelijktijdig verontschuldigend gebaar.

“Wat te zien”, vroeg een stem achter hem. Hij keek op. Een agent. Zag hem zeker als een toekomstig zelfmoordkandidaat. “Nee, ik sta hier zo maar”. “Het water is koud,” zei de agent, hem onderzoekend aankijkend. “Inderdaad,” zei hij. “Goedenavond”. Hij wandelde weg. De agent keek hem na. Alweer zo'n zonderling, ongevaarlijke gekken. Hij zag er genoeg op patrouille, vooral 's nachts. 't Was verder zijn zaak niet.’

't Was verder zijn zaak niet.

Door de muur heen drong de kijvende stem van zijn hospita. Ze hoorde tot het soort vrouwen dat kijvend en reumatisch ter wereld komt.

Ze had het aan de stok met haar man. Hij kon het gesprek bijna woordelijk volgen. Het ging over haar zoon, een jongen van 22 of 23, die hij een paar maal gezien had. ‘En dat leeft maar als meneer de baron, van een ander z'n centen’. Een hysterica, dacht hij. ‘Ze schamen zich nergens voor’. Schamen zich nergens voor, noteerden zijn hersens.

Schamen zich nergens voor. Niet om te leven en niet om dood te gaan. Hij had geen schaamte gezien in het gezicht van zijn dubbelganger. Had je dan wat aan schaamte? Hij schaamde zich niet voor zijn leven en de zoon van zijn hospita blijkbaar ook niet.

Op de tafel stond een kop koudgeworden koffie. Koffie houdt de hersens bezig, maar tenslotte raken ze toch vermoeid. Gedachten zijn net wolken, de ene dag bedekken ze het uitzicht en morgen drijven ze plotseling weer over. Soms zie je de dingen aan de onderkant. Wat is er aan de onderkant? Aan de onderkant zijn alweer wolken.

Vogels vliegen over de spoorrails. Het water van het kanaal dat onder het

[p. 106]

bruggehoofd doorstroomde was ook vol geruisloze vogels. In zijn hoofd kwam een groot, vreemd omgaan van vleugels.

‘Hij wandelde verder omdat de agent het hem gesommeerd had. Mist begon uit de straat omhoog te stijgen, greep zijn voeten, kroop langs zijn broekspijpen omhoog, tot aan zijn keel, zijn haar werd vochtig. Een grote droefheid daalde in hem neer, hij kon niet zeggen waarom.

De glimplekken in het water werden al kleiner, hij merkte ternauwernood dat hij zijn bril was kwijtgeraakt. Wat kon het hem eigenlijk schelen met deze droefheid in zijn borst.

De woorden van de agent kregen al de dreiging van een suggestie waar niet aan te ontkomen was. Hij wilde harder lopen maar kon niet. Angst had hem volledig te pakken. Snikkend nam hij afscheid van zichzelf. Hij zag zijn voeten in bemodderde zwarte schoenen, dingen die al niet meer bij hem hoorden, maar zijn lichaam ergens naar toe droegen. Hij moest wel volgen. Automatisch liep hij verder in de richting van het spoorwegemplacement, het lawaai, de in- en uitrijdende treinen, de stad, de massa waartussen hij zich verraden wist. Hij snikte nu niet meer. Zijn gezicht was het gezicht van een drenkeling.’

Hij dronk de koudgeworden koffie uit en stond op om opnieuw water op te zetten. ‘Verroest, zijn been sliep weer’.

Hinkend ging hij naar de wastafel, pakte de ketel van het gas, liet de kraan lopen. Hij zag zijn verdrinkend gezicht in het spiegeltje boven de wastafel. ‘Wat een kop’. Geboeid bleef hij kijken, aandachtig elk detail van dat nog jonge gezicht tegenover hem diagnostiserend. Hij keek als een lijkschouwer, zich afvragend waaraan hij gestorven was.

Het water liep uit de tuit, stroomde over zijn handen, vormde een plas op de vloer. ‘Verdomd, altijd datzelfde stomme geduvel.’ Zoekend naar een dweil bedacht hij dat hij zoiets niet bezat. Hij keek tussen zijn kleren, nam een hemd, het was nog heel.

Nu had hij er nog maar één. Kwaad begon hij te redderen, bang dat zijn hospita het zou horen. ‘Venijnig kreng,’ dacht hij verbitterd, ‘wijven allemaal’. Hij zette opnieuw water op, probeerde met toiletzeep het hemd uit te wassen. Het bleef vlekkerig grauw, maar hij kon het zo tenminste weer dragen.

Tevreden hing hij het op een haakje. ‘Daar hang je dan’, zei hij zacht tegen zich zelf. Zijn fantasie sloeg onmiddellijk op hol. Hij had zich verhangen, d.w.z., zijn lichaam want zijn ik was al in de vooravond verdronken. Hij wou er wel om lachen maar hij verslikte zich, tranen sprongen in zijn ogen. Hij hijgde veel te lang.

[p. 107]

De angst was uit hem weggeëbd maar hij kende dat verraderlijke zo goed, elk ogenblik kon het hem van achteren aanvallen.

Hoe lang hij nu al gelopen had wist hij niet. Zijn voeten begonnen pijn te doen en in zijn oren hing nog het geluid van vogels die laag overvlogen. Maar er waren geen vogels meer. Alleen het geluid van vleugels was gebleven. Hij liep nu ook niet meer vlak langs het water. Zijn schoenen hadden hem naar een veiliger weg gevoerd, de smalle stoeprand beneden de muur die geleidelijk hoger werd tot aan het viaduct.

De stadslichten werden ontstoken. Een trein haalde hem in. Tussen de stenen groeide schaars gras. Hij keek er naar met beschaamde ogen. Toen ging hij er op letten, zag een plant, een onkruid, een bloem als een oog in het halfdonker. Een herinnering uit zijn kinderjaren kwam bij hem boven, hij zag zijn vader en moeder. Zijn vader groot en rechtop, gekleed om uit te gaan, zijn moeder feestelijk mooi in een donkere japon.

Ze wachtten samen op de auto die hen weg zou brengen.

Een ijskoud verdriet maakt hem plotseling misselijk. Hij was naar zijn kamer gevlucht, ontzet. Hij had zijn moeder gezien zoals ze worden zou, oud, verschrompeld, lelijk. Zijn vader een lijk, rechtuit in de aarde. Hij had willen gillen maar hij kon niet. Hij bedacht, ‘dus toen al kon hij niet zoals hij wou’. Hij wilde hier wel blijven maar iets stond het hem niet toe, hij moest mee. Later kon hij zich ook nooit herinneren waar het katje vandaan kwam, maar het was er, ineens, en liep schreeuwend naar hem toe. Een katje, misschien drie maanden oud. Hij vroeg zich niet af of iemand het hier had neergezet. Hij stond met een bons stil, nam het bevende lijfje in zijn handen. Het schreeuwde met een hoog piewgeluidje. Hij begreep het, het had het koud. Zonder verder te denken stopte hij het onder zijn jas. Het begon dadelijk te spinnen.

Hij wankelde verblind door een onverwacht licht. Toen begon hij haastig te lopen. Beschermend hield hij zijn hand op zijn jas. Nog even keek hij rond of niemand hem in zijn geluk betrappen kon.