Ontmoeting. Jaargang 5

[p. 275]

Citaat en commentaar

Stukjes

‘De Reformatie’ van 7 April j.l. drukt onder Kerknieuws het programma voor onze Pinksterconferentie af en schrijft er het volgende bij:

Naar den regel ‘weest mijne navolgers’, een regel, dien men durft stellen, als het goed is, en die ons pijnlijk in de oren dreunt als het niet goed is, en we het roer moeten wenden, zal dus elk kringetje, onder wat aspect ook gevormd, zich zoo'n woudschotentje mogen ‘aanmeten’ (om ook eens in den stijl van het gezellige ‘kletsen’ te vervallen). Consequentie: niemand zal op Pinkster meer met ‘allen eendrachtelijk bijeen zijn’, zooals trouwens de conferentiegangers de plaats, waar ‘allen eendrachtelijk bijeen zijn’ (volgens ds Popma en dr Kraan en ex-ouderling Rijnsdorp hun van scheurmakers gezuiverde Kerk) ditmaal ontwijken of helpen ontwijken. En dan nog wel die voorganger in de kapel, die zijn plaats in een synode van 1944 gebruikt heeft, om te stemmen vóór de wering uit alle kerken en kapellen van den aardbodem van een candidaat, dien hij meehielp afsnijden den weg tot den reeds te Noordeloos aanvaarden preekstoel. Hebben die conferentiegangers nou nog niet in de gaten, dat zo'n voorganger van het eendrachtelijk bijeen zijn òf een heel rare voorstelling heeft (extremistisch meneer, als ik weet niet wie), òf er een spelletje mee speelde? En speelt, straks in de kapel? De kapel-zonderkerk?

Tot zover De Reformatie, welk blad in zijn critiek hartelijk wordt bijgevallen door De Poortwake. Dit orgaan van de Bond van Gereformeerde Meisjesverenigingen in Nederland schrijft nl.:

Hoe erg het is blijkt ook uit wat we hebben kunnen lezen in De Reformatie over de z.g. ‘Pinkster-Conferentie’ op Woudschoten, georganiseerd door en onder leiding van het ‘Contact van Prot. Chr. Auteurs’, waar een synodocratisch predikant in een kapel de ‘Kerkdienst’ zal leiden, verder zal de Zondag gebruikt worden om muzikale causerieën en voordrachten over de film, met toelichting van enkele smalfilms, te geven.

De Belijdenis, welke ook deze mensen nog zeggen te belijden, eist van ons dat we op de ‘Zondag’ tot de gemeente Gods naarstig komen, om Gods Woord te horen, de Sacramenten te gebruiken, en de armen christelijke handreiking te doen, dus tot ‘de gemeente Gods’, dat is de Kerk, te komen.

Ambtsdragers, die in 1944 zich beijverden, naar hun zeggen, de Belijdenis streng te handhaven en deswege meehielpen ambtsdragers te schorsen en uit te werpen, om van de Kerk géén Kapel te maken, zetten op Pinkster-Zondag de Kerk rustig op zij en vergaderen in de Kapel, met hen, die in 1944 nog heel wat verder van hen afstonden, dan die zij toen meehielpen ‘uit te zuiveren’.

Dit zijn twee stukjes. Er zullen er nog wel meer zijn. Ik hoorde althans dat ook een blad, dat ‘Waarheid’ en Eenheid' heet zich toornig over deze dingen heeft uitgelaten.

Grappig, zulke stukjes. Nog niet zozeer om hun inhoud als wel om het feit, dat ze geschreven worden. Weinig dominees, die een kerkelijk blad redigeren zullen het in hun hoofd halen iets goeds of iets aanbevelends te zeggen van onze jaarlijkse Pinksterconferentie. Dat vinden de meeste de moeite niet waard. Het werk, dat door een stelletje amechtige joden met veel opoffering en zelfverloochening en in gehoorzaamheid aan het gebod wordt verricht ter bevordering van de groei van het armetierige plantje der christelijke cultuur, ligt volkomen buiten hun belangstellingssfeer. Laat die lui maar tobben. Ze zijn niet wijzer. Maar niet zodra meent hun speurend oog in diezelfde Pinksterconferentie iets te ontdekken, dat niet geheel is volgens de regelen, die naar hun mening onder kerkmensen moeten gelden of zij grijpen naar de pen, dopen hem in gal en schrijven een stukje. Daaruit kunnen de kerkmensen dan op gezag van de

[p. 276]

dominee concluderen dat het met die zich christelijk noemende culturele beweging toch maar niet veel zaaks is.

Het grappige van deze stukjes is dus, dat ze geschreven worden. Wat er in staat is verder van weinig belang. Ik wil zelfs wel voor een ogenblik veronderstellen dat die dominees, formeel gesproken, gelijk hebben. Maar zij moesten toch weten, dat 't voor een publicist, die een stukje wil schrijven, allerminst voldoende is, dat hij gelijk heeft. Ik kan honderd stukjes schrijven (over dominees b.v.) waarin ik het grootste gelijk van de wereld heb, terwijl het toch zeer onbehoorlijk zou zijn als ik het deed.

Als organisatoren van de Pinksterconferentie hebben wij, nadat we de stukjes gelezen hadden, tegen elkaar gezegd: wat zijn we weer dom geweest. We hadden de dienst die op Zondagmorgen gehouden wordt geen kerkdienst moeten noemen. Dan was er waarschijnlijk geen vuiltje aan de lucht geweest. We kunnen dan ook wel beloven aan de dominees van de stukjes, dat we de volgende keer wat voorzichtiger hopen te zijn wat betreft de terminologie.

En wat betreft het stukje in ‘De Poortwake’ is mijn persoonlijke aandacht speciaal gevallen op het zinnetje over de Belijdenis ‘welke deze mensen ook zeggen te belijden’ (zo echt vriendelijk en ootmoedig geformuleerd) en ‘die eist van ons dat we op de “Zondag” tot de gemeente Gods naarstig komen’. Wanneer eist de belijdenis dit, zo vroeg ik mij af. En ik antwoordde, mij verplaatsende in de gedachtengang van ‘De Poortwake’: de belijdenis eist dat zodra de gemeente door middel van de ambtsdragers wordt opgeroepen tot de dienst des Woords. Ja, en toen dacht ik - maar dat was lelijk van mij - aan de Hemelvaartsdag toen honderden Gereformeerde kerken (waartoe ook de redacteuren en de lezers van de Poortwake behoren) de gemeente opriepen tot de Dienst des Woords en toen honderden jonge mensen uit die kerken rustig de Kerk op zij zetten en zich spoedden naar Den Haag, om daar hun Bondsdag te vieren. Is dat eigenlijk niet precies hetzelfde? Waren die jongelingen op die Hemelvaartsdag niet bezig met het ontwijken en helpen ontwijken, om in de taal van De Reformatie te spreken, van de plaats waar allen eendrachtelijk bijeen zijn? Of behoeven we alleen maar 's Zondags gehoorzaam te zijn? 't Is niet om 't een of ander, maar is er geen aanleiding hierover eens een stukje te schrijven. Grappig, zulke stukjes.

v.d. S.

Ralph Degens: In de plaats van de heer M. Geerink Bakker, die wegens drukke werkzaamheden zijn taak in de redactie van ‘Ontmoeting’ niet langer kan vervullen, is benoemd tot redacteur de heer Ralph Degens te Haarlem, muziekredacteur van het dagblad ‘Trouw’.