Ontwaking. Nieuwe reeks. Jaargang 7

Maandschrift voor sociologie, kunst en wetenschap

[p. 153]

Over Goede Zeden en Prostitutie in België

De vroede burgervaders onzer goede stede Antwerpen, oordeelen 't soms noodig, ten bate der goede-zeden en der openbare-gezondheid, een grooten schoonmaak te houden in zekere huizen waar men ‘vreugde’ maakt. Dit gebeurde nu weer onlangs, en dit gebeurde ditmaal met zulke ongehoorde brutaliteit, dat de wijze waarop de sluiting van zekere ‘bars’ plaats had, krachtdadig wierd gelaakt, tot zelfs in pers-organen, die zich gewoonlijk deemoedig neerleggen bij alle besluiten der stedelijke overheid.

Wáár is het, dat het nobele politiedom hier een heerlijk kolfje-naar-zijn-handje vond, om al zijn verwaten driestheid bot te vieren op weerloos-overgeleverde slachtoffers. Misbruiken van het ongehoordst allooi wierden bedreven: officieel wierd erkend dat jonge meisjes van 15 en 16 jaar wierden aangehouden, onderworpen aan het stuitende onderzoek om nadien te worden losgelaten doordat niets tegen hen kon worden ingebracht. Een jufvrouw, die met haar verloofde bij toeval in een herberg was toen de politie er binnen viel, wierd meêgesleurd, 48 uren op 't politiebureel gehouden, dan naar 't gasthuis verwezen, onderworpen aan een vernederend lichamelijk onderzoek en opgeschreven op de registers der openbare vrouwen! Dit alles niettegenstaande het bewezen wierd dat dit meisje in die herberg kwam zonder te weten wáár ze binnen trad, alleen omdat

[p. 154]

ze in die buurt een half uur te wachten had op een boodschap. Zoowat een week nadien wou men wel die opschrijving vernietigen, onder den druk der openbare verontweerdiging. Zulke handelwijzen ruiken russisch, er hangt daar een geurtje van kozakken-czarisme rond! Met dit verschil, echter, dat er in Rusland meer gevaar verbonden is aan 't uitoefenen en 't bevelen van zulke hoogst ‘moreele’ daden.

De pers had gelijk, overschot van gelijk, als ze protesteerde tegen 't invoeren dier kozakken-manieren door den stedelijken burgervader en zijn voortvarende dienaren. Verwondering baart het alleen dat die protesten zóo platonisch zijn gebleven, tegenover 't afschuwelijke der gepleegde feiten. 't Is om te gelooven dat de lui hier heel wat minder heet gebakerd zijn dan in het koude Czarenrijk! - Overschot van gelijk had ook de pers, als ze met verontweerdiding eischte, dat het amen en uit moest zijn met dit overblijfsel der inkwisitie, dat aan burgemeester en schepenen volmacht geeft om ‘verdachte’ huizen te sluiten en vrouwen in te lijven bij het treurige korps der ‘geboekten’ zonder eenigen vorm van proces, zonder onderhooring der betrokken personen, afgaande op politie-rapporten, op naamlooze aanklachten soms, met slechts een administratief onderzoek in het allergunstigste geval.

Maar opvallend is 't, hoe roerend de protesteerenden het ééns zijn over de noodzakelijkheid van maatregelen tegen de ‘bars’; opvallend is 't, hoe zij er nadruk op leggen, dat zij alleen verzet aanteekenen tegen de wijze waarop die maatregelen worden genomen en uitgevoerd. En hier is 't, waar onze meeningen afwijken, want innig zijn we overtuigd dat álle politie-maatregelen op dit gebied, zooals op álle gebieden, noodzakelijk misbruiken met zich brengen; meer nog: dat het nemen van dergelijke maatregelen op zich

[p. 155]

zelf een schreeuwend misbruik is: daar kleeft de vloek aan, die ligt op alle daden van dwingend Gezag!

Men wil de ‘bars’ bestrijden als een oorzaak van lichamelijk- en zedelijk bederf. 't Is een feit, een treurig en ál te klaar bewezen feit, dat de venerische ziekten, voortvloeiend uit de prostitutie, nevens de tering en bòven de tering, een echte maatschappelijke kwaal uitmaken. De vraag is maar wàt er tegen te doen valt, en of zij gebaat wordt door gewelddadig ingrijpen van boven af. Wanneer men ‘verdachte’ huizen sluit en de vrouwen werpt in de ‘reglementeerde prostitutie’, dan verkrijgt men een gedeeltelijk toezicht over één factor van besmetting, over de vrouwelijke, maar de andere factor, de mannelijke, blijft aan alle toezicht onttrokken, - daargelaten dat men nooit of te nimmer - ook al deinst men niet terug voor het willekeurigst optreden - álle vrouwen aan de ‘geheime’ prostitutie onttrekken kan.

Het reglementeeren der prostitutie heeft met zedelijkheid niets te maken, want gereglementeerde prostitutie is, zoo mogelijk, nog viezer dan de andere. Zedelijk bederf word dus niet verhinderd door reglementatie. De lichamelijke besmetting wordt door reglementatie wellicht zeldzamer gemaakt maar niet opgeheven, en daarbij: nooit kan de reglementatie voldoende veralgemeend worden om een werkelijke dam te zijn tegen de voortwoekerende venerische ziekten. Reglementatie maakt de prostitutie niet zedelijker en maakt ze niet eens onschadelijk; zij is niets dan een maatregel waardoor vrouwen, árme vrouwen, feitelijk buiten de wet en buiten de maatschappij worden gesteld, zonder eenig middel tot mogelijke opstanding, alleen om de oude en jonge heeren (hunne klanten) zooveel doenbaar te vrijwaren tegen de risicos hunner uitspattingen.

[p. 156]

Is het niet kenmerkend voor de mentaliteit der heeren die het leven in een keurslijf van wetten trachten te wringen, dat al hun maatregelen voor 't ‘nut van 't algemeen’, steeds ten dienste staan der maatschappelijk-bevoordeeligden en immer zwaarder doen drukken de last waaronder de parias zwoegen? Als iemand te lijden heeft van de prostitutie, dan zijn het wel de vrouwen, die er moreel en lichamelijk door ten onder gaan, om meestal een ellendig einde te vinden op een of ander gasthuis-bed. Is het niet bezonder treffend, dat men tot nog toe niets gevonden heeft om de ontucht te bestrijden dan een verscherping van het leed dier ongelukkige ‘gevallen’ meisjes, ten voordeele dergenen door- en voor wie ze ten ‘val’ zijn gebracht?

Het is een heilloos werk de prostitutie te bekampen in haar uitingen, in haar gevolgen. Alles zal onbegonnen werk blijven zoolang men ze niet aantast in haar oorzaken. En dít kan het Gezag níet, want het Gezag en de Prostitutie vinden beide hun fondamenten in denzelfden bodem: in vooroordeelen en in de economische overheersching van den eenen mensch over den anderen!

In onze plutocratische samenleving is alles koopbaar, tot zelfs het menschelijk lijf en geweten. Dít is de eerste en grootste oorzaak der prostitutie: dat sommige vrouwen niets waardevols op de markt te brengen hebben dan... hun vrouw-zijn, en dat mannen beschikken over de middelen om dit te koopen en, soms ook, tot den verkoop te dwingen.

Een tweede oorzaak der prostitutie is de heerschende valsche zedelijkheid, de huichelachtige sexueele moraal. Het ‘dierlijke in den mensch’ blijft, zelfs in de oogen van atheïsten, als iets duivelachtig, iets dat onderdrukt moet worden en waarover men zedig dient te zwijgen; het geslacht, waarin het leven zich 't volledigst uitspreekt, wordt

[p. 157]

beschouwd als uit den booze. Juist dààr schuilt de bron van veel moreel bederf. In plaats van zuiver en zonder omwegen te spreken over 't geslacht en zijn foncties, zooals men spreekt over ieder ander lichaamsdeel, leert men het kind over zijn eigen schoone naaktheid blozen en kleuren zelfs bij den naam waarmede men die naaktheid noemt. Men schept alzoo rond het geslacht en het geslachtsleven een atmosfeer van zondige geheimzinnigheid, waarin perverse nieuwsgierigheid welig zal gedijen. Alle zuiverheid gaat te loor; men kan geen naaktheid meer aanschouwen, de reëele noch de uitgebeelde naaktheid, zonder de zonde te zien spoken. Het Geslachtelijke treedt als een obcessie in het leven, vergiftigt ten eeuwigen dagen het gemoed. Het Geslacht wordt het voorwerp der ziekelijke nieuwsgierigheid, met al de aantrekking van 't verbodene, van de zonde. En die nieuwsgierigheid vindt op haar baan geen tactvolle opvoeders, maar vermeidt zich in obscene fluister-gesprekken en vieze practijken gepleegd in gore college-hoekjes om later uit te vieren in... bordeelen.

Níet de bordeelen scheppen de ontucht, maar de ontucht schept de bordeelen. En de ontucht, op haar beurt, wordt geschapen door onze valsche, schijnheilige zedelijkheid en door de economische wanverhoudingen. Wien 't bestrijden der bordeelen waarlijk ernst is hoeft zich dus te wenden tegen de ontucht; níet tegen heur dienaressen en deerniswekkende slachtoffers, de ‘gevallen’ vrouwen, maar tegen heur oorzaken. Zij dienen te arbeiden aan een rationeelere sexueele moraal, en af te breken die paramiede van onrecht: onze plutocratische samenleving.

Segher Rabauw.