Ontwaking. Nieuwe reeks. Jaargang 5

Maandschrift voor sociologie, kunst en wetenschap

[p. 153]

Boeken en Tijdschriften

In een ‘Open brief aan Z. Exc. Dr. A. Kuiper, Minister van binnenlandsche Zaken’⁽¹⁾ roept Marnix de aandacht op het vraagstuk der krankzinnigen-verpleging, dat dringend een oplossing vereischt. Hij wijst op de talrijke misbruiken en misstanden, voortspruitend én uit wederrechtelijke opsluiting én uit de behandeling van lijders door een personeel dat al te dikwijls voor zijn taak niet is berekend. Die brochure heeft haar nut. Zij legt een wonde bloot die steeds dieper in 't maatschappelijk organisme ínvreet; een wonde die niet genezen zal door wat lapzalf, maar die een dóórtastende operatie vereischt. Waarin de misstanden en misbruiken bestaan kunnen we hier buiten bespreking laten, vermits Mr. Spin, in deeszelfde nummer, een studie begint over ‘Onze Krankzinnigen’, waarin dit alles uitvoerig zal behandeld worden.

Marnix zegt o.a., aan 't slot van zijn brief: ‘Zie Exc.’ ik heb U dit geschreven, het ligt nu voor uw verantwoordelijkheid.’ - Dat zijn Exc. daar erg verlegen zal bijzitten, kunnen we ons moeilijk inbeelden. Verantwoordelijkheid bezwaart niet licht een ministergemoed en Marnix zal er wel áán zijn voor de moeite. - Maar misschien is 't openbaar geweten méér vatbaar: men kon ook dít wel eens wijzen op zijn zware verantwoordelijkheid.

(1) Open Brief aan Z. Exc. Dr. A Kuyper Minister van Binnenlandsche Zaken uitgaaf van Wierda te Leiden - Prijs 25 cent.

[p. 154]

Jeanne Reyneke van Stuwe opende op zeer eervolle wijze, met ‘Comedie-Spel’,⁽¹⁾ een reeks ‘Hollandsche Novellen’, die, onder redactie van H.M. d'Angremond, wordt uitgegeven, in veertiendaagsche afleveringen, door J. Lokker te Voorburg (den Haag).

Op de lijst der medewerkers staan namen van schrijvers als Is. Querido, J. de Meester, Henri Borel e.a., die een ernstigen borg leveren voor de literaire degelijkheid der onderneming. - Tegelijk met ‘Flandria's Novellen-Bibliotheek’ zouden deze ‘Hollandsche Novellen’ kunnen bijdragen om het beste uit de werken onzer nederlandsche novellisten in ruimeren kring bekend te maken. Elke ernstige poging in die richting dient geprezen en vooral gesteund te worden, zoodat we deze uitgaaf geern aanbevelen.

Christiaan Cornelissen is wel de voornaamste hollandsche woordvoerder der socialistische strooming, die zich overal steeds scherper gaat afteekenen en die heur eigen plaats wil innemen tusschen de sociaal-democratie rechts, en 't eigenlijke anarchisme links. De revolutionaire kommunisten (die naam duidt zeer goed de groepeering aan: revolutionairen door de middelen, kommunisten door het doel) verwachten álles van het georganiseerde prolitariaat, in zijn optreden als klasse tot ómkeering economische machtsverhoudingen. De toestanden dienenvóóral veranderd en hiertoe wordt het zwaartepunt gelegd in de vakorganisatie, die zij aanzien als 't aangeduide wapen in den strijd tegen 't patronaat; en die, in de toekomst, de leiding zal hebben

(1) Comedie-Spel 1^ste afl. der Hollandsche novellen. - Uitgaaf van J. Lokker, den Haag Abonnement per jaar fl. 5,20 - Prijs per aflevering 30 cent

[p. 155]

te nemen van de productie. Volgens de revolutionaire kommunisten kan de ontvoogdingstrijd van 't proletariaat maar voltrokken worden door het internationaal optreden van de arbeiders in massa, en de persoonlijke actie moet immer aan de massale actie ondergeschikt blijven.

Wie nu nader wil kennis maken met de beginselen van het Revolutionaire Kommunisme en met zijn houding tegenover 't kapitalisme, den godsdienst, 't militarisme, de vakbeweging, de anarchie, het parlementarisme, - die zal een goeden gids daarvoor vinden in 't vlot en duidelijk gesteld ‘Revolutionair Kommunistisch Manifest’⁽¹⁾ door Christiaan Cornelissen. Schrijver noemt zijn brochure een ‘Ontwerp voor een overeenkomst en voor het samengaan van revolutionaire socialisten en kommunistische anarchisten’ (in tegenstelling met individueele anarchisten). Maar zóódanig wordt, in dit ontwerp, 't anarchisme achter 't kommunisme verdrongen, dat er van maar weinig meer te bemerken is.

S.R.

(1) Revolutionair Kommunistisch Manifest. - Tweede druk van ‘Het Revolutionair Kommunisme, zijn beginselen en zijn taktiek’ door Christiaan Cornelissen. - Uitgave van L. De Boer te Amsterdam - Prijs: 10 cent.