Ontwaking. Nieuwe reeks. Jaargang 4

[p. 230]

Rond eene Ukase

Naar aanleiding van de geboorte van eenen Russischen erfprins en de bij deze gelegenheid uitgevaardigde keizerlijke ukase, waarbij sommige straffen afgeschaft of verzacht werden, is het niet ongepast hier in korte woorden te herinneren aan het Russische strafwetboek.

Eene eerste inzage doet al spoedig den geestestoestand van de opstellers kennen, ook van de luidjes, die hunne bescherming in dit strafwetboek zoeken.

Het meerendeel der bepalingen is gewijd aan de misdrijven tegen Kerk en Staat, die, het is gekend, in Rusland slechts éen zijn. Aan aanslagen tegen private personen en hun eigendom is een gering getal bladzijden besteed.

Hier volgen sommige paragrafen.

Paragraaf 176: ‘Eenieder die het waagt met voorbedachten rade en openbaarlijk in eene kerk zich plichtig te maken aan lasteringen tegenover de Heilige Drievuldigheid, God den Almachtigen Vader, de Moeder Gods, de eeuwige Maagd Maria, het Heilig Kruis van onzen Heer Jesus Christus onzen Redder, de geestelijke krachten uit den Hemel, de Heiligen uit het Paradijs en hunne Beeltenissen, zal van zijne burgerlijke rechten beroofd worden en voor zijn leven verbannen, na eene gevangenisstraf ondergaan te hebben van een termijn van niet min dan twaalf en niet meer dan vijftien

[p. 231]

jaren. Indien de zonde niet in eene kerk bedreven werd, maar in eene openbare plaats of eenvoudiglijk in het bijzijn van andere personen, welk ook hun aantal weze, zoo zal de schuldige beroofd worden van alle zijne burgerlijke rechten, verbannen voor zijn leven en beboet met gevang voor een termijn van niet min dan zes en niet meer dan acht jaren.’

Paragraaf 177: ‘Als het misdrijf omschreven in het voorgaande paragraaf, niet bedreven werd in een openbaar beluik, noch in tegenwoordigheid van vele personen, maar niettemin in bijzijn van getuigen, met het inzicht hen in hun geloof te doen wankelen, zoo zal de plichtige beroofd worden van zijne burgerlijke rechten en verbannen naar het meest verwijderde deel van Siberië.’

Paragraaf 178: ‘Eenieder die het zal gewaagd hebben, met voorbedachten rade, in eene openbare plaats, in tegenwoordigheid van vele of weinige personen, een oordeel uit te spreken over het kristelijk Geloof of de orthodoxe Kerk, en de heilige schriftuur of de heilige sakramenten in twijfel te trekken, zal van al zijne burgerlijke rechten beroofd worden en verbannen voor zijn leven, met niet minder dan zes of niet meer dan acht jaren gevangenisstraf. Indien het misdrijf niet bedreven werd in eene openbare plaats, noch in het bijzijn van vergaderde personen, maar nochthans in tegenwoordigheid van getuigen en met het inzicht hen in hun geloof te doen wankelen en hen van hunne godsdienstige plichten af te wenden, zoo zal de schuldige beroofd worden van zijne burgerlijke rechten en voor zijn leven verbannen naar het meest verwijderde deel van Siberië.’

Paragraaf 179: ‘Al degeen die aanwezig waren bij het plegen der misdaden voorzien onder 176 en 178,

[p. 232]

of die slechts van het plegen dezer misdaden onderricht werden, zijn gehouden er de overheden van in te lichten, op straf van vier tot acht maanden gevang, al naar de belangrijkheid van het geval.’

Krachtens paragraaf 181, worden van hunne burgerlijke rechten beroofd en naar Siberië verbannen, zij die de hooger aangeduide misdrijven niet met het woord, maar met de pen hebben bedreven. Hetzelfde lot wacht hen die druksels of manuscripten van den zelfden inhoud hebben verspreid, of die getracht hebben een orthodoxen kristen tot het joodsche of hetzij welk ander geloof te bekeeren.

Paragraaf 188 is daarentegen, in vergelijking met de vorige bepalingen, buitengewoon zacht. Oordeel liever ‘Eenieder die de orthodoxe kerk verlaat om zich aan te sluiten bij eene kristelijke religie van eene andere benaming, zal overgeleverd worden aan de kerkelijke overheden om berispt en aangespoord te worden; de voogdij over zijne minderjarige kinderen zal hem onttrokken worden en toevertrouwd aan den staat, terwijl zijne goederen zullen beheerd worden door eenen curator, tot volkomen afzwering zijner dolingen.’

Aanslagen tegen den persoon van den Czaar worden met den dood gestraft. Die slechts een dergelijk inzicht heeft, maar het niet ten uitvoer brengt, wordt eveneens van het leven beroofd.

Worden bij de rij dezer misdadigers ingelijfd, zij die aan dergelijke aanslagen hebben medegeholpen, of die er van onderricht waren, of die personen met zulk inzicht of misdrijf beladen, zouden hebben te schuil aangeboden, enz.

[p. 233]

Berooving van burgerlijke rechten gepaard met eeuwige ballingschap en gevang, wordt toebedeeld aan hen, die zich zouden bedienen van smadelijke woorden opzichtens den Czaar of zijn conterfeitsel.

Aanzetting tot oproer met het woord of de pen wordt met dezelfde maat gemeten.

De vrijheid van drukpers en van vereeniging wordt eveneens met drakonische straffen beteugeld.

Wij sluiten hier onze aanhalingen, die wij als het pas geeft, zullen voortzetten.

Vergelijk nu dit alles met de kastijdingen door den Czaar afgeschaft ter gelegenheid van de geboorte van zijnen opvolger en gij zult u een gedacht kunnen vormen van zijne goedjonstigheid.

Blijft nu de vraag, of de straffen die op het papier verdwenen zijn, niet in feite zullen blijven bestaan! Dat zal wel zoo zijn!

Frans Vermeulen.