Ontwaking. Nieuwe reeks. Jaargang 3

Maandschrift voor sociologie, kunst en wetenschap

[p. 126]

Sprokkelingen.

De politiek beduimelt alles waar ze met heur vieze vingeren aanraakt. - Ten bewijze de l.l. staking in Holland.

Het zou evenwel glad verkeerd zijn weeral te gaan doven op dezen of genen menheer die aan politiek doet. 't Is, immers, de hem persoonlijk eigen fout niet, als de politieker alles aan de politieke belangen ondergeschikt maakt? Omdat hij politieker is, en ómdat hij het is alléen, zal een mensch die aan politiek doet noodlottig zijn voor elke beweging die niet-politiek is; dit afgezien van de persoonlijk eigenzijnde gebreken en hoedanigheden.

In Holland is de leering, besloten in de afgeloopen beweging, hieromtrent bepaald beslissend. - Niemand zal loochenen dat er menschen waren met zuiver bedoeling onder de politiekers die aan de beweging deel namen. Dit neemt niet weg dat hún deelname eigenlijk meer kwaad dan goed heeft gesticht, net zoo - al zij het in minder mate-als die van den sociaal-democratischen voorman Mr. Pieter Jelles Troelstra, wiens verraderlijke doenwijze door Reen zoo duidelijk wierd in het licht gesteld.

Dat Troelstra slecht heeft gedaan is zeker; dat Troelstra geschipperd en zelfs gelogen heeft is ook zeker; dat Troelstra gedurigaan hier wit riep en daar zwart

[p. 127]

ging schreeuwen is weeral zeker; dat Troelstra door dit alles heeft getoond moreel niet zeer zwaar onderlegd te zijn, zal ook wel waarheid moeten heeten. - Maar, zou ik hier willen vragen, kon hij - die met lijf en geest zit verstrikt, in het kluwen der politieke listen en lagen - kón hij wel recht door zee stevenen? En wie zou, in zijn plaats gesteld, het ooit vermogen te vergeten dat hij ‘partijman’ is en...lid van een wetgevend lichaam?

Och, neen! 't is niet zoozeer de persoonlijke schuld van de menschen die aan politiek doen. - Van Eeden zegde terecht dat het geval-Troelstra maar voor den zielkundige veel belang had - De oerschuld is aan de politiek zelf!

De Internationale sociaal-democratie bewijst, overigens, dat de politiek zoowat overal hetzelfde uitwerksel heeft.

De machtige duitsche partíj - de moeder-partij, om zoo te zeggen - vond alles bijeen wel 5000 mark voor de Hollandsche slachtoffers. Die koninklijke gift van vijf duizend mark, komt van een partij die ruim twee milioen stemmers bijeenbrengt, bedraagt dus wel een derde van een duit per stem! En te Antwerpen, b.v., zou het voorwaar geen last lijden om de stuivers te tellen die in onze voorbeeldige ‘Werklieden Partij’ wierden bijeengegaard, ten voordeele der staking.

Maar zie: hier zoowel als in Duitschland staan kiezingen vòor de deur. Waarom moesten dan ook die beroerde stakers beginnen als zooveel andere, gewichtiger dingen op handen waren? de zetelshengelarij waaraan de duiten zooveel beter te pas zijn!

[p. 128]

Een revolutionaire partij, die aan politiek doet als agitatie-middel,⁽¹⁾ ontsnapt natuurlijk niet aan het euvel dat met de politiek is vereenzelvigd. Mochten w'er aan hebben getwijfeld, de stakingsdagen hadden ons het gauw aan het verstand gebracht...

De Antwerpsche afdeeling van de ‘Revolutionair-Socialistische Partij’ zou een meeting beleggen om hier een solidariteitsbeweging te bewerken. Die werking - die we door vlugschriften alreeds hadden aangevat - wilden we uit alle krachten steunen en zóo kwam het dat bedoelde meeting wierd aanbevolen door de vlugschriftjes van Ontwaking.

Spijt komt dikwijls te laat. Zoo ook hier.. Goeddunkend als we waren, wierden we in de luren gedraaid door politiekers wier fierglorend etiquette en jeugdig ouderdom om hadden misleden.

Bedoelde meeting - iets wat we eigenlijk moesten voorzien - bood alras het gekend schouwspel van kiesdravers die het besmeurde linnen van den tegenstrever togen... De staking in Holland was maar een voorwendsel en nauwelijks wierd ervan gerept!

Klinkende leuzen, mooie benamings: al wiewa, als aas om goedgeloovigen te vangen! Waar en hoe zij zich voordoet, de grond der politiek is en blijft in alle omstandigheden: boerenbedrog, onder steeds wisselenden vorm...

S.R.

(1) Hierover nader in een volgend nummer.