Ons Erfdeel. Jaargang 52
(2009)– [tijdschrift] Ons Erfdeel–
Auteursrechtelijk beschermdOns Erfdeel. Jaargang 52. Stichting Ons Erfdeel, Raamsdonksveer 2009
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar DBNL
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Ons Erfdeel. Jaargang 52 uit 2009.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel 1: 95, deel 4: 77, 87.
Door het gehele werk heen zijn koppen tussen vierkante haken toegevoegd.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel 1: 96, 113, deel 2: 80, 97, deel 3: 80, 97, deel 4: 96, 113) en pagina's met advertenties (deel 1: 195, 196, 197, 198, 199, 200, deel 2: 195, 196, 197, 198, 199, 200, deel 3: 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, deel 4: 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 1, voorplat]
1 Ons Erfdeel
VLAAMS-NEDERLANDS CULTUREEL TIJDSCHRIFT
FEBRUARI 2009
Verschijnt viermaal per jaar
februari / mei / augustus / november
52ste jaargang
[Deel 1, binnenkant voorplat]
ISSN 0030-2651
Vormgeving: Koen Bruyñeel, B-Kortrijk.
Druk en zetwerk: Drukkerij Dejonghe, B-Ieper.
Illustratie voorzijde: Carll Cneut, Illustratie uit Het ongelofelijke liefdesverhaal van Heer Morf, 2002, Foto copyright De Eenhoorn.
Illustratie achterzijde: David Claerbout, Vietnam 1967, bij Duc Pho, 2001, video-installatie, kleur, duur: 3 1/2 min, courtesy David Claerbout & Galerie Micheline Szwajcer.
[Deel 1, pagina 1]
1 Ons Erfdeel
VLAAMS-NEDERLANDS CULTUREEL TIJDSCHRIFT
FEBRUARI 2009
Redactie
Kernredactie
| Luc Devoldere, hoofdredacteur |
| Dirk Van Assche en Frits Niessen, adjunct-hoofdredacteuren |
| Bart Van der Straeten, redactiesecretaris-eindredacteur |
Redactieleden
Saskia Bak, Anton Korteweg, Filip Matthijs, Lut Missinne, Annette Portegies, Reinier Salverda, René van Stipriaan, Jo Tollebeek, Hans Vanacker
Redactieadressen
België
Murissonstraat 260, B-8930 Rekkem
Tel. (056) 41 12 01, Fax (056) 41 47 07
e-mail onserfdeel@onserfdeel.be
www.onserfdeel.be
Nederland
Rijvoortshoef 265, NL-4941 VJ Raamsdonksveer
Tel. (0162) 51 34 25
www.onserfdeel.nl
onserfdeel.blogspot.com
[Deel 1, pagina 2]
INHOUD
| 4 | DE STILTE NA DE MUZIEK |
| Kees Fens en ‘Merlyn’ | |
| H.U. Jessurun d'Oliveira | |
| 12 | DAVID CLAERBOUT |
| Spel van licht en tijd | |
| Lieven Van den Abeele | |
| 22 | OP WEG NAAR DE MIDDELMATIGHEID? |
| Over de onderzoekscultuur in de geesteswetenschappen | |
| Jacques Van Keymeulen | |
| 36 | EEN NIEUWE OOGST |
| De Vlaamse strip anno 2009 | |
| Louis van Dievel | |
| 44 | CULTUUR IS COLLECTIEVE HERINNERING |
| H.W. von der Dunk | |
| 54 | DE GEBEURTENISSEN ZIJN DE POEZIE |
| Het proza van Jan Van Loy | |
| Mark Cloostermans | |
| 62 | TON KOOPMAN EN DE AUTHENTIEKE UITVOERINGSPRAKTIJK IN NEDERLAND |
| Ernst Vermeulen | |
| 70 | VAN DE BRAKKE GROND TOT DEBUREN |
| De lange weg van Amsterdam tot Brussel | |
| Eline Van Assche | |
| 78 | DE SLEUTEL |
| Hendrik van Veldeke, ‘Lied XXIII’ | |
| Paul Claes | |
| 82 | RECHTS VOOR DE RAAP OF DRINGEN IN HET CENTRUM? |
| Liberalisme op zoek naar een nieuwe lijn | |
| Carl Devos & Nicolas Bouteca | |
| 96-112 | |
| 114 | ELK HEDEN IS CHAOS |
| Het onderwijs in recente romans van Anker, Noordervliet en Siebelink | |
| Sander Bax | |
| 122 | BOEKEN DIE NOOIT UIT ZIJN |
| De commedia dell'arte van Carll Cneut | |
| Annemie Leysen | |
| 130 | PASSIONELE KUNST |
| De Tilburgse School | |
| Erik Slagter | |
| KUNSTEN | |
| 138 | VAN GEKLAD TOT GESCHIEDENIS |
| 60 jaar CoBrA in Schiedam, Amstelveen en Brussel | |
| Bart Van der Straeten | |
| 141 | HET LEVENDIGE GRAUW VAN TJEBBE BEEKMAN |
| Mischa Andriessen | |
| 143 | DE TIJD ALS VRIEND |
| Basale beelden van Johan Parmentier | |
| Eric Bracke | |
| 145 | EEN ODE IN HET IJLE |
| Monografie over Karel Dierickx | |
| Lars Kwakkenbos | |
| 147 | ALTIJD WEER EEN NIEUWE DROOM |
| De Veenfabriek van Paul Koek | |
| Jos Nijhof | |
| 149 | THEATERTEKSTEN VAN ARNE SIERENS |
| Fred Six | |
| 151 | JAAP VAN ZWEDEN, DE NEDERLANDSE CHEF-DIRIGENT VAN DE FILHARMONIE |
| Véronique Rubens | |
| 153 | DE VERLOREN SCHADUW VAN JEF NEVE |
| Didier Wijnants | |
| 155 | DE VLAAMSE PUBLIEKSFILM VAN ‘LOS’ TOT ‘LOFT’ |
| Erik Martens | |
[Deel 1, pagina 3]
| 158 | IMPRESSIES VAN STRAATRUMOER |
| De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 200 essays | |
| Bart Vervaeck | |
| 162 | HET ONVINDBARE HUISVESTEN |
| Nieuwe roman van Erwin Mortier | |
| G.F.H. Raat | |
| 164 | DE LEUGEN ALS SPEL |
| Brieven van Hugo Claus aan Simon Vinkenoog en Roger Raveel | |
| Cyrille Offermans | |
| 166 | DOCHTER VAN DE MIGRATIE |
| Rachida Lamrabet | |
| Tom Van Imschoot | |
| 169 | INTIEM DAGBOEK VAN EEN EIGENTIJDSE VROUW |
| Nieuw proza van Stefan Hertmans | |
| Anne Marie Musschoot | |
| 170 | DE DEMONEN VAN ARNON GRUNBERG |
| Over de herhalingsdwang in ‘Onze oom’ | |
| Frank Hellemans | |
| 172 | REISLUST EN OMZIEN |
| Een keuze uit Vroomkonings dichtwerk | |
| Michiel van Kempen | |
| 174 | VAUT LE VOYAGE EEN PARCOURS VAN BELGISCHE HERINNERINGEN |
| Jan Bank | |
| 177 | TUSSEN VRIJHEID EN GEBONDENHEID |
| Willem Otterspeer portretteert de Leidse universiteit | |
| Ruben Mantels | |
| 179 | ‘VROEGER WAREN WIJ VEEL JONGER’ |
| Herinneringen van Gaston Durnez | |
| Cas Goossens | |
| 182 | IDENTITEIT EN DE NEDERLANDSE GESCHIEDENIS |
| Pieter Huistra | |
| 185 | DE EUROPESE UNIE VOOR BEGINNERS |
| Marc Peeperkorn | |
| 186 | ZONDER ZIEL GEEN POLITIEK |
| Politieke ideologieen in Vlaanderen | |
| Willem Breedveld | |
| 188 | FEILBARE ANALYSES |
| De ‘opstand der burgers’ volgens Hendrik Jan Schoo | |
| Ger Groot | |
| 190 | NEDERLANDSE POLITIEK IN TIJDEN VAN VERWARRING |
| Patrick Stouthuysen | |
| 192 | WOORDVOERDER OF CULTUURBEMIDDELAAR? |
| Het onderwijs Nederlands in Franstalig Belgie | |
| Hans Vanacker | |
| 195 | STEUN AAN ONS ERFDEEL VZW |
| 196 | STRUCTURELE MECENASSEN |
[Deel 1, binnenkant achterplat]
Ons Erfdeel vzw
De Vlaams-Nederlandse vereniging Ons Erfdeel vzw wil de culturele samenwerking tussen de Nederlandssprekenden bevorderen en de cultuur van Nederland en Vlaanderen in het buitenland bekendmaken.
Het tijdschrift Ons Erfdeel werd opgericht door Jozef Deleu, hoofdredacteur van 1957 tot 2002. Naast Ons Erfdeel publiceert de vereniging ook: Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas, revue trimestrielle; The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands, a yearbook; De Franse Nederlanden/Les Pays-Bas Français, tweetalig jaarboek; en een reeks boeken in diverse talen over aspecten van de cultuur van de Lage Landen.
Maatschappelijke zetel:
Murissonstraat 260
8930 Rekkem
Tel.: +32 (0)56 41 12 01
Fax: +32 (0)56 41 47 07
E-mail: luc.devoldere@onserfdeel.be
BTW BE 0410.723.635
Raad van Bestuur
Herman Balthazar, voorzitter
Luc Devoldere, afgevaardigd-bestuurder
Greetje van den Bergh / Marcel Cockaerts / Jan Desmyter / Bert De Graeve / Mark Leysen / Cecile Maeyaert-Cambien / Frits van Oostrom / Adriaan van der Staay / Ludo Verhoeven Philip Houben, erevoorzitter
Administratie
Bernard Viaene, hoofd administratie
Secretaris: Adinda Houttekier
E-mail: adm@onserfdeel.be
Abonnement
België: €59,00
Nederland: €61,00
Andere landen: €71,00
| - | Los nummer
België: €15,00 Nederland: €16,00 Andere landen: €18,00 |
| - | Steunabonnement
België: €85,00 Nederland: €85,00 Andere landen: €85,00 |
| - | Een gecombineerd abonnement op Ons Erfdeel en Septentrion kost
België: €94,00 Nederland: €98,00 Andere landen: €110,00 |
Het abonnement loopt van 1 januari tot 31 december. Het wordt automatisch verlengd tenzij het vóór 15 december wordt opgezegd.
Rekeningen
België
Bank van De Post 000-0907100-53
IBAN: BE53 0000 9071 0053
BIC: BPOTBEB1
KBC Bank 467-4120521-48
IBAN: BE11 4674 1205 2148
BIC: KREDBEBB
Fortis Bank 285-0255268-90
IBAN: BE34 2850 2552 6890
BIC: GEBABEBB
ING 385-0520696-63
IBAN: BE40 3850 5206 9663
BIC: BBRUBEBB
Dexia 068-2085060-72
IBAN: BE38 0682 0850 6072
BIC: GKCCBEBB
van Ons Erfdeel vzw
Murissonstraat 260
B-8930 Rekkem
Nederland
Postbank 1084198
IBAN: NL97 PSTB 0001 0841 98
BIC: PSTBNL21
Rabobank 143097180
IBAN: NL48 RABO 0143 0971 80
BIC: RABONL2U
van Stichting Ons Erfdeel
Rijvoortshoef 265
NL-4941 VJ
Raamsdonksveer
[Deel 1, achterplat]
www.onserfdeel.be - www.onserfdeel.nl - onserfdeel.blogspot.com
[Deel 2, voorplat]
2 Ons Erfdeel
VLAAMS-NEDERLANDS CULTUREEL TIJDSCHRIFT
MEI 2009
Verschijnt viermaal per jaar
februari / mei / augustus / november
52ste jaargang
[Deel 2, binnenkant voorplat]
ISSN 0030-2651
Vormgeving: Koen Bruyñeel, B-Kortrijk.
Druk en zetwerk: Drukkerij Dejonghe, B-Ieper.
Foto voorzijde: UNStudio, Erasmusbrug, Rotterdam, 1990-1996, Foto Christian Richters.
Foto achterzijde: Eric De Volder en Toneelgroep Ceremonia, Achiel De Baere, editie 2009 (oorspronkelijk in 1988), Foto Tania Desmet.
[Deel 2, pagina 1]
2 Ons Erfdeel
VLAAMS-NEDERLANDS CULTUREEL TIJDSCHRIFT
MEI 2009
Redactie
Kernredactie
| Luc Devoldere, hoofdredacteur |
| Dirk Van Assche en Flits Niessen, adjunct-hoofdredacteuren |
| Bart Von der Straeten, redactiesecretaris-eindredacteur |
Redactieleden
Saskia Bak, Anton Korteweg, Filip Matthijs, Lut Missinne, Annette Portegies, Reinier Salverda, René van Stipriaan, Jo Tollebeek, Hans Vanacker
Redactieadressen
België
Murissonstraat 260, B-8930 Rekkem
Tel. (056) 41 12 01, Fax (056) 41 47 07
e-mail onserfdeel@onserfdeel.be
www.onserfdeel.be
Nederland
Rijvoortshoef 265, NL-4941 VJ Raamsdonksveer
Tel. (0162) 51 34 25
www.onserfdeel.nl
onserfdeel.blogspot.com
[Deel 2, pagina 2]
INHOUD
| 4 | HET GRENZELOZE TERRITORIALITEITSBEGINSEL |
| Jan Clement | |
| 12 | GODSDIENSTVRIJHEID, BLOTE BORSTEN EN DE FIETS |
| Een Vlaming doet de Nederlandse inburgeringsproef | |
| Steven De Foer | |
| 20 | IN IJLTEMPO VAN LINKS NAAR RECHTS? |
| Koerswendingen in de Nederlandse politiek | |
| Cyrille Offermans | |
| 30 | VOORTDUREND OMRINGD DOOR TAAL |
| Proza van Joris Note | |
| Elke Brems | |
| 38 | ARCHITECTUUR TUSSEN KUNST EN LUCHTHAVEN |
| UNStudio | |
| Dieter De Clercq | |
| 46 | DE TOEKOMST VAN DE TAALZORG |
| Ruud Hendrickx | |
| 52 | UIT DE KLEM VAN HET VERLEDEN |
| Het literaire erfgoed in Vlaanderen en de rol van het Letterenhuis | |
| Kevin Absillis & Lies Galle | |
| 67 | DE SLEUTEL |
| Bernard ter Haar, ‘'t Gordijn der heemlen wordt geheven’ | |
| Paul Claes | |
| 70 | BEZWEREND RITUEEL |
| Het theater van Eric De Volder | |
| Jozef De Vos | |
| 81-96 | |
| 98 | WAAR IS MARTIN REINTS? |
| Ad Zuiderent | |
| 106 | HET PRIMAAT VAN DE SOLITAIRE FIGUUR |
| Beeldend werk van Sandra Derks | |
| Tineke Reijnders | |
| 114 | QUO VADIS, BENELUX? |
| Erfstuk of Europees proefproject | |
| Guy Janssens | |
| 122 | DE SCHOONHEID VAN DE GRUWEL |
| Schilder Jan Vanriet | |
| Eric Rinckhout | |
| KUNSTEN | |
| 132 | BOZAR LXXX |
| 80 jaar Paleis voor Schone Kunsten in Brussel | |
| Sam Steverlynck | |
| 135 | NEDERLAND IN TACHTIG MEESTERWERKEN |
| Mariëtte Haveman | |
| 137 | WAT BACH EN BOSCH GEMEEN HEBBEN |
| ‘Pitiél’ van Les Ballets C. de la B. | |
| Steven Heene | |
| 139 | REBELS BINNEN DE PERKEN |
| Het cabaret van Don Quishocking | |
| Jos Nijhof | |
| 142 | VAAK ONTROEREND, SOMS OOK GOED |
| Het internationale succes van Ontroerend Goed | |
| Wouter Hillaert | |
| 144 | ‘JAZZ IS ALL INCLUSIVE’ |
| Twee Nederlandse jazzboeken | |
| Patrick Auwelaert | |
| 147 | ‘OORLOGSWINTER’ |
| Een volwassen oorlogsfilm naar het boek van Jan Terlouw | |
| Joost Broeren | |
| 149 | JONGENS AAN DE IJZER |
| Propagandafilms van de Vlaamse Beweging | |
| Tine Hens | |
[Deel 2, pagina 3]
| 152 | ‘HOTEL NEW FLANDRES’ |
| Zestig jaar Vlaamse poezie gebloemleesd | |
| Hans Groenewegen | |
| 158 | EENDEN DRONKEN VOEREN MET IN WODKA GEDOOPT BROOD |
| Een boek over Lelystad | |
| Ernst Bruinsma | |
| 160 | EUROPA EUROPA! |
| Geert Buelens over de dichters van de Grote Oorlog | |
| Piet Chielens | |
| 163 | CISKA IN WONDERLAND |
| Monika van Paemels ‘De koningin van Sheba’ | |
| Beatrix van Dam | |
| 166 | DE GESCHIEDENIS IN VERSVORM |
| Vinkenoog verzameld | |
| Gaston Franssen | |
| 167 | ‘EEN HELE IKKENCLUB’ |
| Ongewone memoires van Atte Jongstra | |
| Sven Vitse | |
| 170 | BLAUWBEKKEN IN EEN HEMELSBLAUWE STOFZUIGER |
| Poezie van Antoine de Kom | |
| Erik Lindner | |
| 172 | HET JAPANNERTJE ZORGT VOOR ZEN |
| Debuutroman van Karel Osstyn | |
| Carl De Strycker | |
| 173 | ONTSNAPPEN IN HET GAT IN DE WERELD |
| Het werk van Jef Aerts | |
| Jan Lensen | |
| 176 | PERSÉVÉRER |
| Autobiografica van Ludo Abicht | |
| Luc Devoldere | |
| 179 | ÉÉN OF TWEE NEDERLANDSE LITERATUREN? |
| Anne Marie Musschoot | |
| 180 | ‘HET PAUPERPARADIJS’ |
| Laboratorium van heropvoeding | |
| Dorien Kouijzer | |
| 182 | GEWELD VOLGENS HANS ACHTERHUIS |
| Herman De Dijn | |
| 184 | FLAIR EN FLEGMA |
| Een dubbelportret van vader en zoon Wesseling | |
| Marnix Beyen | |
| 186 | NEW YORK EN WIJ |
| Filip Matthijs | |
| 190 | ‘DE GROTE ONTMOETING’. EEN PARADE VAN VLAAMS-NEDERLANDSE INITIATIEVEN |
| De redactie | |
| 193 | IN MEMORIAM JAN W DE VRIES (1937-2008) |
| Reinier Salverda | |
| 195 | STEUN AAN ONS ERFDEEL VZW |
| 196 | STRUCTURELE MECENASSEN |
[Deel 2, binnenkant achterplat]
Ons Erfdeel vzw
De Vlaams-Nederlandse vereniging Ons Erfdeel vzw wil de culturele samenwerking tussen de Nederlandssprekenden bevorderen en de cultuur van Nederland en Vlaanderen in het buitenland bekendmaken.
Het tijdschrift Ons Erfdeel werd opgericht door Jozef Deleu, hoofdredacteur van 1957 tot 2002. Naast Ons Erfdeel publiceert de vereniging ook: Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas, revue trimestrielle; The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands, a yearbook; De Franse Nederlanden/Les Pays-Bas Français, tweetalig jaarboek: en een reeks boeken in diverse talen over aspecten van de cultuur van de Lage Landen.
Maatschappelijke zetel:
Murissonstraat 260
8930 Rekkem
Tel.: +32 (0)56 41 12 01
Fax: +32 (0)55 41 47 07
E-mail: luc.devoldere@onserfdeel.be
BTW BE 0410.723.635
Raad van Bestuur
Herman Balthazar, voorzitter
Luc Devoldere, afgevaardigd-bestuurder
Greetje van den Bergh / Marcel Cockaerts / Jan Desmyter / Bert De Graeve / Mark Leysen / Cecile Maeyaert-Cambien / Frits van Oostrom / Adriaan van der Staay / Ludo Verhoeven Philip Houben, erevoorzitter
Administratie
Bernard Viaene, hoofd administratie
Secretaris: Adinda Houttekier
E-mail: adm@onserfdeel.be
Abonnement
België: €59,00
Nederland: €61,00
Andere landen: €71,00
| - | Los nummer
België: €15,00 Nederland: €16,00 Andere landen: €18,00 |
| - | Steunabonnement
België: €85,00 Nederland: €85,00 Andere landen: €85,00 |
| - | Een gecombineerd abonnement op Ons Efdeel en Septentrion kost
België: €94,00 Nederland: €98,00 Andere landen: €110,00 |
Het abonnement loopt van 1 januari tot 31 december. Het wordt automatisch verlengd tenzij het vóór 15 december wordt opgezegd.
Rekeningen
België
Bank van De Post 000-0907100-53
IBAN: BE53 0000 9071 0053
BIC: BPOTBEB1
KBC Bank 467-4120521-48
IBAN: BE11 4674 1205 2148
BIC: KREDBEBB
Fortis Bank 285-0255268-90
IBAN: BE34 2850 2552 6890
BIC: GEBABEBB
ING 385-0520696-63
IBAN: BE40 3850 5206 9663
BIC: BBRUBEBB
Dexia 068-2085060-72
IBAN: BE38 0682 0850 6072
BIC: GKCCBEBB
van Ons Erfdeel vzw
Murissonstraat 260
B-8930 Rekkem
Nederland
Postbank 1084198
IBAN: NL97 PSTB 0001 0841 98
BIC: PSTBNL21
Rabobank 143097180
IBAN: NL48 RABO 0143 0971 80
BIC: RABONL2U
van Stichting Ons Erfdeel
Rijvoortshoef 265
NL-4941 VJ
Raamsdonksveer
[Deel 2, achterplat]
www.onserfdeel.be - www.onserfdeel.nl - onserfdeel.blogspot.com
[Deel 3, voorplat]
3 Ons Erfdeel
VLAAMS-NEDERLANDS CULTUREEL TIJDSCHRIFT
AUGUSTUS 2009
Verschijnt viermaal per jaar
februari / mei / augustus / november
52ste jaargang
[Deel 3, binnenkant voorplat]
ISSN 0030-2651
Vormgeving: Koen Bruyñeel, B-Kortrijk.
Druk en zetwerk: Drukkerij Dejonghe. B-Ieper.
Illustratie voorzijde: Caroline Strubbe, Lost Persons Area, 2009.
Illustratie achterzijde: Never good enough van Evan Holloway op de tentoonstelling Beaufort03 in Sint-Idesbald, Koksijde.
[Deel 3, pagina 1]
3 Ons Erfdeel
VLAAMS-NEDERLANDS CULTUREEL TIJDSCHRIFT
AUGUSTUS 2009
Redactie
Kernredactie
| Luc Devoldere, hoofdredacteur |
| Dirk Van Assche en Frits Niessen, adjunct-hoofdredacteuren |
| Bart Van der Straeten, redactiesecretaris-eindredacteur |
Redactieleden
Saskia Bak, Anton Korteweg, Lut Missinne, Annette Portegies, Reinier Salverda, René van Stipriaan, Jo Tollebeek, Hans Vanacker, Tomas Vanheste
Redactieadressen
België
Murissonstraat 260, B-8930 Rekkem
Tel. (056) 41 12 01, Fax (056) 41 47 07
e-mail onserfdeel@onserfdeel.be
www.onserfdeel.be
Nederland
Rijvoortshoef 265, NL-4941 VJ Raamsdonksveer
Tel. (0162) 51 34 25
www.onserfdeel.nl
blog.onserfdeel.be
[Deel 3, pagina 2]
INHOUD
| 4 | KRANTEN IN CRISIS |
| Gesprekken met Pieter Broertjes en Peter Vandermeersch | |
| Luc Devoldere & Bart Van der Straeten | |
| 22 | NAAKTE STRIJDLUST TEGEN HET ONTBREKENDE |
| Anneke Brassinga | |
| Piet Gerbrandy | |
| 30 | VOORSPOED IN DE VLAAMSE FILM |
| Publiek, prijzen, maar geen oeuvres | |
| Erik Martens | |
| 40 | HOE NEDERLANDS IS PIET MONDRI(A)AN? |
| Ludo Beheydt | |
| 52 | DE TWIJFELACHTIGE LICHTHEID VAN HET BESTAAN |
| Bij de tachtigste verjaardag van Remco Campert | |
| Cyrille Offermans | |
| 60 | MISSCHIEN BEN IK WEL TE LAATE |
| De zwanenzang van het dialect in Nederland | |
| Marc van Oostendorp | |
| 68 | ARMOEDE IN BELGIE EN NEDERLAND |
| Guy Tegenbos | |
| 77 | DE SLEUTEL |
| Jos de Haes, ‘Delphi I’ | |
| Paul Claes | |
| 81-96 | |
| 98 | ‘ZAL IK DE LAPTOP OPENKLAPPEN?’ |
| Schrijversresidenties in de Lage Landen | |
| Dirk Leyman | |
| 108 | TOM CLAASSEN EN DE GEDAANTEVERWISSELING |
| José Boyens | |
| 116 | ‘WE WOULD LIKE TO WELCOME YOU ON BOARD THIS REEDERIJ KOOIJ BOAT EXCURSION’ |
| Een rondvaart door Amsterdam | |
| Daniël Rovers | |
| 126 | VAN DE MARGE NAAR HET CENTRUM |
| De Nederlandse animatiefilm en de digitale beeldcultuur | |
| Ton Gloudemans | |
| KUNSTEN | |
| 136 | BEAUFORT03: TOT MEERDERE EER EN GLORIE VAN DE KU(N)ST |
| Dirk Van Assche | |
| 138 | VAN ZILVERSMID NAAR ALLROUND DESIGNER |
| De Vlaamse cultuurprijslaureate Nedda El-Asmar | |
| Chris Méplon | |
| 141 | BESTAAT FRIESE KUNST? |
| ‘De kleur van Friesland’ | |
| Frank van der Ploeg | |
| 143 | ‘HET TONEEL SPEELT’ HERONTDEKT HEIJERMANS |
| Jos Nijhof | |
| 146 | DE KOPERGIETERY |
| De hartslag van een Gents jeugdtheaterhuis | |
| Paul Demets | |
| 148 | DROMEN OP HET PUNT VAN EEN MES |
| Insomnio Ensemble | |
| Ernst Vermeulen | |
| 149 | DE MYTHE ONTMASKERD |
| Een frisse kijk op de Nederlandse negentiende-eeuwse architectuur | |
| Marieke van Rooy | |
| 151 | STEDELIJKE ACUPUNCTUUR |
| Landschapsarchitect Bas Smets | |
| Paul Geerts | |
| 154 | EEN ‘VLIEGENDE HOLLANDER’ OP DE BARRICADEN |
| Het oeuvre van Joris Ivens op dvd | |
| Daniël Biltereyst | |
[Deel 3, pagina 3]
| 156 | NO MORE HAPPY ENDINGS |
| De veranderende poezie van Ester Naomi Perquin | |
| Gaston Franssen | |
| 159 | EEN ECHTE SCHRIJVER |
| ‘Suikerspin’ van Erik Vlaminck | |
| Ernst Bruinsma | |
| 162 | BAITSJEBOKSENULLEHAKKE |
| Twee bloemlezingen Friese poezie | |
| Piet Gerbrandy | |
| 164 | THE MESSAGE IS THE MEANING |
| De dichter Paul Claes | |
| Carl De Strycker | |
| 166 | TIP MARUGG VERZAMELD |
| Michiel van Kempen | |
| 169 | SYLVIE MARIE EN GEERT OOMS TWEE VLAAMSE POEZIEDEBUTEN |
| Hans Groenewegen | |
| 171 | ILJA LEONARD PFEIJFFER VERZAMELD EN NIEUW |
| Dirk De Geest | |
| 173 | DE MENS ALS DONUT |
| Drie boeken van David Nolens | |
| Jan Lensen | |
| 176 | DE FUHRER VERPEST HET BOEK |
| Werk van Hans Münstermann | |
| Joseph Pearce | |
| 178 | ‘WIE WIL MOET ZELF MAAR EEN TIJDSCHRIFT OPRICHTEN’ |
| Het einde van ‘Raster’ | |
| Sven Vitse | |
| 180 | NEDERLAND EN WATER EEN EEUW VOORUITKIJKEN OP EEN EINDELOOS THEMA? |
| Pieter Leroy | |
| 182 | OPSTAND EN CONSOLIDATIE |
| De Tachtigjarige Oorlog | |
| Ludo Vandamme | |
| 185 | DE MENS ALS DOEL EN MIDDEL |
| Gie van den Berghe over vooruitgang en maakbaarheid | |
| Ludo Abicht | |
| 188 | ‘HET MOMENT VAN VEREENZAMING’ |
| Politiek testament van Leo Tindemans | |
| Rik Van Cauwelaert | |
| 190 | TIEN JAAR CULTUUR- EN JEUGDBELEID IN VLAANDEREN |
| Cas Smithuijsen | |
| 192 | HET DOCENTSCHAP NEDERLANDS AAN DE UNIVERSITY OF CALIFORNIA, BERKELEY |
| Jeroen Dewulf | |
| 194 | STEUN AAN ONS ERFDEEL VZW |
| 195 | STRUCTURELE MECENASSEN |
[Deel 3, binnenkant achterplat]
Ons Erfdeel vzw
De Vlaams-Nederlandse vereniging Ons Erfdeel vzw wil de culturele samenwerking tussen de Nederlandssprekenden bevorderen en de cultuur van Nederland en Vlaanderen in het buitenland bekendmaken.
Het tijdschrift Ons Erfdeel werd opgericht door Jozef Deleu, hoofdredacteur van 1957 tot 2002. Naast Ons Erfdeel publiceert de vereniging ook: Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas, revue trimestrielle; The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands, a yearbook; De Franse Nederlanden/Les Pays-Bas Français, tweetalig jaarboek; en een reeks boeken in diverse talen over aspecten van de cultuur van de Lage Landen.
Maatschappelijke zetel:
Murissonstraat 260
8930 Rekkem
Tel.: +32 (0)56 41 12 01
Fax: +32 (0)56 41 47 07
E-mail: luc.devoldere@onserfdeel.be
BTW BE 0410.723.635
Raad van Bestuur
Herman Balthazar, voorzitter
Luc Devoldere, afgevaardigd-bestuurder
Greetje van den Bergh / Bert De Graeve / Mark Leysen / Frits van Oostrom / Adriaan van der Staay / Ludo Verhoeven Philip Houben, erevoorzitter
Administratie
Bernard Viaene, hoofd administratie
Secretaris: Adinda Houttekier
E-mail: adm@onserfdeel.be
Abonnement
België: €59,00
Nederland: €61,00
Andere landen: €71,00
| - | Los nummer
België: €15,00 Nederland: €16,00 Andere landen: €18,00 |
| - | Steunabonnement
België: €85,00 Nederland: €85,00 Andere landen: €85,00 |
| - | Een gecombineerd abonnement op Ons Erfdeel en Septentrion kost
België: €94,00 Nederland: €98,00 Andere landen: €110,00 |
Het abonnement loopt van 1 januari tot 31 december. Het wordt automatisch verlengd tenzij het vóór 15 december wordt opgezegd.
Rekeningen
België
Bank van De Post 000-0907100-53
IBAN: BE53 0000 9071 0053
BIC: BPOTBEB1
KBC Bank 467-4120521-48
IBAN: BE11 4674 1205 2148
BIC: KREDBEBB
BNP Paribas Fortis 285-0255268-90
IBAN: BE34 2850 2552 6890
BIC: GEBABEBB
ING 385-0520696-63
IBAN: BE40 3850 5206 9663
BIC: BBRUBEBB
Dexia 068-2085060-72
IBAN: BE38 0682 0850 6072
BIC: GKCCBEBB
van Ons Erfdeel vzw
Murissonstraat 260
B-8930 Rekkem
Nederland
ING 1084198
IBAN: NL48INGB0001084198
BIC: INGBNL2A
Rabobank 143097180
IBAN: NL48 RABO 0143 0971 80
BIC: RABONL2U
van Stichting Ons Erfdeel
Rijvoortshoef 265
NL-4941 VJ
Raamsdonksveer
[Deel 3, achterplat]
www.onserfdeel.be - www.onserfdeel.nl - blog.onserfdeel.be
[Deel 4, voorplat]
nr 4 Ons Erfdeel
VLAAMS-NEDERLANDS CULTUREEL TIJDSCHRIFT
NOVEMBER 2009
Verschijnt viermaal per jaar
februari / mei / augustus / november
52ste jaargang
[Deel 4, binnenkant voorplat]
ISSN 0030-2651
Vormgeving: Koen Bruyñeel, B-Kortrijk.
Druk en zetwerk: Drukkerij Dejonghe, B-Ieper.
Illustratie voorzijde: Marijke van Warmerdam, Douche, 1995.
Illustratie achterzijde: Bagni di Petriolo (zwavelhoudende warmwaterbron aan de oever van de rivier Farma), Civitella Paganico, Italië, Foto Michiel Hendryckx.
[Deel 4, pagina 1]
4 Ons Erfdeel
VLAAMS-NEDERLANDS CULTUREEL TIJDSCHRIFT
NOVEMBER 2009
Redactie
Kernredactie
| Luc Devoldere, hoofdredacteur |
| Dirk Van Assche en Frits Niessen, adjunct-hoofdredacteuren |
| Bart Van der Straeten, redactiesecretaris-eindredacteur |
Redactieleden
Saskia Bak, Anton Korteweg, Lut Missinne, Annette Portegies, Reinier Salverda, René van Stipriaan, Jo Tollebeek, Hans Vanacker, Tomas Vanheste
Redactieadressen
België
Murissonstraat 260, B-8930 Rekkem
Tel. (056) 41 12 01, Fax (056) 41 47 07
e-mail onserfdeel@onserfdeel.be
www.onserfdeel.be
Nederland
Rijvoortshoef 265, NL-4941 VJ Raamsdonksveer
Tel. (0162) 51 34 25
www.onserfdeel.nl
blog.onserfdeel.be
[Deel 4, pagina 2]
INHOUD
| 4 | WENNEN AAN BRUSSEL |
| Een Nederlands kind in de Belgische hoofdstad | |
| Joke van Leeuwen | |
| 12 | TOCH WEER EEN ZEEF |
| De toekomst van de literaire uitgeverij | |
| Lisa Kuitert | |
| 20 | DE OPENBARE BIBLIOTHEEK IN TIJDEN |
| VAN GOOGLE | |
| Jan Braeckman | |
| 32 | SCHOONHEID VOORAL |
| Michiel Hendryckx, fotograaf en meer | |
| Johan De Vos | |
| 42 | ALTIJD EN OVER ALERT |
| Aandachtskunstenaar Peter Terrin | |
| Frank Hellemans | |
| 48 | DE LAGE LANDEN EN DE ISLAM |
| Een Europees en internationaal perspectief | |
| Nadia Fadil | |
| 56 | DE BIBELOTS VAN DE MODERNITEIT |
| Over Alfred Stevens | |
| Jo Tollebeek | |
| 66 | ONTWIKKELINGSSAMENWERKING IN BELGIË EN NEDERLAND |
| Een vergelijking | |
| Paul Hoebink | |
| 78 | BOEKEN BOUWEN |
| De indringende boekontwerpen van Irma Boom | |
| Petri Leijdekkers | |
| 88 | IK WAS ACHT EN BARONES |
| De keuze van Jozef Deleu | |
| 97-112 | |
| 114 | ‘WAT KAN DIE VROUW TEKENEN!’ |
| Het werk van Mance Post | |
| Joukje Akveld | |
| 123 | DE SLEUTEL |
| J.J. Slauerhoff, ‘Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe’ | |
| Paul Claes | |
| 126 | DE SPIEGEL STILHOUDEN |
| Marijke van Warmerdam | |
| Tineke Reijnders | |
| 134 | AMBIORIX EN ZOVEEL MEER |
| Vernieuwd Gallo-Romeins Museum in Tongeren | |
| Lauran Toorians | |
| 137 | TUSSEN TEKENING EN POËZIE |
| Het speelveld van Lucebert | |
| Erik Slagter | |
| 138 | DE MARGE VERLICHT |
| Jef Geys in Venetië | |
| Lars Kwakkenbos | |
| 141 | UTRECHT THEATERSTAD |
| De Utrechtse Spelen | |
| Jos Nijhof | |
| 144 | DE UTOPIE BLIJFT |
| ‘Aquarius’ van Karel Goeyvaerts in première | |
| Mark Delaere | |
| 146 | DE GENIALE KNULLIGHEID VAN HAUSER ORKATER |
| Jos Nijhof | |
| 149 | CINEMATEK EN HET HUIS VAN DE VLAAMSE FILM: TWEE NIEUWE FILMCENTRA IN BRUSSEL |
| Joost Broeren | |
| 151 | DE KUNST VAN HET LOSLATEN |
| Foto's, films en documentaires van Julien Vandevelde | |
| Wim De Poorter | |
[Deel 4, pagina 3]
| 154 | TUSSEN TAAL EN IDEAAL |
| Nieuwe geschiedenis van de negentiende-eeuwse Nederlandse literatuur | |
| Geert Buelens | |
| 158 | ‘EEN RANKE BRUG VAN TAAL’ |
| ‘Onbeschut’ van Jozef Deleu | |
| Carl De Strycker | |
| 160 | HEISA IN HET LITERAIRE WERELDJE |
| Naar aanleiding van Robert Vuijsjes ‘Alleen maar nette mensen’ | |
| Cyrille Offermans | |
| 162 | ONBEKOMMERD JONGENSACHTIG |
| Karel van het Reve verzameld | |
| Ger Groot | |
| 164 | DERTIG JAAR EENZAAMHEID |
| ‘Caesarion’ van Tommy Wieringa | |
| Gwennie Debergh | |
| 166 | DE BESTE OPLOSSING VOOR IEDEREEN |
| Een nieuwe roman van Jeroen Olyslaegers | |
| Jan Lensen | |
| 168 | ‘'T IS WISSELING VAN ZIJN EN NIET ZIJN’ |
| Nieuwe verhalen van Cees Nooteboom | |
| Rudi van der Paardt | |
| 170 | WAARHEID BESTAAT NIET |
| Bart Koubaa's ‘De leraar’ | |
| Joris Gerits | |
| 172 | EEN MONOMANE EXERCITIE |
| Postume roman van J.J. Voskuil | |
| G.F.H. Raat | |
| 174 | JACQUES DOHMEN EN HET HOOGTIJ IN HET NEDERLANDSE KINDERBOEK |
| Mirjam Noorduijn | |
| 176 | ONBETROKKEN |
| Anil Ramdas over Paramaribo | |
| Michiel van Kempen | |
| 177 | DE WILDE HAREN VAN ALICE NAHON |
| Annette Portegies | |
| 179 | BELGIË, BETER DAN OOIT UITGELEGD |
| Guido Fonteyn over de taalgrens | |
| Filip Rogiers | |
| 181 | SPITSBOGEN VAN DE GEEST |
| Een portret van Helene Nolthenius | |
| Anneke Reitsma | |
| 183 | ‘WAAROM IK MIJZELF GEEN BEPERKINGEN OP KAN LEGGEN’ |
| Jean-Paul Van Bendegem | |
| Jaap van Heerden | |
| 185 | HOEVEEL GLOBALISERING VERDRAGEN WIJ? |
| René Cuperus over elites | |
| Patrick Loobuyck | |
| 187 | LINKS DENKT TERUG |
| Nieuwe ideeën voor de Vlaamse socialisten | |
| Kees van Kersbergen | |
| 190 | EEN NEERLANDISTIEK DIE WAT MINDER NEDERLANDS IS? |
| Zeventiende Colloquium Neerlandicum in Utrecht | |
| De redactie | |
| 194 | STEUN AAN ONS ERFDEEL VZW |
| 195 | STRUCTURELE MECENASSEN |
[Deel 4, binnenkant achterplat]
Ons Erfdeel vzw
De Vlaams-Nederlandse vereniging Ons Erfdeel vzw wil de culturele samenwerking tussen de Nederlandssprekenden bevorderen en de cultuur van Nederland en Vlaanderen in het buitenland bekendmaken.
Het tijdschrift Ons Erfdeel werd opgericht door Jozef Deleu, hoofdredacteur van 1957 tot 2002. Naast Ons Erfdeel publiceert de vereniging ook: Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas, revue trimestrielle; The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands, a yearbook; De Franse Nederlanden/Les Pays-Bas Français, tweetalig jaarboek; en een reeks boeken in diverse talen over aspecten van de cultuur van de Lage Landen.
Maatschappelijke zetel:
Murissonstraat 260
8930 Rekkem
Tel.: +32 (0)56 41 12 01
Fax: +32 (0)56 41 47 07
E-mail: luc.devoldere@onserfdeel.be
BTW BE 0410.723.635
Raad van Bestuur
Herman Balthazar, voorzitter
Luc Devoldere, afgevaardigd-bestuurder
Greetje van den Bergh / Bert De Graeve / Mark Leysen / Frits van Oostrom / Adriaan van der Staay / Ludo Verhoeven Philip Houben, erevoorzitter
Administratie
Bernard Viaene, hoofd administratie
Secretaris: Adinda Houttekier
E-mail: adm@onserfdeel.be
Abonnement
België: €65,00
Nederland: €67,00
Andere landen: €77,00
| - | Los nummer
België: €17,00 Nederland: €18,00 Andere landen: €20,00 |
| - | Steunabonnement
België: €90,00 Nederland: €90,00 Andere landen: €90,00 |
| - | Een gecombineerd abonnement op Ons Erfdeel en Septentrion kost
België: €102,00 Nederland: €106,00 Andere landen: €120,00 |
| - | Speciaal steunabonnement 2010
België: €130,00 Nederland: €130,00 Andere landen: €130,00 |
Het abonnement loopt van 1 januari tot 31 december. Het wordt automatisch verlengd tenzij het vóór 15 december wordt opgezegd.
Rekeningen
België
Bank van De Post 000-0907100-53
IBAN: BE53 0000 9071 0053
BIC: BPOTBEB1
KBC Bank 467-4120521-48
IBAN: BE11 4674 1205 2148
BIC: KREDBEBB
BNP Paribas Fortis 285-0255268-90
IBAN: BE34 2850 2552 6890
BIC: GEBABEBB
ING 385-0520696-63
IBAN: BE40 3850 5206 9663
BIC: BBRUBEBB
Dexia 068-2085060-72
IBAN: BE38 0682 0850 6072
BIC: GKCCBEBB
van Ons Erfdeel vzw
Murissonstraat 260
B-8930 Rekkem
Nederland
ING 1084198
IBAN: NL48 INGB 0001 0841 98
BIC: INGBNL2A
Rabobank 143097180
IBAN: NL48 RABO 0143 0971 80
BIC: RABONL2U
van Stichting Ons Erfdeel
Rijvoortshoef 265
NL-4941 VJ
Raamsdonksveer
[Deel 4, achterplat]
www.onserfdeel.be - www.onserfdeel.nl - blog.onserfdeel.be