Ons Erfdeel. Jaargang 35

Neerlandistiek in Barcelona

Het gaat goed met neerlandistiek aan de Universitat de Barcelona. Met financiële hulp van de Nederlandse Taalunie is deze studierichting in status verhoogd van een vrijwillig tot een aanbevolen keuzevak binnen de studies Germaanse en Engelse filologie. Het streven van universitair docente Anne van Raemdonck - het gezicht van neerlandistiek in Barcelona - reikt echter nog verder. Zij wil aan de Universitat de Barcelona een leerstoel neerlandistiek oprichten.

De in Tienen, België, geboren Van Raemdonck onderwijst sinds zes jaar neerlandistiek aan de Universitat de Barcelona. Van de drie universiteiten die de Catalaanse hoofdstad telt is deze de enige waar Nederlandse taal en letteren worden onderwezen. In deze korte periode is het aantal cursusjaren uitgebouwd van één naar drie en is het aantal studenten dat met de Nederlandse taal en letterkunde wil kennismaken gestegen van zeven in 1986 tot bijna tachtig in 1991. Nederlands zit in Barcelona dus duidelijk in de lift. En volgens Van Raemdonck is de groei er nog niet uit.

Eén reden voor de toegenomen populariteit van het Nederlands in Barcelona is de enorme behoefte van Spanjaarden, en dan vooral Catalanen, om vreemde talen te leren. Door het jarenlange, relatieve, isolement in de tijd vóór de democratisering leeft de idee een taalachterstand te hebben. Men hoeft er dan ook maar grote Spaanse kranten met een landelijke verspreiding op na te slaan om te zien dat er hard aan wordt getrokken om die gevoelde achterstand weg te werken. In kranten als El País en La Vanguardia staat een overvloed aan advertenties die taalcursussen aanbieden. In Spanje zelf of in het buitenland. Vooral Engels is populair. Van deze hausse profiteert ook het Nederlands.

Een tweede reden waardoor de belangstelling voor neerlandistiek aantrekt, is de mogelijkheid om anno 1992 drie cursusjaren Nederlands te volgen. Dit maakt het vak beduidend aantrekkelijker dan als het slechts één cursusjaar zou omvatten, zoals vijf jaar geleden nog het geval was.

Certificaat

Op het ogenblik onderwijst Van Raemdonck Nederlandse taal en literatuur I en II en in het derde jaar Nederlandse cultuur en civilisatie. Tegen het einde van het eerste cursusjaar zijn de studenten in staat om het elementair examen van het Certificaat Nederlands van de Nederlandse Taalunie te kunnen afleggen.

In de colleges Nederlandse cultuur en civilisatie bespreekt Van Raemdonck de sociale en culturele aspecten van de Nederlandse en Vlaamse samenleving aan de hand van het werkboek Retour Brussel-Amsterdam.

Met ingang van februari 1992 concentreert ze zich in het derde cursusjaar - een academisch jaar loopt in Barcelona van half oktober tot half mei - op literatuur. Op het programma staan schrijvers als Hugo Claus, W.F. Hermans, Marnix Gijsen, Harry Mulisch en, misschien, Louis Paul Boon en Marga Minco.

Studiebeurs

Studenten die het bijvak neerlandistiek volgen en hun kennis van het Nederlands ook in de praktijk willen toetsen, kunnen na het eerste cursusjaar een studiebeurs aanvragen in Nederland en België. Dit is een goede gelegenheid om vooral ook actieve taalkennis op te doen, want het talenpracticum staat aan de Universitat te Barcelona nog in de kinderschoenen. Voor Nederlands is

[p. 781]

er slechts één cursus op cassettes beschikbaar.

Ook de behuizing laat nog veel te wensen over. De afdeling Germaanse en Engelse filologie, waar neerlandistiek onder valt, is gevestigd in het ruim een eeuw oude universiteitsgebouw, gelegen aan de Gran Via de les Corts Catalanes in de Eixample. Zo heet de negentiende eeuwse uitbreidingswijk net buiten de oude kern van Barcelona. Het complex is er tussen 1863 en 1868 neergezet door architect Elies Rogent⁽¹⁾.

Zo op het eerste oog is er sinds de bouw echter weinig meer veranderd. De gangen en zalen zijn hoog, tochtig en zonder geluidsisolatie. Het lawaai van de drukke verkeersader die de Gran Via de les Corts Catalanes is, kan ongehinderd tot de universiteit doordringen. Geen optimale onderwijssituatie, maar een die de belangstelling voor en groei van de studierichting neerlandistiek in Barcelona niet in de weg lijkt te staan.

Pieter Lamberts

(1) Antoni Pladevall i Font, Montserrat Pagès i Paretas, Això és Catalunya, Guia del Patrimoni arquitectònic, Plaza & Janés Editores, Barcelona, 1988, 95 p.