Ons Erfdeel. Jaargang 35

De Franse Nederlanden

Het patrimonium van Noord-Frankrijk en West-Vlaanderen

Op 16 oktober 1989 sloten de provincie West-Vlaanderen en het departement du Nord een samenwerkingsovereenkomst. In dat kader werden al enkele initiatieven genomen. Naast contactdagen voor bedrijven uit beide regio's, werd op 31 mei en 1 juni 1992 te Brugge een colloquium gehouden over cultuur. Dit colloquium kreeg op 7 en 8 februari 1992 een vervolg in Rijsel. Daar waar in Brugge het onderwerp nog vrij algemeen gehouden was, ging het in Rijsel concreet over het behoud van het patrimonium.

De eerste dag opende met enkele algemene uiteenzettingen waarbij onder meer de vraag werd gesteld of het behoud van het patrimonium wel zin heeft. Als men zo'n vraag stelt in het mooi ge-

[p. 305]

restaureerde Hospice Comptesse, dan is het antwoord uiteraard al voor een deel gegeven. Maar men kan zich afvragen of men zich door alle inspanningen voor de oude monumenten, niet teveel naar het verleden richt. Iedereen zal het erover eens zijn, dat het behoud van essentieel belang is voor de toekomst van elke maatschappij, want het patrimonium vormt het geheugen van die maatschappij. Maar dan rijst uiteraard de vraag hoe we dat behoud zullen verzekeren en hoe we het patrimonium zullen inschakelen in de moderne maatschappij. Op deze vragen hebben deelnemende architecten, sociologen, historici en andere specialisten een antwoord pogen te formuleren.

Na een bezoek aan de restauratiewerken van de Sainte-Marie-Madeleinekerk te Rijsel, werden enkele concrete onderwerpen behandeld, zoals de relatie tussen de centrale en de regionale overheid. Er werd ook aandacht besteed aan monumenten als factor in de locale ontwikkeling, o.a. door het toerisme.

De tweede dag werden enkele voorbeelden gegeven van concrete realisaties: Koekelare, Maubeuge, Duinkerke, en werd er ook van gedachten gewisseld over het meer filosofische probleem van de tijd in de architectuur. Er werden ook kritische vragen over het gevoerde beleid geformuleerd.

Dat samenwerking tussen (West-)Vlaanderen en het Noorden van Frankrijk belangrijk is, werd vaak onderstreept aan de hand van concrete voorbeelden. Zo stelt zich bijvoorbeeld het probleem van de oude materialen en van de oude ambachten die verdwijnen, waardoor de specialisten er soms niet meer zijn voor de noodzakelijke restauratiewerken. Men zou in beide regio's een inventaris kunnen opmaken van de ambachtslieden die nog actief zijn. Noord-Frankrijk heeft ook nogal wat orgels en molens gerestaureerd. Dezelfde types komen ook in Vlaanderen voor en men kan op dit terrein dus heel wat van de Frans-Vlamingen leren.

Dit colloquium, dat door een paar honderd mensen werd bijgewoond, ging nagenoeg volledig over het bouwkundig erfgoed. Andere soorten van patrimonium kwamen nauwelijks ter sprake. Dit valt te betreuren want ook daar zouden samen concrete initiatieven kunnen worden genomen. Ik denk aan het beschermen van de duingebieden aan beide zijden van de grens.

Dit tweede informatieve colloquium was beslist een succes. Nu moet worden gehoopt dat NoordFrankrijk en West-Vlaanderen spoedig samen een concreet project aanpakken, waardoor alle verbaal enthousiasme concreet gestalte kan krijgen.

Dirk van Assche