Ons Erfdeel. Jaargang 35

De Franse Nederlanden

44ste Frans-Vlaamse Cultuurdag te Belle

Zelfs na 44 jaren ‘veldwerk’ voor het Nederlands onderwijs in Noord-Frankrijk en een concrete cultuurpolitiek ten gunste van de Nederlandse cultuur kan het ‘Komitee voor Frans-Vlaanderen’ (KFV) vaststellen dat het zijn ultieme doelstelling nog niet heeft bereikt: overbodig worden. En toch is er na bijna een kwart eeuw inspanning van deze particuliere organisatie - met de steun van tal van verenigingen aan weerszij van de grens - een klimaat gegroeid dat gunstige perspectieven opent.

Dat de 44ste Frans-Vlaamse Cultuurdag op 29 september 1991 niet in Waregem, maar voor de derde keer in het Frans-Vlaamse Belle (Bailleul) werd gehouden, is niet toevallig. In Belle is het stadsbestuur het Nederlands en de Nederlandse cultuur gunstig gezind, en die attitude is niet ontstaan op de vooravond van 1992. Belle is altijd koploper geweest in het ‘officiële’ Noorderdepartement om het belang van het Nederlands te erkennen. Na de heel gunstige ervaringen met de niet-officiële, zgn. ‘vrije cursussen Nederlands’ van het KFV vanaf 1969, ging de eerste officiële cursus Nederlands in het middelbaar onderwijs van Noord-Frankrijk in 1972 in Belle van start. Bovendien vervult Belle sinds vorig jaar een pioniersrol met officiële lessen Nederlands in het kleuter- en lager onderwijs.

Een Frans-Vlaamse cultuurdag is altijd, behalve een gelegenheid om elkaar te ontmoeten, een forum geweest met elk jaar nieuwe invalshoeken, progressieve stellingnames, denkoefeningen en een gemeenschapsgevoel dat verder werken mogelijk maakt. In het plenum op zondag 29 september 1991 werden eerst de verschillende Frans-Vlaamse verenigingen voorgesteld aan enkele honderden aanwezigen. Frederik Plancke, voorzitter van het ‘Komitee Nederlands Onderwijs’, een Frans-Vlaams verlengstuk van het KFV, opende met het voorstel - een boutade bijna - om de Frans-Vlaamse kinderen naar scholen in Belgisch-Vlaanderen te sturen zolang er geen onderwijs in (niet: van) het

[p. 145]

Nederlands is. Patrick de Verrewaere, leraar Nederlands en redacteur van Le Courrier des Pays-Bas Français, moest meedelen dat dit tijdschrift na acht jaar opgehouden had te bestaan om financiële redenen en vanwege de onderbezetting van de redactie. Frank Allacker, ook leraar Nederlands en voorzitter van ‘Menschen lyk Wyder’, zei dat er in Frans Vlaanderen 24 volkskunstgroepen bestaan, waarvan er elf tweetalig zijn. Over de Frans-Vlaamse vrije Radio Uylenspiegel, die uitzendt vanaf de Kasselberg (met o.a. radiolessen Nederlands), meldde Guy Desmytter dat de impact op de bevolking groot is en dat 100 telefonische reacties per dag niet uitzonderlijk zijn. Wethouder Jeroom Steenkiste hield een pleidooi voor regionaal toerisme (Vlaanderen en Frans-Vlaanderen als eenheid). Belle is op dat terrein concreet aan het werk vanuit het nieuwe ‘Belle Hotel’. Ook werden de heemkundige kringen ‘Les Amis du Vieux Watten’ en ‘Yser Houck’ voorgesteld, die elk op hun terrein - o.m. door publikaties - ijveren voor het bekendmaken, het behoud of de restauratie van het eigen cultuurpatrimonium. Aan de beurt kwam ook het ‘Comité Flamand de France’; dit comité bestaat al sinds 1853 en werd door Jean-Pierre Verschave gedefinieerd als ‘une société savante’ en ‘un mouvement flamand généraliste’. Jacques Fermaut, leraar Nederlands, uitte namens de Michiel de Swaen-kring zijn verontwaardiging over het feit dat in Duinkerke de BRTN wegens ‘storingen’ van de kabel werd gehaald en vervangen door een Italiaanse en een Spaanse zender. De Administrateur-Generaal van de BRTN, Cas Goossens, werd daarvan schriftelijk op de hoogte gesteld door de Frans-Vlamingen; hij heeft inmiddels cultuurminister Dewael en de Vlaamse Raad gevraagd de nodige stappen te ondernemen.

Aan het einde van het plenum hield burgemeester Delobel van Belle een vurig betoog om de krachten van Frans-Vlaanderen en Belgisch-Vlaanderen te bundelen, zowel op cultureel als op sociaaleconomisch gebied. Hij prees daarbij het ‘Komitee voor Frans-Vlaanderen’.

Diezelfde dag waren er, zoals elk jaar, verschillende sectievergaderingen (media-literatuur-onderwijs, toerisme, geschiedenis, familiekunde, economie, jeugd). Daar werd o.a. de publikatie ‘Levenswijsheid uit het werk van André Demedts’ van Ward Corsmit voorgesteld. Literator Demedts heeft samen met Luc Verbeke in 1948 het ‘Komitee voor Frans-Vlaanderen’ gesticht en hij was er lange tijd voorzitter van.

In de slotvergadering werden de resultaten bekendgemaakt van de 26ste Nederlandse Taalprijsvraag voor Frans-Vlamingen. Er waren 129 deelnemers en er werden vijf ereprijzen uitgereikt. Bruno Lecocq uit Herlies ontving de Prijs van de Stad Nieuwpoort. Begin september 1991 werd alle deelnemers aan de Taalprijsvraag van het KFV de gelegenheid geboden een gratis daguitstapje naar Leuven en Hoegaarden te maken.

Dirk Verbeke