Ons Erfdeel. Jaargang 34

De Franse Nederlanden

Cultuur: een gemeenschappelijke toekomst

Op 31 mei en 1 juni 1991 vond in Brugge, in het kader van het samenwerkingsakkoord tussen de provincie West-Vlaanderen en het Département du Nord, een colloquium plaats over cultuur. Het doel van deze bijeenkomst was voornamelijk, dat het officiële West-Vlaanderen en het officiële Noord-Frankrijk elkaar op cultureel gebied beter zouden leren kennen. Op de eerste dag kwamen dan ook voornamelijk de institutionele aspecten van het cultuurbeleid in beide aangrenzende regio's aan bod.

Het colloquium werd geopend door O. Vanneste, gouverneur van West-Vlaanderen en B. Derosier, voorzitter van de Conseil Général du Nord. De openingsrede werd gehouden door Jozef Deleu, hoofdredacteur van dit tijdschrift. Hij stelde, dat wanneer men culturele ‘ontgrenzing’ nastreeft tussen Noord-Frankrijk en West-Vlaanderen d.m.v. een colloquium waarin de wederzijdse informatie centraal staat, je meteen moet constateren, dat beide regio's zeer gebrekkig over elkaar geïinformeerd zijn. Cultuur vormt altijd het wezen van onze identiteit en in onze samenwerking en uitwisseling moeten we daarom elkaars gevoeligheden kennen en respecteren.

Door het openstellen van de Kanaaltunnel komt de ontsluiting van Noord-Frankrijk en West-Vlaanderen, definitief op gang, aldus Jozef Deleu. Dit zal grote veranderingen met zich mee brengen, ook op het gebied van taal en cultuur. Het culturele en taallandschap van onze gewesten zal aan ernstige druk onderhevig zijn. De Engelse taal en cultuur, waarmee we nu via de massamedia dagelijks geconfronteerd worden, zal via de nieuwe verbindingsweg ook in talloze dagelijkse en persoonlijke contacten een rol gaan spelen. Deleu pleitte er dan ook voor, dat

[p. 622]

we er zorg voor dragen, dat de bevolking van Noord-Frankrijk naast haar Franse moedertaal, ook Nederlands en Engels kent en dat de Westvlaamse bevolking naast Nederlands ook Frans en Engels beheerst. Dat zal ons behoeden voor culturele verpaupering. ‘De tijd van het cultiveren van klein regionaal eigenbelang zal plaats moeten maken voor een periode van intense en open samenwerking’, stelde hij.

Het cultuurbeleid van beide regio's werd gepresenteerd door G. Defreyne, gedeputeerde voor cultuur van de Provincie West-Vlaanderen. Voor Noord-Frankrijk nam P. Raoult, vice-voorzitter van de Conseil Général du Nord de honneurs waar. In een kort debat werd ten slotte een peiling gedaan naar de samenwerking tussen verschillende theatergezelschappen en kunstcentra aan beide zijden van de grens.

De tweede dag werden de deelnemers welkom geheten door M.C. van der Stichele, gedeputeerde voor externe betrekkingen van de Provincie West-Vlaanderen en R. Anselin, afgevaardigd voorzitter van de Conseil Général du Nord. Op deze dag werd vooral aandacht besteed aan het museumbeleid. Na een uiteenzetting van W. Vandenbussche, conservator van het Provinciaal Museum voor Moderne Kunst te Oostende en S. Vandenberghe van de Stedelijke Musea te Brugge werd een debat gehouden, waaraan naast W. Vandenbussche ook werd deelgenomen door de conservatoren van verschillende belangrijke Noordfranse musea. Uit deze gedachtenwisseling bleek, dat men inderdaad niet goed geïinformeerd is over elkaar, maar dat daar waar goede persoonlijke contacten bestaan de samenwerking vaak goed verloopt. Er worden in Noord-Frankrijk ook waardevolle pogingen gedaan om de Nederlandstaligen in hun eigen taal te ontvangen. Zo zal in het vernieuwde Museum voor Schone Kunsten van Rijsel, dat in 1993 zijn deuren opent, de informatie bij de kunstwerken in drie talen vermeld worden: Frans, Engels en Nederlands.

In de namiddag ten slotte werd het gezelschap rondgeleid in het Provinciaal Museum te Oostende waar het werk van de Noordfranse kunstenaars E. Leroy en E. Dodeigne werd tentoongesteld.

Het colloquium werd bijgewoond door 170 deelnemers uit België en Frankrijk. Al waren sommige toespraken nogal formeel, toch is deze bijeenkomst voor de wederzijdse kennismaking en de samenwerking van grote betekenis. Hopelijk is dit slechts een eerste stap en volgen nu, met de steun van de overheid, talrijke initiatieven van onderop.

Dirk van Assche