Muziek
‘William Blake in Hell’ van Huib Emmer
Een science fiction-opera: dat was wat Huib Emmer wilde componeren na zijn orkestrale compositie ‘Tussen twee werelden’, in première gebracht door Riccardo Chailly. Verhalen van Ballard leken geschikt, daarin komen parallellen aan de orde tussen botsende ideologieën en botsende auto's, wordt de kruisiging van Jezus vergeleken met het eerste auto-ongeluk. Helaas, de rechten van de boeken bleken al verkocht. Iets van een religieuze sf-opera is wel te zien in ‘Bethlehem Hospital-William Blake in Hell’, de volgende fascinatie die wel degelijk realiseerbaar bleek. Librettist Ken Hollings en de componist raakten gefascineerd door ‘The marriage of heaven and hell’ van de dichter/graficus William Blake (1775-1827), die in de eeuw van Verlichting het rationele liet voor wat het is en meer zijn heil zocht in het goddelijke van de poëzie, - met zijn liefdesvisioenen ontvluchtte Blake de onleefbaar materiële wereld. Dat hij in het krankzinnigengesticht Bedlam zou zijn overleden berust op een mystificatie, maar er zijn bewijzen dat hij op zijn sterfbed heeft gezongen! De eerste acte van de opera beslaat het leven, de tweede het werk en de derde de dood van Blake.
De Theatergroep Hollandia koos als lokatie het psychiatrisch centrum Vogelenzang in Bennekom, een Hitchkock-achtige kapel, waar men buiten een echt vuur liet branden, dat door de glas in lood-ramen heen als hellegloed fungeerde. Een ter dood veroordeelde zat de gehele voorstelling door in een nauwe glazen tube opgesloten, de aankleding was vooral bizar en burlesk bijvoorbeeld werd er pardoes een hoofd afgehouwen), de vreemdste transformaties vonden plaats.
Eén en ander spoorde mijnsinziens minder met de ernstige, streng-geometrische muziek van Emmer. Zijn orkest bestond slechts uit fluit, klarinet, tenorsax, fagot, trompet, bastrombone, viool, altviool, cello, twee piano's en slagwerk. Die hoekige strengheid kreeg overigens in het slot van de opera nog een contrasterend complement in de wel degelijk meer lyrische lijnen van de zang. De jaren 1985-1988 waarin Emmer aan zijn eerste dramatische compositie heeft gewerkt, weerspiegelen een ontwikkeling van instrumentaal (Emmer speelde basgitaar in de groep Hoketus en slaggitaar in de groep Loos) naar vocaal componist.
Voor twee en een half uur vind ik zijn taal te weinig afwisselend om voortdurend te kunnen boeien, met name de sterfscène zakt in, duurt te lang.
Ondertussen blijft daar het curieuze feit, dat, wanneer Blake aan het slot reciteert ‘1 see the world unfolding like a flower’ het voor
Auteursrechtelijk beschermd
