Ons Erfdeel. Jaargang 32

Nederlanders slepen eerste prijs weg op Belgisch concours

Het Brabant Saxofoonkwartet en saxofonist Hans de Jong hebben op het jongste Orpheusconcours in Antwerpen de eerste prijzen behaald. Deze prijzen zijn opnieuw een bevestiging van hun muzikale capaciteiten. Internationale erkenning voor deze musici komt hiermee een stap dichterbij.

Wil een ensemble of een solist in de nationale en internationale muziekwereld naam krijgen, dan is het winnen van een concours, bij voorkeur een belangrijk concours, een eerste vereiste. Er zijn jonge musici die het ene concours na het andere aflopen. Vooral onder de pianisten tref je een uitgelezen gezelschap aan, dat van mei tot oktober in heel Europa het ene concours na het andere afreist. Men kent elkaar, helpt elkaar, vormt een club van vrienden, die zich voortdurend met elkaar meten.

Op het gebied van de hedendaagse muziek is het aantal concours wat minder groot dan in de sectoren viool of piano. In Nederland kennen we het Gaudeamus Concours dat ieder jaar rond februari in Rotterdam plaatsvindt. Vlaanderen heeft ook een festival voor hedendaagse kamermuziek, zowel voor solisten als voor ensembles, dat dit jaar voor de tweede maal werd gehouden: de Orpheus Prijs. Al sinds 1974 organiseert ‘Orphische Avonden’ concerten met eigentijdse kamermuziek. Heel wat Vlaamse musici en componisten kregen op die manier de kans om bij een ruimer publiek bekendheid te verwerven.

Op zaterdag 25 en zondag 26 februari 1989 vond in de Singel en in het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium te Antwerpen het concours plaats. Vijf solisten en twaalf ensembles hadden dit jaar ingeschreven, het merendeel Belgen, maar ook enige musici uit Tsjecho-Slowakije en Nederland. Alle deelnemers moesten verplicht twee werken van Vlaamse componisten spelen en twee van niet-Vlamingen. Dat is een goede keuze van de organisatoren. Door de eis van twee Vlaamse werken te stellen, wordt gewaarborgd dat eigentijdse composities tot klinken komen, iets dat voor composities noodzakelijk is, wil het beeld van deze eigentijdse cultuuruiting helder en klaar worden.

Op 11 maart 1989 volgde de finale waarvoor drie ensembles en twee solisten waren uitgenodigd. De winnaars waren nog niet bekend. In de wandelgangen

[p. 457]

viel wel het een en ander te horen, maar de jury moest nog beslissen. Alhoewel...

De jury maakte een keuze uit het repertoire van de eerste schifting. De drie ensembles waren zeer verscheiden in hun samenstelling. Het Trio Den Ecker bestond uit blokfluit, althobo en piano, een combinatie die je hoogst zelden aantreft. Verder waren toegelaten het Trio Slagwerk en Het Brabant Saxofoon-kwartet. De solisten waren Hans de Jong, saxofoon en Marc Sierens, hobo.

Achter de coulissen van de blauwe zaal van De Singel heerste de gebruikelijke spanning. Iedereen die komt spelen is nerveus, wil er het beste van maken.

Namens de jury, waarin bekende musici zaten als Karel Goeyvaerts en Claude Coppens, maakte voorzitter Raoul de Smet de winnaars bekend: Het Brabant Saxofoonkwartet in de categorie ensembles, en Hans de Jong (met onder meer eigen composities) in de afdeling solisten. In zijn toespraak roemde De Smet de trefzekerheid, de professionele aanpak, het stijlgevoel, de homogeniteit van de klank en de hoogstaande uitvoeringen van het ensemble. Van de solist, die overigens ook deel uitmaakt van Het Brabant Saxofoonkwartet, vermeldde hij de uitzonderlijke beheersing, de rijke toonschakering en de rijke dynamische expressie. Ofschoon iedereen het erover eens was dat de besten hadden gewonnen, viel er in de wandelgangen tijdens de receptie te vernemen dat het toch wat vervelend was dat de ereprijzen naar het buitenland gingen. Een schrale troost is het misschien dat de prijs toch in een Brabant bleef.

Brabant Saxofoonkwartet

De winnaars van de Orpheus Prijs zijn in Nederland geen onbekenden meer. Sinds 1978 treden zij in dezelfde samenstelling op: Jean Pennings, sopraan, Hans de Jong, alt; Ron Pat, tenor en René de Jong, bariton. Zij hebben zich ingezet voor verspreiding van eigentijdse muziek. Hun repertoire

Het Brabant Saxofoonkwartet.

is omvangrijk en omvat naast de oudere meesters zoals Rivier en Bozza, veel composities van nog levende componisten. Voor het ensemble zijn verschillende stukken geschreven en ook aan hen opgedragen. Op 4 maart 1989 werd een cd gepresenteerd met het quadrupleconcert van de vorig jaar overleden componist Henk Badings. De klank van dit ensemble is bijzonder vol, warm, zuidelijk Bourgondisch bijna. Technisch is het perfect. Wanneer zij hun Brabantse bescheidenheid wat kunnen afleggen, zullen zij ongetwijfeld doorstoten naar de wereldtop. Hun laatste lp staat daar borg voor.

Hans de Jong, winnaar van de solistenprijs, bracht een paar maanden geleden een cd uit met twee voor hem geschreven saxofoonconcerten van René Pieper en Kees Schoonenbeek. Wie van de speciale klank van de saxofoon houdt, moet deze musicus in de gaten houden. Zijn muziek is een lust voor het oor.

Ton van der Valk