Ons Erfdeel. Jaargang 32

15de Internationaal Filmgebeuren

De uitgeweken Nederlander Ben ter Elst richtte in 1970 te Gent het eerste Vlaamse filmhuis op. Zijn Studio Skoop groeide tijdens de jaren zeventig uit tot het mekka van de filmcultuur in Vlaanderen. In 1974 organiseerde hij voor de eerste keer een Internationaal Filmgebeuren. Het enorme succes van dit festival leidde in 1979 tot een verruiming van de organisatie, met name tot de stichting van de vzw Internationaal Filmgebeuren. Na een conflict tussen manager J. Dubrulle en filmpionier Ter Elst, waarbij deze laatste zijn ontslag indiende, nam het Internationaal Filmgebeuren steeds grotere allures aan. In 1984 werd het officieel erkend als competitiefestival met als thema ‘De impact van de muziek op de film’.

Van 12 tot 22 oktober 1988 beleefde het Internationaal Filmgebeuren van Vlaanderen zijn 15de editie. De jury bestond dit keer uit de Amerikaanse scenarioschrijver J. Epstein (o.m. Casablanca), de Oostduitse regisseur Lothar Warneke, de Franse cineast en monteur Henri Colpi, de Franstalige Belg Benoit Lamy (vorig jaar bekroond voor La Vie est Belle) en de Amerikaanse componist Trevor Jones.

De prijzen gingen naar de Noorse film Is-Slottet van Per Blom, de schitterende Britse produktie Distant Voices, Still Lives van Terence Davies, Dear America, Letters Home from Vietnam van Bill Couterie, de Russische glasnostfilm Komissar van Aleksandr Askoldov en naar het Argentijnse Sur van Fernando Solanas voor de origineelste muziek.

Interessante produkties die op het festival heel wat succes oogstten waren o.m.: The Moderns van Alan Rudolph, een van Amerika's origineelste cineasten, Sammy and Rosie get laid, de anti- Thatcher film van Stephen Frears, Hanussen van Istvan Szabo, Lunga Vita alla Signora van E. Olmi en L'Ours van J.-J. Annaud.

Het Gentse festival, dat vandaag met zo'n 50.000 toeschouwers tot de grootste publiekfestivals van Europa behoort, heeft de jongste jaren heel wat prestige verworven door de voorstellingen van stille films met live-muziek. Naast de ongeveer 130 films die

[p. 134]

in niet minder dan zes bioscoopzalen te zien waren, kwamen de organisatoren in 1988 met vier speciale evenementen: de Italiaanse superproduktie Cabiria (1915) van G. Pastroni, Visages d'Enfants (1925) van J. Feyder, waarvoor de Vlaming Fred Brossé een nieuwe filmmuziek schreef, de inmiddels traditionele Night of Great Movie Music en de reprise van L'Hirondelle et la Mésange (1920), die te Gent in 1986 zijn wereldpremière beleefde. De band van deze laatste film werd immers pas in 1982 in de Cinémathèque van Parijs teruggevonden. Henri Colpi zorgde voor de montage en R. Alessandrini voor de muziek. L'Hirondelle is vooral belangrijk omdat hij volledig in het Vlaanderen van toen is opgenomen.

Vergeleken met de diverse secties, waarin de nog steeds meer dan talrijke films zijn ondergebracht, viel ook dit jaar het ‘Belgische filmvenster’ weer schraal uit. De nieuwe Vlaamse produktie De kollega's maken de brug van Vincent Rouffaer bleek inderdaad niet meer te zijn dan een weinig creatieve bewerking van het populaire t.v.-feuilleton, dat op de BRT 39 afleveringen kende. Samengevat gaat het om de koldereske belevenissen van een aantal ambtenaren en secretaresses, die per vergissing op een vrije dag hun kantoren op het Ministerie betrekken. Het klakkeloos vertalen van de Franse uitdrukking ‘faire le pont’ is symptomatisch voor een produktie die louter om commerciële redenen is opgezet. Een prestigieus internationaal festival als dat van Gent kan het zich toch eigenlijk niet meer veroorloven met een dergelijke derderangs-produktie uit te pakken.

De Vlaamse filmeer werd gelukkig gered op de Vierde Nacht van de Film. De jaarlijks uitgereikte Joseph Plateau-prijzen gingen o.a. naar André Delvaux voor zijn Franstalige film L'oeuvre au noir en naar Nicole Van Goethem voor haar tekenfilm Vol van Gratie. Delvaux werd bekroond als beste Belgische regisseur en Van Goethem als realisatrice van de beste Belgische korte film. Vol van Gratie is de tweede film van Nicole Van Goethem, die een paar jaar geleden met Een Griekse Tragedie al een Oscar veroverde. Haar tweede film mist, wat het scenario betreft, de originaliteit van haar eerste. Het gaat om drie nonnen die zich in een sex-shop enkele kaarsen aanschaffen. Het aansteken valt vanzelfsprekend niet erg mee. Tot ze na enige informatie de functie ervan ontdekken en ‘vol gratie’ vervuld raken. De animatie en de schitterende achtergrondtekeningen bevestigen niettemin het talent van de cineaste. Als hommage aan haar talent en doorzettingsvermogen werd rond haar werk een boeiende tentoonstelling georganiseerd, die niet alleen te zien was in enkele Vlaamse steden en in Amsterdam, maar ook in Québec.

Hoewel de organisatie, met name van de evenementen, niet vlekkeloos verliep, heeft het Gentse Filmgebeuren opnieuw voldaan aan het oorspronkelijke opzet van zijn initiatiefnemer Ben ter Elst, nl. ‘het publiek de kans geven films te zien die de Belgische bioscopen nauwelijks of niet bereiken en vooral een filmcultuur handhaven in een klimaat van beeldconsumptie en nivellering’.

In Gent is het nu uitkijken naar de reusachtige tentoonstelling Cités-Cinés, die vorig jaar in La Grande Halle de la Villette in Parijs een fenomenaal succes werd. Cités-Cinés is van 17 februari tot 2 mei 1989 in het Floraliënpaleis te zien. Deze tentoonstelling vormt het sluitstuk van de jubileum-editie van het Internationaal Filmgebeuren van Vlaanderen.

Wim de Poorter