Ons Erfdeel. Jaargang 29

Vijf jaar Taalunieverdrag

Sinds wanneer bestaat de Taalunie? Dit is een eenvoudige vraag, maar er kunnen verschillende antwoorden op gegeven worden. Het meest eenvoudige

[p. 460]

antwoord is: sinds 9 september 1980, de dag waarop in Brussel het verdrag betreffende de Taalunie ondertekend werd. Maar men zou ook 27 januari 1982 kunnen aanwijzen, want op die dag werden de ratificatieoorkonden uitgewisseld in 's-Gravenhage. Het kan ook 1 april 1982 zijn, want volgens een bepaald artikel trad het Verdrag in werking ‘op de eerste dag van de derde maand volgend op de dag van de uitwisseling van deze ratificatieoorkonden’. Tenslotte zou ook 1 april 1984 in aanmerking kunnen komen, de dag dat de voorbereidingsfase, de ‘Nederlandse Taalunie in oprichting’, afgesloten werd en de eigenlijke Nederlandse Taalunie operationeel werd.

Uit het bovenstaande kan men twee conclusies trekken. Ten eerste dat de Taalunie in de komende vier jaar nog drie lustrumvieringen voor de boeg heeft, maar vooral blijkt hieruit dat de Taalunie een lange aanloopperiode heeft gekend. Zij is eigenlijk pas vanaf 1 april 1984 echt operationeel. De jaren daarvoor zijn gebruikt om, onder leiding van de eerste Algemeen Secretaris Drs. B.J.E.M. de Hoog, vorm en inhoud te geven aan de vier organen die het Verdrag voorziet: het Comité van Ministers, de Interparlementaire Commissie, de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren en het Algemeen Secretariaat.

Haar eerste lustrum heeft de Taalunie op nogal bescheiden wijze gevierd. Zij heeft bij die gelegenheid een stijlvolle brochure uitgegeven. Wie geïnteresseerd is in het onderwerp, vindt hierin heel wat nuttige informatie. Naast een korte historische schets van de eerste vijf Taaluniejaren, wordt ook een overzicht gegeven van de samenstelling en activiteiten van de verschillende organen. In het derde hoofdstuk worden de verschillende werkterreinen besproken, zoals: de Algemene Conferentie van de Nederlandse Taal en Letteren, die reeds sinds 1951 bestaat en nu door de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren wordt georganiseerd; de spelling; de Algemene Nederlandse Spraakkunst; het Certificaat Nederlands als vreemde taal; de Nederlandse taal in internationaal verband; het gemeenschappelijk letterenbeleid; Neerlandistiek extra muros; de Internationale vereniging voor Neerlandistiek; enz.

Het vierde deel van de brochure behandelt het financiële beleid. Ook uit vorige hoofdstukken kan al worden opgemaakt dat de Taalunie nooit gul is bedacht door de overheid en dat er heel wat overtuigingskracht nodig was en is om aan voldoende middelen te komen. Tenslotte vindt men in deze publikatie ook nog de samenstelling (d.d. 9 september 1985) van de verschillende organen, de tekst van enkele toespraken en een literatuuropgave.

De aanloopperiode van de Taalunie is niet over rozen gegaan, zegt de huidige Algemeen Secretaris Oscar de Wandel. Wie deze brochure leest, kan echter niet ontkennen dat de Taalunie ondanks alle hindernissen, flink aan de weg timmert.

Dirk van Assche

Vijf jaar Taalunieverdrag 1980-1985, Nederlandse Taalunie, 's-Gravenhage, Staatsuitgeverij, 's-Gravenhage / Uitgeverij De Sikkel, Malle, 1985, 95 p.