Ons Erfdeel. Jaargang 29

Vlaamse Beweging

Derde Congres Brusselse Vlamingen

‘Hier staan wij, want we kunnen niet anders’, zo begint de oproep tot het derde congres van de Brusselse Vlamingen, waarvan de werkzaamheden officieel van start gingen op 18 juni 1985 en op 22 maart 1986 zullen uitmonden in een grote slotcongresdag.

Intussen zullen heel wat Brusselse verenigingen, sociaal-culturele werkgroepen, trefcentra en honderden personen de platformtekst uitgediept, besproken en bijgevijld hebben. Deze beproefde raadplegingsprocedure van de échte basis zorgde ervoor dat ook na de twee voorgaande congressen een syntheserapport volgde dat als een baken werd beschouwd voor de verdere besprekingen van de Brusselse problematiek.

Het eerste congres van de Brusselse Vlamingen werd gehouden in 1975, in een strategisch belangrijke periode waarin de lokale politieke francofonie die samenhing met de vloedgolf van het FDF (Front des Francophones) haar hoogtepunt bereikte en de Brusselse stadsregio in de staatshervormingsdebatten steeds weer als volwaardige région à part entière naast Vlaanderen en Wallonië werd vooruitgeschoven.

Sinds 1975 hebben zich in het Brusselse landschap grondige verschuivingen voorgedaan. Niet alleen politiek bleef Brussel het institutionele eeuwige struikelblok en was er sprake van het onontwarbare kluwen rond het ‘statuut sui generis’ voor de hoofdstad. Tijdens menige marathonnacht van de politieke onderhandelaars op zoek naar een Belgisch compromis was Brussel het hete hangijzer en werden unieke vondsten in administratief taalgebruik gegoten op het gebied van de persoonsgebonden en plaatsgebonden materies. Daarnaast kreeg Brussel als geen ander te maken met de kenmerken van het grootstedelijk verval, met de aftakeling van het economische draagvlak, de demografische terugval en veroudering, de steeds groter wordende migrantenproblemen in een stad met één kwart vreemdelingen, de verkrotting en olievlekgroei van de suburbanisatie, de culturele desoriëntatie, miljardendeficit van de Brusselse gemeentekassen, enz...

In het verslagboek van het tweede congres van oktober 1980 met daarin tien heldere syntheserapporten werd één en ander al voorspeld en voorvoeld. Dit verslagboek geldt nog steeds als een profetisch referentiewerk. Dat de Brusselse Vlamingen de complexiteit van de Brusselse problematiek integreerden in een realistische en algemene visie en een concrete aanzet tot toekomstgerichte oplossingen boden, verraste zelfs de Franstaligen.

De Brusselse Vlamingen wer-

[p. 143]

den erkend als een volwaardige en niet meer weg te denken component in het Brusselse dossier. Om Brussel hoedanook nog aan de orde te stellen over de hoofden heen en zonder de inbreng van de Brusselse Vlamingen was ondenkbaar.

Sedert het communautaire dossier door de economische crisis en de ontwrichtende overheidstekorten naar het achterplan werd geschoven, zit Brussel politiek in de koelkast.

In de Belgische communautaire golfbewegingen blijkt nu langzamerhand het moment rijp om deze negatieve status quo rond Brussel weer bespreekbaar te stellen. In dit opzicht komt het derde congres van de Brusselse Vlamingen alweer op het juiste tijdstip. Het leidmotief van dit derde congres luidt: Brussel in Beweging - de doorbraak forceren.

Het structurele medebeleid op alle bevoegdheidsterreinen is en blijft het uitgangspunt van de Brusselse Vlamingen. Het sociaal-economische dossier speelt hoe langer hoe meer ook een bepalende rol bij het uitstippelen van de gemeenschappelijke basisinzichten wat betreft de gemeentelijke, hoofdstedelijke en internationale rol van Brussel als scharnier- of draaischijfgebied van België.

Het congresbureau reageerde alert in een protestmotie tegen de nieuwe regering Martens VI, omdat opnieuw geen Brusselse Vlaming in de Brusselse Executieve zetelt en er slechts één vage, nietszeggende paragraaf in het regeerakkoord staat. Brussel wordt academisch verwezen naar het Studiecentrum voor de Staatshervorming. De laatste tijd voelden een aantal politici zich geroepen om nieuwe gezichtspunten in verband met Brussel voor het publieke forum te brengen. Het meest besproken werd het voorstel om Brussel te begiftigen met een eigen statuut als district (en niet langer het gevoelsgeladen ‘gewest’), waarbij de 19 gemeenten vervangen worden door een vereenvoudigde bestuurlijke en overzichtelijke structuur met een echte agglomeratieraad.

Een ‘noodplan voor Brussel’ dient zich in een aantal politieke fracties dringend voor bespreking aan. De uitgebalanceerde platformtekst van het derde congres biedt een degelijke synthese.

Congresvoorzitter Rik Coolen omschrijft de Brusselse Vlamingen als volgt: ‘Wij staan hier dus als wakkere, verdraagzame burgers midden in een gemeenschap die haar plaats nog zoekt, als homo economicus maar sociaal sterk bewogen, begaan met woon- en leefomgeving maar ook met de vreemdelingenproblematiek en de hoofdstedelijke en Europese roeping, tuk op plaatselijke gezelligheid en aandoenlijk amateurisme maar ook op cultuur-met-niveau, als arbeiders en ondernemers met een opmerkelijke kennis van talen en technieken, met oog voor verloedering maar ook voor zoveel mooie dingen, met zin voor tradities, evenwichten en democratische geplogenheden maar onbevangen tegemoetkomend tegenover veranderingsprocessen, nieuwe dynamieken en bijkomende verantwoordelijkheid. Hier staan wij, want wij kunnen niet anders’.

Godfried van de Perre

Derde Congres Brusselse Vlamingen - Platformtekst - Brussel in Beweging -, Kroonlaan 16, B-1050 Brussel.