12e Internationaal Filmgebeuren van Vlaanderen
Het 12e Internationaal Filmgebeuren (van 4 tot 15 oktober 1985 te Gent) stond ditmaal in het teken van de relatie ‘Muziek en Film’. Voorzitter van de competitiejury was de cineast André Delvaux. Als hommage aan zijn werk werd ook Babel Opera, waarvan de première op 22 juni 11. in de Koninklijke Muntschouwburg te Brussel plaatsvond, in het pakket van de meer dan honderd festivalfilms opgenomen.
De prijzen gingen naar Jean-Luc Godards opmerkelijke Détective (1985) voor de beste soundtrack, naar Stop Making Sense (1985), het door de Amerikaan Jonathan Demme gefilmde optreden van The Talking Heads, voor de beste muziekfilm en naar Daniel Schmids Il Bacio di Tosca (Zwitserland, 1984) voor de beste muziekdocumentaire.
Zoals elk jaar vestigt het festival ook de aandacht op nieuwe Nederlands- en Franstalige produkties van eigen bodem onder de titel Belgische Filmvenster. Dit is een aan te moedigen initiatief in een land waar de eigen film slechts marginaal een kans krijgt. Blikvanger op het festival was de voorstelling van Marion Hänsels Dust, die op het Tweeënveertigste Filmfestival van Venetië met de Zilveren Leeuw bekroond werd. De aanwezigheid te Gent van de hoofdvertolkers Trevor Howard en Jane Birkin bezorgde de organisatoren de zo gewenste ‘glamour’.
Dust is een Belgisch-Franse coproduktie, o.m. financieel gesteund door de cultuurministeries van de Waalse en Vlaamse Gemeenschap. Voor Vlaanderen was de film een co-produktie, waaraan vijf miljoen frank subsidie werd verleend. Marion Hänsel (Antwerpen, 1949) is van huis uit Franstalig en kwam aanvankelijk o.m. in de Brusselse theaterwereld aan haar trekken. In 1982 debuteerde ze met Le lit.
Haar tweede speelfilm is een sterk gestileerde Engelstalige prent, die in sobere beeldtaal een zwaar geladen psychologisch verhaal vertelt over een jonge vrouw die door haar vader totaal genegeerd wordt en uiteindelijk wraak neemt. Gesitueerd in Zuid-Afrika - een verfilming van In the Heart of the Country van J.M. Coetzee - leiden de in Andalousië gedraaide pijnlijke blanke-zwart-toestanden tot een dramatische ontknoping. De fotografie van Wather Vanden Ende heeft samen met de acteurs-prestaties van Howard en Birkin een belangrijk aandeel in het succes van deze internationale produktie. Een tweede interessante film die in het kader van het ‘Belgische filmvenster’ te Gent zijn première beleefde, was het dokudrama Permeke van Henri Storck en Patrick Conrad, een Vlaamse produktie die twaalf miljoen frank overheidssteun kreeg.
Het leven en het werk van de Vlaamse expressionist Constant Permeke (1886-1952) leert de toeschouwer kennen via het fictieve verhaal van de fotografe Anna (Ilse Uitterlinden), die in het Museum voor Moderne Kunst te Oostende vijf Permekes ontdekt en op zoek gaat naar de betekenis van de voor haar, fascinerende doeken. Permeke is als kunstfilm boeiend vanwege de originele aanpak. De eenvoudige wereld van de expressionist, gefilmd door de gerenommeerde documentarist Henri Storck, contrasteert met de mondaine en surreële wereld van de raamvertelling, die de maniëristische dichter en filmer Patrick Conrad (Slachtvee, 1980) inbeeld brengt.
Terecht besteedde het Festival ook aandacht aan de Vlaamse animatiefilm. Naast recente B.A.C.-films (zie Ons Erfdeel, jg. 28, nr.4, sept.-okt.'85) en een avondvullend programma KASK-films, verdienstelijk werk van studenten van de Gentse Koninklijke Akademie voor Schone Kunsten, werd ook de onlangs te Annecy bekroonde animatiefilm Een Griekse Tragedie van Nicole Van Goethem (Antwerpen, 1941) voorgesteld. In haar viervoudig bekroonde tekenfilm vertelt de Antwerpse decoriste en kleurspecialiste (Tarzoon, The Missing Link, Jan zonder Vrees) hoe drie Atheense kariatiden (pilasters in de vorm van vrouwenbeelden) hun vrijheid veroveren. Door de eeuwen heen hebben ze de strijd gevoerd tegen erosie, archeologen en toeristen. Op een bepaald ogenblik hebben ze er genoeg van en verlaten ze één voor één hun standplaats.
De ironische toon in de goed getimede vertelling, de stijlvolle klassieke animatie en de picturale pasteltinten bezorgden dit debuut een verdiend internationaal succes. Met Een Griekse Tragedie voegt Nicole Van Goethem zich bij de talentrijke animatiefilmers die de Vlaamse filmproduktie haar internationale uitstraling geven.
Het succes van het Internationaal Filmgebeuren (bijna 35.000 toeschouwers) is een stimulans voor de organisatoren om verder te werken aan de programmatie van kwaliteitsfilms in Europese première. Dat zij daarbij de eigen filmproduktie niet uit het oog verliezen, strekt ze tot eer.
Wim de Poorter
Auteursrechtelijk beschermd