Ons Erfdeel. Jaargang 28

Brussel (1566-1610)

In de herfst van 1984 werd de eerste aflevering gepubliceerd van het Tijdschrift voor Brusselse Geschiedenis. De samenstellers maakten er een dubbelnummer van: acht bijdragen, verspreid over 182 bladzijden, over het thema Brussel en de Opstand (1566-1610).

De twee meest synthetische studies uit deze bundel zijn ook informatief en stilistisch het best geslaagd. Het openingsartikel, Sociaal-economische aspekten van het 16de-eeuwse Brussel, is van de hand van Erik Aerts en Frank Daelemans. De auteurs bevestigen vooral dat de opgang van kleine en grote ondernemers toen ook in Brussel gepaard ging met een verarming van de arbeiders. Hun tekst bevat daarnaast ook lezenswaardige kanttekeningen over het brood- en het bierverbruik in het Brusselse tijdens deze periode.

Van hetzelfde niveau is de bijdrage van Ignace Bossuyt, ook voor niet-musicologen goed te begrijpen, waarin hij schetst hoe de continuïteit van het Brusselse muziekleven bewaard bleef, ondanks de onrust in de stad en in heel de Nederlanden tijdens de zestiende eeuw.

De overige artikelen zijn nogal detailstudies die in hoofdzaak gebaseerd zijn op origineel bronnenonderzoek. Die van Marnef en Verheyden houden het meest direct verband met de titel die op de kaft prijkt. De eerstgenoemde beschrijft de omstandigheden die ertoe leidden dat het Brusselse stadsbestuur tussen 1580 en 1585 werd beheerst door de calvinisten. A.L.E. Verheyden noemt een hele reeks voorbeelden, voornamelijk uit processtukken van de Raad van Brabant, om te illustreren hoe de wereldlijke overheid in Brussel en omgeving na 1585 het calvinisme bestreed.

Interessant nieuw feitenmate-

[p. 625]

riaal presenteert ook J. van Wittenbergh, die een biografische inventaris opmaakte betreffende de edelsmeden die tussen 1566 en 1610 in Brussel bedrijvig waren. Minder verrassend klinken de conclusies van Gustaaf Janssens en Fernand Van Hemelrijck, die samenvattingen afleverden van fragmenten uit hun doctoraatsverhandeling, respectievelijk over de politieke situatie in Brabant (1567-1578) en over de criminaliteit in de ammanie Brussel (1404-1789).

Afgezien van laatstgenoemden bevestigen alle auteurs met meer of minder nadruk dat hun vaststellingen en conclusies slechts een voorlopig karakter dragen, gezien de stand van het historisch onderzoek. Of dat zij vermoedelijk altijd onvolledig zullen blijven, wegens gebrek aan bronnenmateriaal. Dit probleem wordt met name ook beklemtoond door H. Dekeyser, die verspreide gegevens verzamelde over de Brusselse rederijkers.

Ondertussen ontbreekt er ook een en ander in deze publikatie, die overigens stijlvol werd uitgegeven. Aangezien het hier een eerste aflevering betreft, had de redactie mogelijk een wat meer uitgebreide uiteenzetting kunnen geven omtrent de bedoelingen die zij nastreeft met dit nieuwe tijdschrift. Ook was een samenvattende bijdrage over de Brusselse betrokkenheid bij de Opstand in de Nederlanden niet overbodig geweest. Nu voegt men aan de Nederlandstalige geschiedkundige produktie een waardevolle schakel toe, die echter vooralsnog wat los aan de ketting blijft bengelen.

Nico van Campenhout / De Klinge

Een jaarabonnement op het Tijdschrift voor Brusselse Geschiedenis kost 400 fr.; te storten op rekening 421-4169571-12 van de Vereniging voor Brusselse Geschiedenis.