Ons Erfdeel. Jaargang 28

Nederlands in Duitsland.

Van 13 tot 15 maart 1985 vond in Bergisch-Gladbach bij Keulen de tweejaarlijkse bijeenkomst plaats van docenten Nederlands aan de universiteiten in de Bondsrepubliek Duitsland. Deze vergadering werd bijgewoond door een vijftigtal docenten en studenten, en enkele gasten. De culturele dienst van de Nederlandse ambassade stond in voor de praktische organisatie, terwijl de Belgische ambassade de deelnemers een diner aanbood in het Belgisch Huis te Keulen, waar ook een tentoonstelling te zien was met als thema Nederlandse literatuur in Duitse vertaling. Deze tentoonstelling werd samengesteld door het Nederlands Letterkundig Museum. De docenten Nederlands in Duitsland die over passende ruimte beschikken, kunnen via de Nederlandse ambassade deze tentoonstelling naar hun instituut laten komen.

Ter voorbereiding van deze vergadering had men bij de uitnodiging een vragenlijst gevoegd. Onder voorzitterschap van prof. H. Vekeman werden de belangrijkste vragen besproken. Een van de vijf voornaamste problemen is de positie van de docenten. Het blijkt dat deze zeer onzeker is en dat de meesten slechts door het voeren van een proces tegen hun universiteit een wat veiliger plaats kunnen krijgen. Overigens is dit probleem niet specifiek voor de docenten Nederlands, maar voor bijna alle docenten aan Duitse universiteiten. Een tweede probleem zijn de contacten met de Nederlandse en Belgische universiteiten, die blijkbaar niet erg vlot verlopen. Een derde moeilijkheid vormen de hulpmiddelen die in het onderwijs worden gebruikt. Deze lijken erg moeilijk te vinden en bovendien is er nauwelijks overleg op dit punt tussen de verschillende lectoraten. Voorgesteld werd dat in het Info-blad van de Commissie Neerlandistiek zal worden afgedrukt wat de verschillende lectoraten voorhanden hebben op het gebied van de ‘Landeskunde’ over Nederland en Vlaanderen. Een vierde probleem betreft de samenwerking met beide ambassades. Eigenlijk gaat het hier voornamelijk om de vraag naar meer financiële steun. Het antwoord hierop is duidelijk: de ambassades kunnen slechts geven wat zij vanuit het moederland krijgen, en dat is niet bijster veel. Tenslotte werden nogal wat vragen aan de Taalunie gesteld. Zij is nu verantwoordelijk voor de neerlandistiek in de landen

[p. 464]

van de EG. De algemeen-secretaris van de Taalunie, O. de Wandel, die de hele bijeenkomst bijwoonde, gaf een korte uiteenzetting.

Bij de bespreking van de verschillende problemen van de docenten Nederlands viel vooral op hoe geïsoleerd iedereen aan het werk is. Van onderlinge samenwerking is nauwelijks sprake. Een mooi voorbeeld van deze gebrekkige samenwerking is het verhaal dat een van de deelnemers mij vertelde. Hij vertaalde enkele jaren geleden Een Vlucht Regenwulpen van Maarten 't Hart. Ongeveer gelijktijdig was men aan een ander lectoraat met hetzelfde werk bezig; daarbij hoorde hij tijdens deze vergadering dat nog een derde instelling met dit vertaalwerk was begonnen. Door meer overleg zouden ongetwijfeld dergelijke toestanden kunnen worden vermeden.

Na de bespreking van de vragenlijst volgde een uiteenzetting door Dr. Kas Deprez over Aspecten van het Nederlands in Vlaanderen. 's Middags behandelden de heren Sudhölter en Hülsdünker de toestand van het onderwijs in het Nederlands in Noordrijn-Westfalen en in Neder-Saksen. In Noordrijn-Westfalen alleen al volgen meer dan 2.000 leerlingen Nederlands. Aan enthousiasme ontbreekt het deze neerlandici zeker niet, alleen plaatsen sommigen wel vraagtekens bij de manier waarop men er leraren opleidt. De eerste dag werd afgesloten met een lezing van Dr. Van Uffelen uit Keulen over verfilming van literatuur. Daarna werd de Nederlandse film Twee Vrouwen vertoond.

Tijdens de tweede dag volgden nog twee referaten. Dr. L. Beheydt gaf tekst en uitleg bij ‘het Certificaat Nederlands als vreemde taal’ en Joost de Wit, directeur van de ‘Stichting voor Vertalingen’, gaf een uiteenzetting over deze organisatie en bood een overzicht van haar activiteiten en de problemen waarmee zij te kampen heeft. Tenslotte werd ook verslag uitgebracht van de activiteiten van de Commissie Neerlandistiek in de voorbije twee jaar.

Omdat gebrekkige samenwerking tussen de verschillende lectoraten een van de grote problemen vormt waarmee de neerlandici in Duitsland te maken hebben, zijn deze vergaderingen belangrijk. Bij een goede samenwerking zijn niet alleen de docenten gebaat, maar vooral de meer dan 1.500 studenten Nederlands aan de Duitse universiteiten.

Dirk van Assche