Ons Erfdeel. Jaargang 28

Nederlandse literatuur in Parijs.

In Parijs werden onlangs twee avonden georganiseerd rond de Nederlandse literatuur.

Onder de titel Poésie néerlandaise d'aujourd'hui presenteerde Sadi de Gorter, oud-directeur van het ‘Institut Néerlandais’, op 17 april 1985 onder grote belangstelling in de ‘Maison de la Poésie’ een dertigtal Franse ‘versies’ van Nederlandse gedichten die hem in zijn dagelijks leven begeleiden. Aan de hand van deze persoonlijke keuze kreeg het publiek een goed overzicht van de Noordnederlandse poëzie na de Tweede Wereldoorlog. Elke generatie werd door enkele dichters vertegenwoordigd.

Terecht noemde Sadi de Gorter de versies - geschreven door negen Franse dichters op basis van letterlijke vertalingen van Nederlandse gedichten - ‘Franse poëzie van Nederlandse oorsprong’.

Deze poëzieavond, ingeleid door het gedicht van Jan Campert over het verzet en afgesloten met Hendrik Marsmans Ode aan Holland, was een unieke gebeurtenis waarop men kon constateren dat een goede ‘hertaling’ weinig afbreuk doet aan de oorspronkelijke gedichten.

Op 18 april 1985 werd in het Centre Universitaire van het Grand Palais aandacht besteed aan de Nederlandse literatuur in Franse vertaling. Na een inleiding door Philippe Noble en het voorlezen van de novelle Les parents

[p. 465]

d'aujourd'hui van Jan Donkers in Franse vertaling; werd een gesprek gehouden over de ‘receptie’ van de Nederlandse literatuur in Frankrijk. Aan dit gesprek, geleid door Aart van Zoest, hoogleraar aan de Sorbonne, werd deelgenomen door Hella S. Haasse, de Heer Oulman, directeur van de Franse uitgeverij Calmann-Lévy, Mevrouw Selinde Margueron en Philippe Noble, twee vertalers, Ans Jansen en Marion van Noesel, studenten die een studie hadden gemaakt over de Nederlandse literatuur in Frankrijk, Jan Menting, docent aan de Universiteit van Groningen en vertaler.

Hoewel de Nederlandse literatuur in Franse vertaling op het eerste gezicht een behoorlijke score haalt - 200 titels in 40 jaar - is de situatie bij nader toezien toch minder rooskleurig. De vertalingen verschijnen meestal in kleine oplagen bij uitgevers die geen moeite doen om de Nederlandse literatuur via publiciteit aan de man te brengen. De helft ervan, in België uitgegeven, bereikt Parijs nooit. Slechts 20 van de 110 vertaalde auteurs worden door lezend Nederland en Vlaanderen als belangrijk erkend. De roman heeft het meeste succes in Frankrijk, terwijl andere genres, zoals de novelle en het essay, ook de aandacht van de Franse uitgevers en lezers zouden moeten krijgen. Tenslotte blijkt de Franse kritiek weinig interesse te hebben voor de kwaliteit van de Nederlandse literatuur. Veel vertalingen verdwijnen kort na hun publikatie uit het verkoopcircuit.

Hoewel deze uiteenzetting tot pessimisme stemde, mag men de recente pogingen om de Nederlandse literatuur bij het Franse publiek bekendheid te geven niet over het hoofd zien. De zeven vertalingen van het laatste jaar en de verschillende manifestaties over de Nederlandse literatuur in Frankrijk, kunnen misschien bijdragen tot het doorbreken van de vicieuze cirkel ‘onbekend is onbemind’.

Isabel Devriendt