Ons Erfdeel. Jaargang 28

Muziek

Gaudeamus Vertolkersconcours 1985.

Niet zelden levert het Internationaal Gaudeamus Vertolkersconcours één uitschieter op, maar zijn het de overige laureaten die zich moeilijker laten indelen. Het Gaudeamus Concours is heterogeen van karakter, ieder musicus en ieder ensemble (onder de 35 jaar) kan er aan deelnemen. En hoe vergelijk je een septet met een trombonesolist, een trio voor shakuhachi, harp en cello met een claviciniste? Sommige instrumenten hebben nauwelijks de beschikking over een hedendaags repertoire, ik denk bijvoorbeeld aan de trompet. Met als gevolg dat pianisten en fluitisten, die over tientallen goede en zelfs meesterwerken

[p. 454]

Het Amadinda Ensemble uit Hongarije: winnaars van het Gaudeamus concours. (Foto T. Thijs).

kunnen beschikken, altijd in het voordeel zijn. Bijna elk jaar wordt hierover een discussie gevoerd, maar het ziet er nu naar uit, dat het Gaudeamus Concours dan eindelijk ingrijpend van opzet zal veranderen. Men denkt aan min of meer afgeronde categorieën van instrumenten of instrumentgroepen.

Dit jaar was één ensemble tot de finale doorgedrongen, naast een pianist en fluitist (logisch), een klarinettist en - zeker opmerkelijk - een slagwerksolist.

Dat ensemble vormde de uitschieter: het Hongaarse Amadinda Slagwerk Ensemble kwam, zag en overwon. Het eerste professionele slagwerkensemble in Hongarije, alle vier de leden studeren nog op het Franz Liszt Conservatorium van Boedapest. Voorjaar 1984 ging Amadinda van start, maar aan precizie kwam het nu reeds niets te kort. Bovendien durfde men risico's te nemen, er werd met overgave, hartstochtelijk gemusiceerd. Een duidelijke zaak, maar beslist veel minder de indeling van de overige deelnemenden...

De Franse fluitist Jean-Luc Menet werd tweede: een uiterst beheerst musicus, behept met een slanke toonvorming, soepel wendbaar, vrijwel vibratoloos onopdringerig, elegant. Voorbeeldig in een Sequenza van Luciano Berio. Ook de Zwitser Luc Fuchs heeft voor zijn instrument, de klarinet, een solo-Sequenza op zijn repertoire. Fuchs musiceert directer, gaat er wat je noemt stevig tegen aan en werd als vierde geklassificeerd. Vijfde werd de Oostduitse pianist Steffen Schleiermacher, wederom met een Sequenza van Berio. Uiterst correct, in geraffineerde gradaties, maar niet werkelijk opwindend, waartoe Berio's virtuositeit wel degelijk toe noodt.

Heel opmerkelijk vond ik de bijdrage van de Nederlander Peter Prommel (derde prijs), die in Two Movements for Marimba een perfecte beheersing toonde. Nadat al eens een Japanse met dat instrument de eerste prijs wegsleepte, is het repertoire er voor aanmerkelijk vergroot. Naar mijn smaak is dat toch één van de belangrijkste aspecten aan een dergelijk concours: dat men er in slaagt een veronachtzaamd instrument in de belangstelling te plaatsen, componisten het gaan ontdekken, het isolement doorbroken wordt. In handen van Peter Prommel is de marimba een volwassen solo-instrument geworden.

Ernst Vermeulen