Het buitenland en wij.
We hebben iets recht te zetten: op pagina 94 van Ons Erfdeel 1/83 staat een vertaling vermeld zonder de naam van de vertaler. Wie weet wat vertalen is, weet ook dat dit niet is zoals het hoort: vertalen is al meer dan genoeg ondergewaardeerd. Daarom vermeld ik het hier expliciet en met de nodige verontschuldigingen: de vertaler van het Nederlands werk in Real Life (een bloemlezing van vrouwelijke auteurs, in 1981 verschenen bij Doubleday in New York, - en in hetzelfde jaar ook gepubliceerd in Londen, door Sidgwick & Jackson, onder de titel Sex and Sensibility is James Brockway, de Brit die al dertig jaar in Nederland verblijft en al zoveel vertalingen uit het Nederlands op zijn naam heeft.
Veel van zijn vertalingen zijn verspreid verschenen, in allerlei magazines en tijdschriften in Groot-Brittannië, zodat de inzet van Brockway minder opvalt; maar als een ruime keuze uit de verspreide vertalingen zou worden gebundeld in één boek zou pas echt blijken welke enorme bemiddelaarsrol hij in de loop van de jaren heeft gespeeld. En hij lijkt gelukkig niet van plan daar mee op te houden.
James Brockway is tegelijk ook een pittig waarnemer van taalverschijnselen, die strijd levert tegen vele vormen van verbastering, in het Engels tegen de germanismen (die volgens hem welig tieren) en in het Nederlands tegen het klakkeloos en onnodig overnemen van Engelse woorden en wendingen. Hij bekijkt bovendien het reilen en zeilen in de Nederlandse samenleving nog altijd als een Engelsman en zegt daar af en toe ongezouten zijn mening over. Zoals laatst in De Haagse Courant (16 maart 1983) onder de titel Ikkunnumie, met het typische voorbeeld van de Nederlander die begon met hem in een brief gelijk te geven en eindigde met hem te schrijven dat hij als Engelsman-in-Nederland beter zijn mond kon houden, al ging het toen over de uitspraak van het Engels. Hij vertelt het met een on-Brits gebrek aan understatement (de sporen van dertig jaar Nederland?), maar zo plezierig recht voor zijn raap dat ik daar dan van mijn kant bij ga denken: - Lieve, lastige Brockway, wanneer ga je de losse stukjes die je na al die jaren bij elkaar schreef over de Nederlander en zijn taal eens bundelen?
Jan Deloof
Auteursrechtelijk beschermd