Ons Erfdeel. Jaargang 24

Samenwerking Nederland-Vlaanderen

Taalunieverdrag in Nederland goedgekeurd.

Het Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België inzake de Nederlandse Taalunie, dat eerder op 9 september 1980 te Brussel door de regeringen van beide landen werd goedgekeurd, werd op 28 april 1981 door de Nederlandse Tweede Kamer der Staten-Generaal geratificeerd.

Bij de openbare beraadslaging werd het woord gevoerd door de kamerleden Niessen (PvdA), Verbrugh (GVP) Beinema (CDA) en Mertens (D'66). De inbreng van Frits Niessen was erg uitvoerig en goed gedocumenteerd. Hij stelde minister Pais ook een aantal pertinente vragen waaruit zijn zorg sprak voor een optimale functionering van de Taalunie. Hij verheugde er zich over dat de basis van het Verdrag niet te smal is en dat de taal in zijn brede praktische betekenis wordt verstaan. Anders vervalt men, en hierbij citeerde hij Menno ter Braak, in sentimentele adoratie voor een gemeenschappelijke grammatica, wat niet leidt tot werkelijke toenadering. Een goede werking zal volgens F. Niessen afhankelijk zijn van de bezetting van het Algemeen Secretariaat en ook van de goodwill om een aantal materies uit de nationale administraties te lichten en toe te vertrouwen aan de Taalunie. Dat laatste, is geen eenvoudige zaak, zei hij, maar ze is van essentiële betekenis voor het welslagen van de Unie. Tenslotte wees Niessen erop dat bij een eventuele vestiging van de Taalunie in Nederland de realisatie van de plannen voor een Nederlands Huis te Brussel nog urgenter wordt. Kamerlid Verbrugh stelde dat de creatie van de Taalunie niet alleen de eenheid binnen het Nederlandse taal- en cultuurgebied ten goede zal komen, maar ook de internationale versterking van de positie van de Nederlandse taal en cultuur zal bevorderen. Kamerlid Beinema vond het

[p. 460]

erg belangrijk dat in de Memorie van Toelichting geen afbreuk wordt gedaan aan de regionale verscheidenheid en rijkdom van onze taal. Tenslotte vroeg Mertens de minister wanneer het ontwerp van de statuten van de Raad voor de Nederlandse Taal zal zijn opgesteld. Hij vond dit een erg belangrijk punt omdat het juist die Raad is die aan het hele taaluniegebeuren vorm en inhoud moet geven. In verband met deze Raad had Niessen er al voor gepleit dat hij zou worden samengesteld uit personen die benoemd worden op grond van hun deskundigheid. Van een vertegenwoordiging van allerlei organisaties en instellingen moet worden afgezien.

Na de kamerleden nam minister Pais van Onderwijs en Wetenschappen en verantwoordelijk voor het Taalunieverdrag het woord. Hij schetste het perspectief waarin de Taalunie gezien moet worden en antwoordde op de gestelde vragen. Hij maakte ook bekend dat de vestigingsplaats Den Haag wordt en de eerste secretaris-generaal een Vlaming. Het Algemeen Secretariaat krijgt vier afdelingen; een voor taalaangelegenheden, een voor letteren, een voor taalonderwijs, niet alleen in Nederland en Vlaanderen, maar ook in het buitenland, en een voor informatie en communicatieaspecten. Hij bevestigde dat er inderdaad associatiemogelijkheden zijn voor Suriname en andere landen die dat zouden wensen. Hij wees erop dat zelf in theorie een associatie mogelijk is met de Franse Nederlanden waar het Nederlands nog in een dialectvorm wordt gesproken.

Het wetsontwerp werd door de Tweede Kamer zonder stemming aangenomen.

Nu is het wachten op de goedkeuring van het Taalunieverdrag door de Vlaamse Raad. Pas als het wetsontwerp ook door de Vlaamse Raad is geratificeerd, kan de Taalunie concreet van wal steken.

Werner Duthoy.