Toneel
Rumoer rond Globe.
Het Zuidelijk Toneel ‘Globe’ speelt Troilus en Cressida van Shakespeare (vertaling van Gerrit Komrij, bewerking en regie van Gerardjan Rijnders). Het stuk zorgde voor een behoorlijke deining. Om slechts enkele koppen van toneel-recensies in diverse kranten te citeren: Oorlog en ontucht als opzettelijk toneelschandaal (N.R.C.), Fascinerende nieuwe aanpak van Shakespeare door Globe (N.v./h.N.) Globe vermorzelt Shakespeare (E.D.). Prompt komt er een uitlating van een raadslid uit 's-Hertogenbosch die een soort dreiging is om de subsidiekraan dicht te draaien. Geschrokken schouwburgdirecteuren die de aangekondigde Shakespeare mooi in hun abonnementsserie hadden ingepast, sloten hun deuren en gelastten de voorstelling af om het geachte publiek de schok te besparen bv. Van de vier geplande opvoeringen in Tilburg werd er slechts een gerealiseerd en na afloop is er een discussie met regisseur en spelers. De vraag waarom mensen weglopen of wegblijven, bleef onbeantwoord. Was de voorstelling provocerend?
In Shakespeare-tijdgenoot schreef Jan Kott al in het hoofdstuk Troilus en Cressida, verbluffend en modern: de groteske is wreder dan de tragedie. En grotesk was de opvoering van Globe zeker zowel in aankleding, decor, miseen-scène als tekstbehandeling. Het drama speelt zich af tijdens de Trojaanse oorlog en laat beurtelings beelden zien uit het Griekse legerkamp en de bedreigde stad Troje. De liefdesaffaire tussen Troilus de zoon van de Trojaanse koning, en Cressida, dochter van de priester Calchas, speelt een belangrijke rol. Maar na de eerste huwelijksnacht wordt Cressida ingeruild bij de Grieken als losprijs voor een gevangen genomen Trojaan en zij laat zich daar nemen door de eerste de beste Griek. Tussen deze scènes speelt het geschil rond de uitdaging tot een tweegevecht tussen een Griekse en Trojaanse krijger. Hier speelt de rivaliteit tussen Achilles en Ajax. Tenslotte wordt er een soort middeleeuws tornooi georganiseerd tussen Ajax en Hector dat toch ook weer niet doorgaat. Hector wordt tenslotte gedood en zo loopt het stuk vol wapengekletter ten einde. Oorlog, geweld en sex zijn de dingen die de gemoederen bezighouden en waarin deze dolgedraaide wereld zich verlustigt.
Globe heeft van deze groteske Shakespeare een bont spektakelstuk gemaakt in een bloederig decor met een soort vaginale deuropening, in een potsierlijke kostumering. De personen zijn soms een soort van stripfiguren: Troilus als Kuifje, Achilles als superman, Agamemnon als een heessprekende Luns, de geslepen Pindarus in rokkostuum als gladde entertainer en Thersites met zijn bengelende trommelstok onder zijn gele rokje, als vuilbekkende commentator. Verder had men de vervreemding nog doorgevoerd met doorzichtige maskers die als netjes waarin men citroenen verkoopt over het hoofd waren getrokken, terwijl ook mannenrollen door vrouwen werden gespeeld zoals Ajax als een Billy Turf-achtige protser en de oude koning Priamus onderuitgezakt in een elektrische rolstoel.
Tegenover deze groteske en dolgedraaide figuren staat Cressida die in de voorstelling het meest menselijk naar voren komt. Ze is als een verloren gelopen vlinderachtig balletmeisje te midden van een Jeroen Boschachtige kermis. Ze spreekt ook opzettelijk met een Vlaams accent om enigszins de distantie tot dit absurd spel aan te geven. Haar vlinderachtige vrouwelijkheid is een willig werktuig in de tuin der mannelijke lusten temidden van het stoere heldenbedrijf dat oorlog heet, een oorlog die tot inzet had de geschaakte Helena die in
Auteursrechtelijk beschermd