Ons Erfdeel. Jaargang 23

Taalverzorging in Vlaanderen.

Taalverzorging in Vlaanderen heeft als ondertitel ‘een opiniegeschiedenis’. Steunend op honderden controleerbare uitspraken van Vlamingen en een enkele keer ook van Nederlanders, geeft Tony J. Suffeleers een overzicht van de diverse standpunten tegenover de Nederlandse cultuurtaal in Vlaanderen sinds de stichting van het Koninkrijk der Nederlanden tot op heden. Uit de voetnoten, de verwijzingen en de uitgebreide literatuurlijst blijkt het wetenschappelijke karakter van het werk.

De standpunten m.b.t. de spelling, de uitspraak en de woordvoorraad van het Nederlands bewijzen telkens weer de tendens naar polarisatie, zelfs binnen de groep van de Vlamingen die de Nederlanden als een taalkundige eenheid willen zien. Aan de ene kant diegenen die de eigenheid en verscheidenheid tot de hoogste waarde verheffen en gemakkelijk in het particularisme verzanden, aan de andere kant zij voor wie de ‘Hollandse’ taalnorm de veiligste en kortste weg is naar het herstel van Vlaanderens integriteit en de eenheid van de Nederlanden. In tegenstelling tot de spelling, de uitspraak en de woordenschat (op de genuskwestie na) is het aspect zinsbouw en morfologie geen voorwerp van discussie geweest; dat impliceert volgens Prof. Dr. J. Goossens in zijn inleiding tot dit boek ‘dat het Nederlands wat zijn structuur betreft een eenheid is’.

In de discussies over de verschillende aspecten van de supraregionale taal in Vlaanderen hebben bewust of onbewust altijd extralinguïstische argumenten meegespeeld: de afkeer van het libertijnse Frans en de vrees voor het calvinistische Holland (waarvan de calvinistische afkeer van de roomse middeleeuwen de tegenhanger is). Veel Vlamingen ervaren de ontwikkeling van de taal als taalverval, beseffen niet dat een ver doorgedreven purisme vaak onkunde verbergt, maken onvoldoende onderscheid tussen omgangstaal en bellettrie, verwarren volkse taal met dialect, stellen de fundamenten van de taal gelijk met bijkomstigheden of menen dat het algemeen Nederlands nog moet worden gemaakt. Figuren noemen die T.J.

[p. 471]

Suffeleers citeert, is onbegonnen werk: het personenregister bevat zowat 400 namen; het boek is trouwens een geschiedenis van opinies, niet van personen

De auteur beschrijft niet alleen de diverse standpunten, hij evalueert ze ook. Dat hij zelf voorstander is van taalintegratie met Nederland blijkt nog eens duidelijk uit zijn Algemene conclusie en Uitzichten die op de opiniegeschiedenis volgen. Hij pleit voor geïnstitutionaliseerde samenwerking tussen Noord en Zuid, die in concrete opdrachten moet worden vertaald; daaronder noem ik graag de zorg voor taalkwaliteit van de leerboeken en de vorming van de leerkrachten.

Voor wie zich met taalpolitiek in Vlaanderen bezighoudt, is de lectuur van Taalverzorging een dwingende confrontatie met het verleden en het heden van een belangrijk aspect van de Vlaamse Beweging: de taal, al dan niet ‘gans het volk’. En een basiswerk voor wie aan de taaltoekomst van Vlaanderen in Europa werkt.

O. Vandeputte.

Dr. Tony J. Suffeleers, Taalverzorging in Vlaanderen, Uitg. Orion, Brugge & Uitg. B. Gottmer, Nijmegen, 1979, 272 blz.