men daarvan kan spreken bij een dergelijke vertaalactiviteit door vele vertalers, die nergens in één uitgave zijn bijeengebracht), is de oudere literatuur over het algemeen goed vertegenwoordigd. We vinden in deze bibliografie gedichten vermeld van o.a. Van Maerlant, Jan Moritoen, Hadewijch, Jan Hertog van Brabant, Marnix van Sint-Aldegonde, Vondel, Hooft, Revius, Poot, Staring, Ten Kate, De Genestet, Piet Paaltjens, De Schoolmeester, Guido Gezelle, Rodenbach, Perk, Kloos, Verwey, Van Eeden, Hélène Swarth, Gorter, Adema van Scheltema, H. Roland Holst, Boutens, Van de Woestijne, Der Mouw, Van Eyck, A. Roland Holst, Bloem, Gossaert, Van Nijlen, Greshoff, Nijhoff, Werumeus Buning, Marsman, Slauerhoff, Vestdijk, Du Perron, Van Ostaijen, Vasalis, Vroman, Carmiggelt, Lucebert, Rodenko, Andreus.
Maar anders dan in sommige andere landen is er nooit systematisch een bloemlezing samengesteld van Nederlandse literatuur in Esperantovertaling (er bestaat wel een Belga Antologio). Of een dergelijke bloemlezing, als ze werd samengesteld, niet ook lakunes zou bevatten, is een andere vraag (de bestaande Angla Antologio heb ik daarop niet nagevlooid). In de lijst van Nederlandse auteurs vertaald in het Esperanto doet het ontbreken van een ordenende hand zich wel hinderlijk voelen. Over het ontbreken van Cats en Bilderdijk kan getwist worden: beiden zijn op het ogenblik omstreden auteurs, en de eveneens onvermelde W. de Merode is misschien een figuur van het tweede plan. Maar de ergste tekortkoming is, dat wie de Nederlandse literatuur uit Esperantovertalingen zou willen leren kennen, het zou moeten stellen zonder kennis van Achterberg. Verder ontbreken onder de voornaamste Nederlandse dichters Brederode, Huygens en Leopold; van de experimentelen Lodeizen en Vinkenoog, verder alle dichters na de vijftigers.
Proza vinden we o.a. vertaald van Ruusbroec, Hildebrand, Conscience, Van Limburg Brouwer, Multatuli, Van Deyssel, Van Eeden, Couperus, Heyermans, Stijn Streuvels, A. Vermeylen, Felix Timmermans, De Man, Van der Leeuw, Elsschot, Teirlinck, I. Boudier-Bakker, Jef Last, Du Perron, Bomans, Carmiggelt, Theun de Vries, Maurits Dekker, Anna Blaman en Anne Frank. Meer nog dan in de poëzie zijn talrijke belangrijke schrijvers onvertaald gebleven: de dames Wolff en Deken, Van Schendel, Bordewijk, Ter Braak, Vestdijk (tenminste wat zijn proza betreft; wel is er een gedicht van hem vertaald). Maar omdat het Nederlandse proza niet de hoogte bereikt van de Nederlandse poëzie, is dat misschien niet zo'n groot bezwaar. Ernstiger is de afwezigheid van ons gehele moderne proza: noch van Wolkers, noch van Van het Reve, noch van Hermans, noch van Mulisch zijn stukken in het Esperanto vertaald.
Kortom: zowel wat betreft het proza als wat betreft de poëzie, komt de moderne Nederlandse literatuur er in Esperantovertaling bekaaid af.
De meest vertaalde auteur is Gezelle (40 + 5 stukken), gevolgd door Timmermans (30 stukken), Multatuli (29 stukken), Conscience (27 stukken) en Adema van Scheltema (19 stukken).
In het geheel zijn er 239 verschillende vertalers. Hoewel de polyglot Grabowski De Vlaamse Leeuw van Peene vertaalde en de Hongaar Kalocsay, in de Esperantobeweging beroemd als dichter en vertaler van gedichten, een fragment uit Gorters Mei en een gedicht uit Georoken kleuren van Mevrouw Roland Holst vertaalde (met behulp van prozavertalingen door een Nederlandse Esperantist), zijn om begrijpelijke redenen de overgrote meerderheid van deze vertalers Nederlanders en Vlamingen. Tenminste nair de omvang van zijn vertaaloeuvre is verreweg kampioen H. Vermuyten met 226 vertaalde stukken, die zich vooral verdienstelijk gemaakt heeft door de vertaling van gedichten van Gezelle, op grote afstand gevolgd door Van Schoor met 68 stukken en Aarse met 47 stukken. Hoewel niet uitmuntend door de omvang van hun oeuvre, verdienen verder nog vermelding lsbrücker, de vertaler van Vondels Gijsbreght van Aemstel, en Wouter Pilger, de knappe vertaler van vele gedichten van Hooft en middeleeuwse dichters.
Alles bij elkaar genomen hebben de Esperantisten veel gedaan om de Nederlandse literatuur in het buitenland bekend te maken.
Dr. W.A. Verloren van Themaat.
Auteursrechtelijk beschermd